AMED - Melayê Şahid diyar kir ku Hîzbûllahê 2 endamên xwe yên li dijî pevçûnan nerazîbûn nîşan didan û veqetiyayîn kuşt, weke sedema êrişên li Kurdistanê bi kar anî û wiha got: “Tişta ku jê re dibêjin ‘Pevçûna Îlîm-PKK’ê’ di esasê xwe de kuştina sivîlan a ji hêla endamên Îlîmê ve ye.”
Partiya Doza Azad (HUDA PAR) ragihand ku dê di hilbijartinên 14’ê gulanê de piştgiriyê bide AKP-MHP’ê. Piştî biryarê, têkiliya HUDA PAR’ê ya bi Hîzbûllahê re ku di salên 90’î de bi cînayet û îşkenceyên li bajarên Kurdistanê navê xwe da bihîstin, bû rojev. HUDA PAR, weke partiyeke ku xebatên qanûnî yên Hîzbûllahê birêve dibe tê nîşandan û gelek kadroyên wê jî ji wê rêxistina behsa xeberê ne. Di dosyaya me ya duh de me bal kişandibû ser pêvajoya damezirandina Hîzbûllahê û pêvajoya demên piştre. Di beşa dosyaya xwe ya îro de em ê qala serdema ku Hîzbûllahê dest ji pevçûnên li dijî koma Menzîlê berdayî û berê xwe dayî welatparêzên Kurdistanê bikin.
ÊRIŞÊN ÇEKDARÎ
Hîzbûllahê di dawiya sala 1989’an de navber da êrişên xwe yên li dijî Menzîlê. Lê di vê navberê de car bi car êrişî Tevgera Îslamî û koma Vahdetê kir. Rêxistinê, êrişa xwe ya ewil a li dijî sempatîzanên PKK’ê û welatparêzan, bi kevir-çoyan pêk anî. Piştre jî êrişên çekdarî da destpêkirin. Sabrî-Hayriye Karaaslan di 7’ê gulana 1991’an de li navçeya Hezex a Şirnexê li mala xwe di êrişeke çekdarî de hatin kuştin. Hîzbûllahê, ji vê bûyerê PKK’ê sûcdar kir û di 3’yê kanûna 1991’an de li Hezexê li dijî Mîhaîl Bayru yê suryan ku digot têkiliya wî bi PKK’ê re heye êrişa çekdarî pêk anî û qetil kir. Cenazeyên kurên Sabrî-Hayriye Karaaslan ku Hîzbûllahê ji bo kuştina Bayrû weke hincet nîşan dabûn ê bi navê Mehmet Salîh ku nasnavê wî “Ahmet Usta” ye û birayê wî Mehmet Alî Karaaslan û biraziyê Sabrî Karaaslan Hamza Karaaslan, di 19’ê nîsana 2002’yan de ji vîllaya Hîzbûllahê ya li Dîlokê ku weke cebilxane dihat bikaranîn derketin holê. Mele Zekî Atak û Îbrahîm Kizmaz ji ber ku ji êrişên li dijî welatparêzên kurd aciz bûbûn, ji rêxistinê veqetiyan û hatin qetilkirin. Êrişên Hîzbûllahê yên sîstematîk jî piştî qetilkirina wan dest pê kirin. Hîzbûllahê bi hinceta “Dê di derheqê rêxistinê de agahiyan bidin”, Atak û Kizmaz înfaz kir û piştre jî êrişên xwe yên li dijî sivîlan zêde kir.
‘TEHEMÛLA WAN LI DIJÎ KESÊN DERVEYÎ WAN NÎNE’
Di beşa ewil a nûçeya dosyayê de çalakiyên ewil ên Hîzbûllahê û têkiliya wê ya bi rêxistinên din re hatiye vegotin. Şahidê wê demê Melayê Şahid piştperdeya êrişên Hîzbûllahê yên heta îro jî li dijî sempatîzanên PKK’ê û welatparêzên kurd didomin vegot.
Melayê Şahid di dema damezirandina Hîzbûllahê de ji endamên koma Menzîlê bû. Melayê Şahid dibêje ku dema Hîzbûllah di qonaxa komê de, dixwest guherînê bi rêya tundiyê pêk bîne û wiha got: “Her wiha ji bilî xwe tu komên din qebûl nedikir. Di bingeha êrişên Hîzbûllahê yên li Kurdistanê de referanseke pir hişk a îslamî heye. Weke Koma Menzîlê em kurdan weke mileteke xwedî bîr û baweriyên cuda qebûl dikin. Em dibêjin ku divê hemû komên siyasî û baweriyan ên Kurdistanê bi hev re guftûgoyê bikin û sedema hemû pirsgirêkên kurdan jî dewlet e.”
Bi domdarî Melayê Şahid wiha dibêje: “Li gorî hizra me; pevçûneke di navbera kurdan de bi kêrî pergal û dewletê tê. Li gorî nêrîna me; di meseleya kurdan de hewceye cudahiyên îdeolojîk dernekevin pêş. Lê bêguman wê demê bi qasî niha me li mijarê berfireh nedinihêrt. Lê koma Îlîmê (Ji koma Menzîlê veqetiya), îslam bi şîroveyeke pir hişk dinirxand û digotin ku divê ji bo hemû mijar, hemû pirsgirêkan tenê Qur’an esas were girtin û bi şîroveyeke pir hişk a îslamî re dikarin bên çareserkirin. Anku tehemûla wan li hemberî cudahiyê, li hemberî kesên derveyî wan tune bû. Di mijara kurdan de jî meyleke wan a ji bo hevbeşîbûnê tune bû.”
NÊRÎNA WAN A LI HEMBERÎ PIRSGIRÊKA KURD
Melayê Şahid dibêje ku koma Îlîmê ku cewhera Hîzbûllaha îro ye, xwedî feraseteke yekperest, hişk û tundrew e û wiha pê de çû: “Digotin ku bi rejîmeke îslamî dikare kurd ji bindestiyê xelas bibin. Anku wan digot divê ev têkoşîn bi rejîmeke îslamî û bi nêrîneke îslamî were dayîn. Hemû têkoşînên din ên derveyî vê rêyê jî weke têkoşînên neheq, dûrî aqil didîtin. Di mijara danîna peywendiyan a bi wan derdoran re de jî pir bimesafe nêz dibûn. Anku li gorî wan ew kes kesên din bûn, têkilîdanîna bi wan re ji hêla fiqihê ve (hiqûqa îslamî) caîz nîne.”
ÊRIŞÊN LI DIJÎ WELATPARÊZAN
Melayê Şahid da zanîn ku koma Îlîmê bi van saîkan li dijî koma Vahdetê ya li ser xeta Menzîl û Îxwanê êriş pêk anîn û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Di dawiya sala 1989’an de ragihand ku êrişên li dijî Menzîlê dane sekinandin. Piştî ku êriş dan sekinandin, ji destpêka sala 1990’an ve li dijî sempatîzanên PKK’ê û kesên welatparêz êriş dan destpêkirin. Di destpêka salên 90’î û di sala 91’an de êdî bi awayekî sîstematîk êrişî PKK’ê kir. Ez baş dizanim ku ji ewil koma Îlîmê êrişî PKK’ê kir. Hêj PKK’ê li dijî wan êriş nedabûn destpêkirin ku wan êriş dan destpêkirin. Weke ku ji roja ewil heta niha dibêjim; meyleke Îlîmê ya wiha hebû. Kesên ne ji xwe – PKK’î – weke bêdîn didîtin. Lewma helwesteke wan a êrişkar hebû. Ez şahidê vê rastiyê me. Beriya bûyerên kuştinê dest pê bikin, ez baş dizanim ku ji ewil koma Îlîmê êriş pêk anîn. Dema Îlîmê dest bi êrişên li dijî PKK’ê kirî, navber da êrişên xwe yên li dijî Menzîl û Vahdetê. Heta destpêka sala 93’yan jî êrişî koma Vahdet û Menzîlê nekirin. Koma Îlîmê, wê demê bi hinceta ku ‘PKK’î ne’, hem kesên ji mizgeftê derdiketin, hem belavkarên rojnameyê, hem kesên rojname difirotin kuşt.”
'CENAZEYÊN ZAROKAN JI MALA HÎZBÛLLAHÊ DERKETIN’
Melayê Şahid got ku ji malên endamên Hîzbûllahê yên Dîlokê ku kuştina Hayriye û Sabrî Karaaslan bo xwe weke hinceta êrişa li dijî PKK’ê nîşan dabûn, cenazeyên zarokan derketin. Melayê Şahid, axaftina xwe wiha domand: “Ji ber wî şêweyê rêbaza wan, me xetere hîs dikir. Li gorî îdiaya Îlîmê; PKK’ê li Hezexê Sabrî û Hayriye Karaaslan kuştibû û wan jî bersiv daye. Wan jî li Hezexê suryanê bi navê Mîhaîl Bayru (ku ji bo biçûkxistinê jê re dibêjin Mixo) kuştin. Bi vê yekê re pevçûn bi awayeke fiîlî dest pê kirin.”
KUŞTINA ATAK Û KIZMAZ
Melayê Şahid, diyar kir ku Zekî Atak û Îbrahîm Kizmaz ji kuştina sempatîzanên PKK’ê û welatparêzan aciz bûbûn lewma ji Hîzbûllahê veqetiyan û wiha pê de çû: “Çawa ku ji nava wan derketin, hatin kuştin. Bi vê yekê re êrişên sîstematîk dest pê kirin. Hîzbûllah li van her du kesan xwedî derket û ji bo pevçûnan weke ‘amûr’ bi kar anî. Mele Zekî (Zekî Atak) li Cizîrê bû û ji pevçûnan aciz bûbû. Lewma ji wan veqetiya. Lê ew kuştin û weke amûra propagandaya xwe bi kar anîn. Bi hema awayî jî Îbrahîm Kizmaz ê ji Qoserê kuştin. Her duyan jî digotin ku ji van pevçûnan aciz in. Lewma her du jî kuştin. Koma Îlîmê got ‘PKK’ê ew kuştin e’ û bo xwe weke amûrekî bi kar anîn. Her du kes jî ji hêla derdorê ve dihatin hezkirin. Lewma bi gotina ‘PKK’ê Mele Zekî û Îbrahîm Kizmaz kuşt’ hewl dan kesên li derdora wan motîve bikin û kirin parçeyeke pevçûnan. Li gorî çavdêriyên me yên li qadê; ew her du kes jî ji hêla PKK’ê ve nehatibûn kuştin. Ev karê qirêjî, karê destên qirêjî bû ku digotin; ‘Ev kes ji xwe veqetiyan û dê biaxivin. Em bikin amûra propagandaya xwe.’ Ew bi xwe lê xwedî derketin û li ser wan sirûd xwendin. Mamoste Îbrahîm Kizmaz di demên berê de çepgir bû. Lewma dihat zanîn ku hesasiyeteke wî ya Kurdî heye. Hat gotin ku bi dengekî bilind li dijî pevçûna di navbera kurdan de derdiket. Îlîmê ev her du kes kuştin û got; ‘Lê binêrin PKK’ê ji me Mele Zekî û Îbrahîm kuştin. Em jî dê bersivê bidin.’ An jî pergalê û destên qirêjî bi van înfazan re hem nerazîbûn ji holê rakirin hem jî bi xwedîderketina wan re girseya wan motîve kirin.”
‘TIŞTA JÊ RE DIGOTIN PEVÇÛN, KUŞTINA SIVÎLAN BÛ’
Melayê Şahid, got ku piştî bûyera behsa xeberê, Hîzbûllahê êrişên xwe zêde kirin û wiha derbirî: “Di pêvajoya piştre de Îlîmê, dest bi kuştina her ciwanên navên wan bi PKK’ê dihat zanîn, kesên rojnameyên Ozgur Gundem û Ozgur Ulkeyê çap dikirin, yên bayîtiya wan dikir, yên difirotin, dixwendin, kesên di nîqaşan de ji bo Hîzbûllahê digotin ‘şeytên’, kesên hezkirina wan bo PKK’ê heye, li ku bidîtina di kuştin. Anku êrişên pir bêkontrol dan destpêkirin. Di esasê xwe de tişta ku jê re dibêjin pevçûna Îlîm-PKK’ê, kuştina sivîlan a ji hêla koma Îlîmê ve bû. Mesele, Îlîmê çend milîtanên PKK’ê kuştin? Li çiyê bi PKK’ê re şer nekir. Yên ku hatin kuştin milîtanên PKK’ê nebûn. Kesên sivîl bûn.”
Sibe: Hîzbûllahê çima berê xwe da koma Menzîlê? Bersiva Menzîlê çi bû? Di pevçûnên Hîzbûllah-Menzîlê de çend kesan jiyana xwe ji dest dan?