'Rexneyên Li Ser Civaknasiya Nûjen' li bersivên rola civaknasiyê digere

img
AMED - Pirtûka Sertacê Karêzî ya bi navê "Rexneyên Li Ser Civaknasiya Nûjen", li pirsa "civaknasî heta niha çima ji pirsgirêkên civakî yên bingehîn re nebûye bersiv?" digere.
 
Pirtûka Sertacê Karêzî ya bi navê "Rexneyên Li Ser Civaknasiya Nûjen", ji Weşanxaneya Aramê derket. "Rexneyên Li Ser Civaknasiya Nûjen", pirtûkeke lêkolînî ye û li ser pirsa "civaknasî heta niha çima ji pirsgirêkên civakî yên bingehîn re nebûye bersiv?" hatiye amadekirin. Nivîskar Sertacê Karêzî ku li ser vê mijarê lêhûrbûye, dibêje ku ligel evqas derfetên zanîn û agahiyê û pêşketina zanist û teknolojiyê, diviyabû pirsgirêkên weke şer, zilmkarî, mêtîngerî, nîjadî, desthilatî, zayendperestî û bi van ve girêdayî birçîtî û xizantiyê re çareyên mayinde bihatana dîtin. Lê mixabin her ku çûye ev pirsgirêk girantir bûne:
 
“Di berhemên gelek civaknas, ramanger û feylezofên nûjen de tişta herî zêde ku tê dîtin, qutbûna ji civakê ye. Mirov dibê qey ji asîmanan ve li civakê dinêrin û dinirxînin. Terxên wan ên analîz, lêkolîn û nirxandinan weke ku ew kirdeyekî (subje) ji derveyê civakê ne û civak jî heybereke (obje) li derveyî wan e. Wisa weke ku hebûnên li dorê hev bin şikil girtiye. Mirov dibêje qey ne endamekî civakê ne, haja wan ji rewşa civakê nîne. Vê civakê qet nas nakin. Ji cîhaneke din hatine û hewl didin ku bi analîz û ezmûnan wê civakê fêm bikin… Ev nêzîkatî ji xeletiyê wêdetir sekn û hişmendiyek e ku hatiye rûniştin. Lewma ew rastî zû bi zû bi niyetên baş û bi hewildanên ferdî derbas nabe…”
 
Sertacê Karêzî, ku ji parêznameyan sûd wergirtiye, pênasekirina Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan a "peywira esasî ya civaknasiyê, divê pênasekirina jiyanê be" weke bingeh dibîne û destnîşan dike ku armanca civaknasiyê pêşxistina vebijêrkên azadiyê ye. Ji bilî azadkirina jiyana civakê, divê civaknasî civakê ber bi jiyaneke rast, qenc û bedew ve bibe.
 
“Nakokî û pevçûna di navbera civak û hêzên desthilatdar de ewqas zelal û aşkera ye ku mirov bi rehetî dikare vê wekî dijberiyek esasî ya dîrokî bihesibîne. Ev pevçûna dîrokî ya çanda civakî û pergala desthilatdarî li ber çavan e. Tişta ku tê xuyakirin, ji dema ku desthilatdarî derketiye holê û heya niha ew pevçûn, têkoşîn û dijberî her hebûye. Ocalan wê têkoşîna dualî ya dîrokî dîtiye û ji aliyekî re ‘Şaristaniya Demokratîk’ ji aliyê din re jî ‘Şaristaniya Dewletdar’ gotiye. Ango dîrok bi têkoşîna di navbera çîna bindest û ya serdest de zêdetir, bi têkoşîna di navbera nirxên civakî û pergala çîndar a ku li ser nirxên civakî mêtîngeriyê dike de pêş ketiye. Têkoşîna çînan tenê di nav pergalê de hin guherîn çêkirine, an jî bûye sedem ku desthilatdarî timî dest biguherîne…” 
 
Ji bo paqijkirina hemû qirêjiyan û dermankirina nexweşiyên pênc hezar salan a desthilatiya baviksalariyê pêwistî bi civaknaseyeke azad ya alternatîf heye. Sertacê Karêzî jî bi pirtûka lêkolînî ya bi navê "Rexneyên Li Ser Civaknasiya Nûjen", hewl dide deriyekî ji vê yekê re veke.
 
SERTACÊ KARÊZÎ KÎ YE?
 
Sertacê Karêzî di 1976’an de li gundê Çorsêna Tetwanê ya Bedlîsê ji dayîk bû. Di ciwaniya xwe de tevli refên PKK'ê dibe. Di 2007’an de tê girtin û cezayê muebeta giran lê tê birîn. Niha li Girtîgeha Bûcaya Îzmîrê ya Hejmara 2'yan a Tîpa F'yê dimîne.
 

Sernavên din

02/08/2022
13:33 Di Doza Kobanê de dozger xwest ku rewşa girtî ya siyasetmedaran bidome
13:11 Beştaş bertek nîşanî biryara du alî ya ATK’ê da: Cihêkariyê li dijî girtiyên kurd dikin
13:09 Bîlançoya mehekê ya li Efrînê: Sivîl hatin kuştin, revandin û dar hatin birîn
12:53 Di teqîna li Roboskiyê de cerdevanek hat kuştin
12:52 Malbata Şenyaşar: Bêalîtiya li hemberî zilmê, îxaneta li mirovahiyê ye
12:17 Malbatên girtiyan: Êdî bes e em vê zilmê qebûl nakin
12:09 Sarincê nadin rojnamevanên girtî
12:02 Cotkaran bi sedema bêaviyê li ber şaredariyê çalakî li dar xistin
12:00 Uca: Di sala 8’an a fermanê de êzidî bi hêza xwe li ber xwe didin
11:34 Ji DFG'ê rapora meha tîrmehê: Tundî li 13 rojnamevanan hat kirin
10:59 HDP heta 1’ê Îlonê dê li qadan be
10:12 Li Merîvanê 2 zarok hatin qetilkirin
10:04 ‘Pergalek ku girtiyên nexweş dişîne mirinê heye’
10:03 Mitînga ‘Çareserî em in’ dê bibe banga ‘Rêya Sêyemîn’
09:01 Ocalan beriya çend salan hişyarî dabû: Divê xwedî li êzidiyan bê derketin
09:01 Rewşa girtiyên nexweş: Qanûn nayên pêkanîn
09:01 Rojnameger Hezil: PDK'ê, êzidî pêşkeşî DAIŞ'ê kirin
09:00 ROJEVA 2'YÊ TEBAXA 2022'YAN
08:31 Li Şemzînanê operasyona leşkerî hat destpêkirin
01/08/2022
23:14 5 ciwanên HDP’î hatin girtin
22:49 SES’a Amedê bi bernameyekê salvegera xwe pîroz kir
22:17 Li Şemzînanê dema derbasbûna konvoya leşkerî de teqîn pêk hat
19:39 ÎBB’ê lewheyên ku tê de cih nedabûn kurdî rakirin
19:14 Xebatên HDP’ê yên têkildarî mîtînga Stenbolê didomin
19:03 HDP’a ku ji bo mîtîngê seferberî îlan kir, serdanên xwe domandin
18:37 Li Geverê operasyona leşkerî hate destpêkirin: Gund di dorpêçê de ne
17:32 Li 3 gundên Sûrê 3 meh in av nayê
16:34 ‘Şandeya dadgehê dixwaze em li gorî helwestên derhiqûqî tevbigerin’
16:19 Serokê AKP’a Dêrsimê vêcarê jî bi cerdevanan re civiya
16:05 Doza Kobanê: Dadgehê îşkence li Tûglûk kir
15:57 Li pêşiya girtîgehê ji bo girtiyan daxwaza azadiyê kirin
15:35 Emîne Şenyaşar gazî Erdogan kir: Hûn êdî li benda çi ne?
15:01 Li gorî Serokê Meclisê pirsa derheqê doza Apê Mûsa de ‘qebe’ ye!
14:38 Ji OHD û ÎHD’ê rapor: Girtiyên nexweş ku rewşa wan xedar e nayên tedawîkirin
14:29 Qeyûmê Êlihê heqê rê zêde kir
14:22 Aysel Tugluk: Ez ne di rewşeke wisa de me ku bikarim xwe biparêzim, nayê bîra min
14:02 Egîtîm Sen: Em biryara AYM’ê napejirînin û mafê perwerdehiya bi kurdî mafek bingehîn e
13:45 ‘Em ê li Akdenîzê destûr nedin talanê’
12:54 Dosyaya rakirina parêzbendiya Aydenîz pêşkeşî Lijneya Giştî kirin
12:37 DFG'ê serdana Baroya Amedê kir
12:08 Doza Kobanê: Îşkenceya li Aysel Tugluk tê kirin bi dawî bikin
11:28 Qeyûmê Rêya Armûşê yê berê tevî hevjîna xwe hate îxrackirin
11:25 Serokê Cemxaneya Amedê: Êrişên li ser saziyên elewiyan me dixin nava fikaran
11:07 HDP’iyên binçavkirî sewqî edliyeyê kirin
10:53 Avras a hat berdan: Berxwedan û azadî tariyê vediguherîne ronahiyê
10:46 Di 10 pirsan de Aysel Tugluk divê çima neyê darizandin
10:05 Ked, hişmendî, huner û felsefeya jinan: Hûmîtra
10:01 ‘Em li dijî tecrîd, şer û dagirkeriyê tev li mitîngê bibin’
09:35 Li Liceyê şerê çekdarî: Kesekî jiyana xwe ji dest da
09:03 Di korîdora jiyanê de bi hezaran êzidî rizgar kir: Li dijî teslîmiyetê ruhê berxwedanê derket pêş
09:03 Budçeya Amedê ji şaredariyên AKP'î re tê şandin
09:03 HDP'iyên ku beriya pêşnûmaya ji bo deynan hatin binçavkirin: Em dîl hatin girtin
09:00 ROJEVA 1'Ê TEBAXA 2022'YAN
31/07/2022
22:34 Bernameya Hinek Henek a li dika servekirî bi dawî bû
19:53 Li Şirnexê li dijî birîna daran bertekeke hevpar
19:27 Bertekên hevpar ên rêxistinên elewiyan: Teşwîqkar û rêxistinkerê êrişan eşkere bikin
17:03 Li Girtîgeha Kurkçulerê îşkence li girtiyan tê kirin
16:22 ‘Nîqaşên Havînê’ yên HDK dest pê kirin
16:21 Girtiyan li dijî binpêkirinan serî li ÎHD’ê da
15:45 MEBYA-DER: Êrişên li dijî cenaze û goristanan nayên qebûlkirin
15:01 Bayindir: Çareserî jî muxatab jî Ocalan e
14:34 Banga beşdariya mitînga Amedê kirin: Em li dijî şer biherikin qada mitîngê
13:48 Li Licê operasyona leşkerî hat destpêkirin
13:47 Babat piştî 30 salan ji girtîgehê derket
13:45 Leşker teqemenî bi kuçaik ve girê didin û dişînin tunelên şer
13:38 HDP'ê êrişên li ser saziyên elewiyan şermezar kir
13:37 Binçavkirinan protesto kirin
12:26 Li Îranê di demên dawî de bi dehan kes hatin darvekirin
12:24 Malbata Şenyaşar: Li dijî zilmê berxwedanekî dîrokî heye
12:15 Li Denîzliyê tundiya zilam
11:55 Hevserokê DAD’ê Kûlû: Êriş plankirî ne
11:43 Amedspor sibê li Qada Deriyê Çiyê ye: Werin em xwedî li nirxê bajêr derkevin
10:44 Parlamenterên Fransî: Rêveberiya Xweser nas bikin û qada hewayî qedexe bikin
09:04 Bi ser fermanê re 8 sal derbas bûn: Nikarin êzidiyan teslîm bigirin
09:02 Forûma Şoreşa Jinê ya Rojhilata Navîn: Divê em hêviyên xwe bikin yek
09:00 ROJEVA 31'Ê TÎRMEHA 2022'YAN
08:43 Konferansa derbarê jinên êzidî de bi encamnameyekê bidawî bû
08:32 Li Herêma Kurdistanê leşkerek hat kuştin
30/07/2022
22:45 Li Enqereyê hevxwext êrişî 4 saziyên elewiyan hat kirin
22:19 Li gundê Zêvkanê 6 kes hatin girtin
20:22 HDP'ê Amediyan vexwand mîtîngê
20:03 'Talankirina li Kurdistanê şerê li dijî gelan e'
18:25 Girtiyê nexweş Mahmût Badûr rakirin nexweşxaneyê
16:27 Aydenîz: Têkoşîna gelê kurd ji bo gelên cîhanê bûye mînak
16:22 Girtiyên nîşaneyên wan ên vîrusa koronayê hene sewqî nexweşxaneyê nayên kirin
15:48 Ji ber mafê wî yê tedawiyê hat astengkirin ket nav nivîna
15:34 Sancar bi Wezîra Karên Derve ya Almanyayê re hevdîtin kir
15:25 Qeymeqamê Hezoyê ji peywirê hat girtin
15:16 Girtiyê nexweş Dîzlek bi dîwaran digire û wisa tê hevdîtinê
15:11 Li Rihayê aqûbeta Şefîk Geçgel hat pirsîn
14:41 Kûrtûlan mijara Şaredariya Akdenîzê bir rojeva meclisê
14:40 Emîne Îpek piştî 30 salan hate berdan
14:17 Tatlidede bû Serokê Şaredariya Artukluyê
14:08 Platforma Hezar Jinan a ji bo Aysel Tûglûk dê du rojan çalakiyan bike
13:58 Baroyên herêmê: Divê têkildarî Komkujiya Dedeogûllari pêvajoyeke bibandor a darazê bê destpêkirin
13:56 Alîkarê Hevserokê Giştî yê HDP'ê Temel serdana ajansa me kir
13:37 Bi hinceta ‘silav û hembêzkirinê’ ceza dan siyasetmedarên jin ên li Sîncanê
13:16 Li Kocaeliyê Turnûvaya Kemal Kurkut dest pê kir
13:11 7 ferdên malbata Dedeogûllari hatin bibîranîn
12:32 Emîne Şenyaşar: Ev ne berxwedana min, berxwedana edaletê ye