Zîlan Katliamı paneli: Hedef inkar ve yok etmekti 

2025-07-12 16:29:00


	 

	WAN - Erdîş'te düzenlenen Zîlan Katliamı panelinde konuşan yazar Mahmut Çelebi, "Katliamın amacı Kürtlerin inkar edilmesi ve yok edilmesiydi" dedi.

	 

	Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Wan Şubesi ile Dil Kültür Sanat Araştırmaları Derneği (ARSÎSA), Zîlan Katliamı'nın 95’inci yıl dönümü dolayısıyla panel düzenledi. Erdîş (Erciş) ilçesinde bulunan ARSÎSA binasında düzenlenen panelin moderatörlüğünü Kadir Kılıç yaptı. Yazarlar Mehmet Sıddık Varlı ve Mahmut Çelebi de panelde birer konuşma yaptı. Hayatını kaybedenler için yapılan saygı duruşunun ardından Barış Annesi Müzzeyen Bütün, kaleme aldığı şiirleri seslendirdi. Bu sırada duygulu anlar yaşandı. 

	 

	Yazar Varlı, cumhuriyet tarihindeki Kürt isyanlarına işaret ederek, "Şêx Seîd isyanının bastırılmasından sonra birçok kişi Suriye’ye gitti ve orada Xoybûn’u kurdular. Daha sonra bu insanlar geri dönerek Ağrı Dağı İsyanı için hazırlık yaptılar. İhsan Nurî Paşa büyük bir komutandı. Bu isyan için gazete basımına kadar her türlü hazırlığı yaptı. Bu savaşı başlatmalarının en müsait olduğu yer ise Ağrı Dağı, yani halk arasında söylenen Gilî Dağ’dı. İhsan Nuri Paşa savaşı başlatıyor ve dağlara çıkıyorlar. Bununla beraber Türk askerleri karşı saldırı başlatıyorlar. Saldırılara karşı da kendilerini savunuyorlar. Onlara göre Gilî Dağ karargahtır ve hükümeti burada kuruyorlar. Mücadelenin dili Kürtçedir. Hedef Sîpan’dan Bedlîs’e, Bedlîs’ten Amed’e geçerek tüm Kürdistan’ı özgürleştirmekti” diye konuştu. 

	 

	Bu isyan sonrası Zilan Vadisi'nde katliamı gerçekleştirildiğini söyleyen Varlı, "Zîlan’ı tamamen işgal etmek istiyorlardı. Önce saldırıyorlar ama başaramıyorlar. Ama 13 Temmuz'da çok büyük bir güçle Adax Heyv, Newala Milkê, Newala Fedê gibi bölgelere saldırıyorlar. 40 köyün insanlarını bir araya topluyorlar ve burada onların tamamını katlediyorlar. Kurtulanlar ise başka yerlere sürgün ediliyor. Köyde kalan hayvanlar ve değerli şeylere el konuluyor" diye kaydetti. 

	  

	'AMAÇ KÜRTLERİ YOK ETMEKTİ' 

	 

	Binlerce kişinin Zîlan’da katledildiğini söyleyen yazar Çelebi ise, "Kürdistan ve Erdîş tarihinde kara bir gün olan bu katliamı unutmamamız gerekiyor. Yaşanan katliamın ardından Zîlan Vadisi kuşatılıyor, katliamdan sağ kurtulanlar toplanıyor. Büyük kısmı öldürülüyor, büyük kısmı ise sürgün ediliyor. Zîlan’da katliam gerçekleştiren katiller yargılanmıyor, çünkü özel bir yasa çıkarıyorlar. Zîlan Katliamı'nın amacı Kürtlerin inkar edilmesi ve yok edilmesiydi. Yakılan köylerin büyük bir bölümü halen harabe halinde ve toplu katliamın yapıldığı köylere Kırgızlar getirilerek yerleştirildi. Devlet, daha sonra Kürtlerin dilini yasakladı. Köy ve kasaba isimleri değiştirildi. Asimilasyon okulları kuruldu. Kürtlerin bu yaşananları unutmaması gerekiyor” dedi.