MELETÎ - Stevia bitkisini Meletî’de toprakla buluşturan ilk çiftçi Suna Gedik, 300 bin TL maliyet harcadığı ürünün ilk hasadını yaptı. Gedik, kadınlara “Bu konuda girişimcilik yapmak isterlerse teknik destek sunmaya hazırız” çağrısı yaptı.
Meletî’nin Yeşilyurt ilçesine bağlı Mahmutlar Mahallesi’nde yaşayan Suna Gedik (51), 30 yıldır çiftçilik yapıyor. İnsanlık tarihinde ilk tarım yapanın kadın olduğunu yaptığı yeniliklerle bir kez daha gösteren Gedik, Türkiye’de ilk defa 2009’da Antalya’da üretilmeye başlanan ve Güney Amerika bitkisi olan Stevia bitkisini Meletî’de yetiştirmeye başladı. Gedik, eşinin şeker hastalığının ortaya çıkması üzerine bu hastalığa neyin iyi gelebileceği üzerine araştırmalar yaparken Stevia bitkisinin şekerin dengede kalması ve insülin direncinin dengelenmesi için kullanılan bir bitki olduğunu öğrendi. Bunun üzerine hemen araştırmalarını geliştiren Gedik, yaptırdığı toprak analizi ve geçmişe dönük 20 yıllık iklim raporlarını inceledikten sonra bu bitkiyi Meletî’de ekmeye karar verdi.
DESTEK TALEPLERİ KARŞILIK BULMADI
Kendisi gibi 3 girişimci kadınla bu işe başladığını anlatan Gedik, geçen sene 12 dönümlük bir arazide Stevia bitkisini ektiğini söyledi. Meletî’de, Stevia bitkisini ilk defa kendisinin ekmeye başladığını ve bunun için İl Tarım Müdürlüğü'ne yapacakları üretim hakkında bilgilendirme yaparak destek istediklerini kaydeden Gedik, “Onlara bu ürün hakkında bilgi vererek destek talebinde bulundum, fakat ‘siz gidin, biz bir ekip gönderip bakacağız’ diyerek beni başlarından savdılar. Görüşmemizden sonra her hangi bir dönüşleri olmadı. Destek bulamama rağmen Malatya’da bir ilkin öncüsü olmak çok heyecanlı bir şeydi. Bu işe girişirken hem kortum, hem de çok heyecanlandım. Diğer kadın arkadaşlara da örnek olabileceğimi düşündüm. Buranın kadınlar için istihdam alanı olmasını istedim. Onlar için bir gelir kaynağı sağlamasını istedim. Bu da beni gururlandırıyor” dedi.
300 BİN TL MALİYET OLDU
Kendi imkânlarıyla bu bitkinin üretimine başladığını ifade eden Gedik, “Geçen yıl 12 dönümlük bir araziye ekimini yaptım. İlk olarak fidelerini Burdur’dan getirdik. Bir fidenin maliyeti nakliyesi ile 3 TL. Toplam 60 bin fide aldım. Tarlamızın ilk sürümünü sonbahar mevsiminde yaptık. Fideleri ekmeden önce tarlaya hayvan gübresi döktük. Daha sonra tekrar sürerek gübrenin toprağa karışmasını sağladık. Ardından toprağı dinlemeye bıraktık. İlkbahar’da tekrar toprağı sürerek fidelerimizi ektik. Fide ekimi için malç adında bir makine aldık. Sonra bu fideleri sulamak için damlama sistemi kurduk. Damlama sistemi için 18 bin metre hortum kullandık. Damlama ve malç maliyeti 30 bin TL oldu. Bizim bölgemizde domuz çok olduğu için mecburen arazinin etrafını çitlerle çevirmek zorunda kaldık. Geçen yıl 55 bin TL’ye mal oldu. 12 dönümlük Stevia bitkisinin ekim maliyetimiz 300 bin TL’yi buldu” diyerek maliyeti anlattı.
İLK HASAD ALINDI
Stevia bitkisinin 7 yıl boyunca yaşadığını dile getiren Gedik, “Masrafı ilk sene oluyor ve ondan sonra gideri olmuyor. 7 yıl boyunca ürün veriyor. Birinci senesinde toprağa alışması için 7’nci yılında da artık bitki yaşlandığı için ürünü az veriyor. Ara yıllarda yüksek verim veriyor. Fidenin boyu 70-80 cm arasında uzuyor. Olgunlaşıp büyüdüğü zaman yapraklarını elle kesip topluyoruz. Bu yapraklarını gölge bir yerde kurutuyoruz. Bunun kesinlikle güneş almaması gerekiyor. Bu sene ilk hasadımızı aldık. İlk yıldan dönüm başına 100 kilo kuru ürün aldık. Kilosu 100 TL’den satıldı. Gelecek sene bunun dönüm başına 300- 400 kiloya çıkmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Bu bitkinin ekimi, bakımı ve hasadı süreçlerinde hep kadınların çalıştığını vurgulayan Gedik, “Toplum kadına arkada olmayı dayatıyor, öne çıkmasına izin vermiyor. Kadın öne çıktığı zaman erkek gölgede kalacak, bunun için hep kadını engelliyorlar. Çiftçilik asıl kadın işidir. Bir kadın traktör sürünce garipseniyor. Ancak kadın traktörde sürebilir, sulamasını da yapar, işçisiyle de ilgilenir. Her ne kadar evi idare eden erkek gibi görünse de, evi idare eden kadındır. Biz kadınların arkada değil, tamamen önde olmasını istiyoruz” şeklinde konuştu.
'DESTEK SUNMAYA HAZIRIZ'
Eril zihniyetin kırılması gerektiğinin altını çizen Gedik, son olarak şunları söyledi: “Her ne kadar erkekler toplum yargılarını kırdıklarını, özgürlük ve eşitlikten yana olduklarını belirtseler de durum aileye gelince gerçek öyle olmuyor. Kadınların her zaman arkada, gölgede kalmasını istiyorlar. ‘Güçlü bir erkeğin arkasında bir kadın var’ derler ya, işte bizim bunu kırmamız gerekiyor. Güçlü bir erkeğin arkasında kadın olmasın. O kadın ya yanında dursun ya da önüne geçsin. Eğer başka kadınlar bu konuda girişimcilik yapmak isterlerse onlara da teknik destek sunmaya hazırız.”
MA / Ömer Akın