Li pêşiya Girtîgeha Hejmar 5’ê bang kirin: Bi 12’ê Îlonê re hevrû bibin

  • rojane
  • 12:40 12 Îlon 2024
  • |

AMED - Platforma Parastina Bajar û Piştevaniyê ya Amedê diyar kir ku di 12’ê Îlonê de li Girtîgeha Hejmar 5 a Amedê îşkenceyên li dijî mirovahiyê hatine kirin û banga hevrûbûnê kir.  

Platforma Parastina Bajar û Piştevaniyê ya Amedê bi boneya 44’emîn salvegera Darbeya 12’ê Îlonê li pêşiya Girtîgeha Amedê ku îşkenceyên giran lê hatibûn kirin û berxwedaneke mezin lê hatibû raberkirin, daxuyanî da. Gelek nûnerên rêxistinên civaka sivîl tev li daxuyaniyê bûn. Kurdiya daxuyaniyê ji hêla Serokê Komeleya Piştevaniya bi 78’an re û Lêkolînê ya Amedê Ahmet Ertak û ya bi tirkî jî Serokê Şaxa ÎHD’a Amedê Ercan Yilmaz xwend. Di daxuyaniyê de pankartên “Bila Girtîgeha Leşkerî ya Hejmar 5 Bibe Muzeya Gelan” û “ Em dixwazin bi darbeya leşkerî re hevrû bibin. Em hemû darbeyan şermezar dikin.” hatin hilgirtin. 
 
Daxuyanî wiha ye: 
 
“Îro salvegera 44’emîn a Derbeya Leşkerî ya 12’ê Îlona 1980’ê ye ku yek ji derbeya herî bi jan û lekeya reş e di Komara Tirkiyeyê de pêk hatiye. 44 sal berê rojekî mîna îro di 12’ê îlonê de derbeya leşkerî rû da. Ne tenê li dijî pergala siyasî ya wê serdemê, di heman demê de li ser hemû aliyên civakê, bi kûrahî û berfirehî bandor kir. Demokrasî, mafên mirovan ji binî ve ji holê rakir. Bi îlankirina derbeyê re êdî bêhiqûqî, darizandin, îdam, îşkence û sirgûnan dest pê kir. Hemû partiyên siyasî, saziyên civakî bi awayeke dijdemokratîk hatin desteserkirin û girtin; li ser civakê wisa bû ku birînên qet dê nayên dermankirin çêbûn.
 
REJÎMA 12’Ê ÎLONÊ HÊJ LI SER KAR E 
 
Berpirsiyariya kes û saziyên ji demokrasiyê bawer heye ku divê ji rojên reş ên derbasbûyî dersan bigirin, demokrasiyê xurt bikin, serweriya hiqûqê pêk bînin û mafê mirovan biparêzin. Herçend hewldana hesabpirsîna ji berpirsên 12’ê Îlonê yên çalak hebe jî; ji pêkanîna edaleteke rasteqîn dûr ma û negihişt çi encamekê jî. Li gel ku bi ser re ev çend dem derbas bûye jî hevrûbûneke rast û hesabpirsîneke cidî çênebûye. Rejima 12’ê Îlonê hê jî bi hemû sazî û dezgehên xwe ve li ser kar e. Ji ber bi Derbeya 12’ê Îlonê hevrûbûn û hesabpirsînek çênebû, Tirkiye di 15’ê tîrmehê 2016’an de bi hewldana derbeyeke din re rû bi rû ma. 
 
TIRKIYE BI QANÛNÊN WÊ DEMÊ TÊ BIRÊVEBIRIN
 
Piştî vê hewldana derbeyê, hemû mafên bingehîn ên azadiya mirovan (ku ji xwe pir qels bû) yê hebû jî ji dest wan hat stendin. Çi heyf û mixabiniyeke ku hê jî Tirkiye bi makezagonên wê serdemê tê birêvebirin. Berhemên derbeyê wek saziyên bi navê YOK û RTUK di roja me ya îro de jî hebûna xwe didomînin; di serdema derbeyê de mafên sendîka û rêxistinbûniyê ku ji dest hatibû stendin hê jî didome. Dîsa wek berhemê derbeyê ku ji bo pêşîlêgirtina kurdan bikevin siyasetê benda hilbijartinê anîbû. Piştî ew bend jî hat derbaskirin vêcarê jî girtina partiyên kurdan anîn rojevê. Der barê siyasetmedarên kurdan de qedexebûn û gefa girtina wan xistin meriyetê. Ev gef hê jî didome. 
 
HEMAN SEPAN HÊJ DIDOMIN
 
Li gel ku bi avabûna komarê re rê li ber gel û çandên cuda hatibû girtin jî, bi wê feraseta 12’ê Îlonê re hê zêdetir ew pirsgirêkên heyî kûrtir kirin. Gelek pirsgirêk hatin afirandin û bû sedemê binpêkirina mafê mirovan ku hê jî didome. Her ku çû welêt ji rêgez û seretayên navnetewî yên gerdûnî wek mafekî demokratîk hatin dûrxistin. Zagonên dijdemokratîk li hemberî siyaseta kurdan bikar tînin. Bi rewakirina qeyûman mafê bijartin û hilbijartinan, vîna kurdan a azad ji dest wan hat stendin. Darizandineke adilane ji holê rakirin. Mafên herî bingehîn ên weke xweîfadekirin û bi rêxistinkirinê çewisandin, zextan li ser dikin. Nahêlin xwe îfade bikin. Bi vê re her ku diçe pirsgirêkên heyî zêdetir û kûrtir dibin. 
 
POLÎTÎKAYÊN EWLEKARIYÊ NEÇARESERIYÊ FERZ DIKIN
 
Li şûna ku pirsgirêka kurd bi rêya demokrasiyê û aştiyê were çareserkirin, her ku diçe ji vê çareseriyê dûrtir dikevin. Pê re jî bi ‘Polîtîkayên ewlekariyê’ neçareseriyê ferz dikin. Israra di vê polîtîkayê de bi xwe re tundî û dijwartirîn binpêkirina mafê mirovan tîne. Civakê ji hêvî û daxwaza wan ya jiyaneke bihevdu re di nava aştî û aramiyê dûr dixîne. Welat; bi van polîtîkayên wiha dijdemokratîk, bi rêbazên zext û çewisandinan hêj pirtir asta aramiyê civakê dixîne. Ji ber vê; tenê bi hiqûqên gerdûnî, girêdayî zagonên wê ve bi awayeke demokratîk û wekhev, bi feraseta rêveberiyeke pirhêjmarî, bi hevrûbûna hemû cureyên derbeyan re, bi feraseteke ku li hemberî hemû sazî û dezgeyan re bikaribe hesab bide û bistîne gengaz dibe.
 
DAXWAZA HEVRÛBÛNÊ
 
Em wek sazî û endamên Platforma Piştgirî û Parastina Bajar ya Amedê, dixwazin ku bi Derbeya Leşkerî ya 12’ê Îlonê re hevrûbûnek çêbibe da ku rêya çareseriya meseleya kurd bi awayeke demokratîk vebike û ji aştiya civakî re bibe alîkar. Gava ewil a hevrûbûnê jî ev mekane ye ku em niha li ber deriyê wê ne. Girtîgeha Leşkerî ya Hejmar 5 a Amedê yek ji sembolên wê demê ye. Em dixwazin ev der bibe muzeyek û em dixwazin di xebat û amadekirina vê muzeyê de şahidên wê serdemê û saziyên sivîl bi awayeke çalak tê de cih bigrin.  
 
XWESTIN GIRTÎGEH BIBE MUZE
 
Par, me bi şandeyeke re serdana partiyên siyasî, odeyên pîşeyan, saziyên rêxistinên sivîl û sendîkayan kir. Ew ziyaret kirin û rêzehevdîtinek jî me pêk anîbû. Encax ev merheleya em gihiştinê, xebatên der barê muzeyê de hatine kirin tenê di bin banê Wezareta Çand û Turîzmê de ku saziyên sivîl ên rêxistinî nayên tevlêkirin didome. Em bawerin ku dê tiştên di vê Girtîgeha Leşkerî ya Hejmar 5’ê de rû dane, ew wehşetên hatine jiyîn ji bo fêrbûn û serwextkirina nifşên pêşeroja dê kêm bimîne.
 
Daxuyanî bi çepikan bi dawî bû. 
 

Sernavên din

29/09/2024
22:58 Îsraîl Yemenê bi balefirên şer bombebaran kir
22:47 Nagîhan Akarsel li Baselê hat bibîranîn: Têkoşîna wê rê nîşan dide
22:30 Amedspor bi serkeftinê maç temam kir
22:15 Konsera Amedê: Em ê xwedî li çanda xwe derkevin
21:39 Serokê YNKʹê: Em ê vê desthilata gemar û qirêj biguherînin
21:29 Sûrfest bi stranên ermenkî û kurdî dest pê kir
20:53 Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê nerazîbûnên 9’ê Cotmehê
20:32 Li Hamburgê ‘Maratona ji Abdullah Ocalan re Azadî’
20:18 Apê Mûsa li Îzmîrê hate bîranîn
19:48 Hatîmogûllari: Em ê têkoşîna xwe heya pergala biedalet ava dikin bidomînin
18:59 Li Stenbolê hevdîtina gel: Em ê azadiya Ocalan pêk bînin
18:16 Li Semsûrê jinek hate qetilkirin
18:08 DEM Partî dê li Konseya Ewropayê hin hivdîtinan bike
17:45 Li MED-DER’ê serdanên piştevaniyê
17:30 TJA: Em ê destûr nedin jiyana ciwanan were tarîkirin
17:10 Lubnan bi metirsiya mezin a koçberiyê re rû bi rû ye
16:18 Malbata Kabaîş giliyê peywirdarên wargehê kir
16:08 Du kesên êrişî avahiya DEM Partiyê kilrin hatin binçavkirin
16:01 Beştaş: Em ê di 13’ê cotmehê de li dijî tecrîdê dengê xwe bilind bikin
15:13 DYA’yê li Sûriyeyê du êrişên hewayî kir
14:57 Li ser rêya Agirî-Giyadînê qeza çêbû
14:38 Hatîmogûllari: Dixwazin mafê xanî dewrî sermayedaran bikin
14:21 Çalakiya ‘Deng bide azadiyê’: Eynika kesên demokrasiyê dixwazin Îmrali ye
14:05 Artêşa Îsraîlê: Rayedarê Hîzbullahê Nebîl Kavuk hate kuştin
13:40 Li Amedê 6’emîn Bazara Pevguhertinê hate vekirin
13:29 Xebatên lêgerînê yên ji bo dîtina Kabaîş didomin
13:27 Li Pasûrê operasyona leşkerî: Daristan tê bombebarankirin
12:25 Rêveberiya Xweser a Demokratîk ji ber rewşa li Lubnanê maseya krîzê ava kir
12:20 Cezayê qedexeya hevdîtinê dan girtiya cezayê îdamê protesto kirî
12:14 22 hezar û 215 lubnanî derbasî Sûriyeyê bûn
11:51 Li Pasûrê ‘herêma ewlehiya taybet’ hate ragihandin
11:43 New York Timesê tora îstîxbaratê ya Îsraîlê li dijî Hîzbullahê ava kirî vegot
11:17 Bakirhan li dijî îktîdara ekolojiyê qir dike banga rêxistinkirinê kir
10:56 Dosyayên doza tacîz û tecawizê yên li wargeha cemaetê kirin yek
10:43 Liceyî madenan naxwazin: Em ê dev ji xaka xwe bernedin
10:33 Bi komployê bersiv dan hewldanên ji bo çareseriyê
10:06 Li DYA’yê Bahoza Heleneyê: 63 kes mirin
10:04 Ji bo Nagihan Akarsel bang: Bila kesên cînayet teşwîq kirin bên darizandin
09:35 Hejmara nû ya Kovar Jinê derket
09:33 Sewalkar: Em bifiroşin jî zirar dikin xwedî jî bikin her zirarê dikin
09:04 Li Edeneyê dozeke din a ‘xespkirina îradeyê’
09:00 ROJEVA 29’Ê ÎLONA 2024’AN
28/09/2024
20:08 Li Stenbolê şahiya jinan
17:00 Ceylan Onkol di salvegera 15’emîn de hat bibîranîn
16:35 Li Licê protestoya madenê: Em ê rê nedin
15:34 Ji bo girtiyên nexweş Odûncû û Ozbek banga ‘berdana lezgîn’
15:03 Komkujiya Roboskî di meha 153'yemîn de ye: Em ê nedin jibîrkirin
14:47 Hizbulahê piştrast kir ku Hesen Nasrallah hatiye kuştin
14:35 Xizmên Windayan li çar bajaran li aqûbeta windayan pirsîn
14:22 Êrişî Şaxa YNK’ê hate kirin
14:21 Aydenîz a serdana girtiyan kir: Divê raporên tenduristiyê yên bêalî bên dayîn
13:53 Li Cizîrê fûara ‘jinên hilberîner’
13:43 Dayikên Şemiyê: Divê kujerên Abdulmecît Baskin bên cezakirin
13:17 Li Sûltangaziyê bi çekê êrişî avahiya DEM Partiyê kirin
12:01 Çîçek: Armanca tifaqê rûxandina desthilata faşist û rizgarkirina siberojê ye
11:22 Artêşa Îsraîlê îdia kir ku lîderê Hizbulahê hatiye kuştin
11:21 KASED dê ‘Festîvala Sûrfestê’ li dar bixe
11:04 Li şûna tundiya polîsan doz li çalakvan hate vekirin
10:33 Xebatkarên MED-DER’ê yên hatin berdan: Wê xebat û têkoşîna me ya ziman bidome
09:56 Derûnnas Tekînalp: Yê ku Narîn kuştî ne keseke, feraseteke
09:55 Dr. Berwarî: Plana tunekirina destkeftiyên kurdan di dewrê de ye
09:06 Wêneyên hunermend û nivîskarên kurd li ser dîwaran hatin neqişandin
09:05 ATK’ê ji bo Yildiz a li ser sedyeyê hate girtin rapora ‘dikare li girtîgehê bimîne’ da
09:04 Ji bo mitînga ‘Azadiyê’ bang: Navnîşana çareseriyê Îmrali ye
09:00 Pêvajoya ber bi 9'ê Cotmehê ve
09:00 ROJEVA 28'Ê COTMEHA 2024'AN
27/09/2024
20:50 Hevserokê MED-DER'ê yê berê Rifat Ronî hat girtin
19:36 Operasyona li dijî saziyên ziman: 2 kes bi daxwazê girtinê sewqî dadgehê hatin kirin
16:46 Ji mamosteyên kurdî yên binçavkirî 7 kesên din jî hatin berdan
16:41 Polîsê ji bo ‘parastina’ wê hatiye peywirdarkirin ew tacîz kir
16:00 Di doza protestoya komkujiya jinan de biryara beraetê
15:46 ‘Li girtîgehên Herêma Serhedê tecrîd di asta herî jor de ye’
15:44 Doza Hasret Tûtalê hate taloqkirin
15:03 Hat îdiakirin ku mamosteyekî zarokek tacîz kir
14:57 Bi hinceta ‘rojeva neyînî ava dike’ dest danîn ser nameya binpêkirinê
14:55 Jina hatibû derbkirin û tacîzkirin banga piştevaniyê kir
14:47 Ewlekariya şaredariya CHP’î li mamosteyan xist û gefa kuştinê li rojnameger xwar
14:44 Dayikên Aştiyê zextên li ser zimanê kurdî şermezar kirin
14:31 GABB’ê biryara dewrkirina avahiya akademiyê betal kir
14:08 Li Amedê sempozyûma navneteweyî: Divê avahiyên dîrokî û nirxên çandeyî bên parastin
13:12 Baroyan bertek nîşanî binçavkirina perwerdekarên kurdî dan: Bêhiqûqî ye
13:11 Îsraîlê 5 leşkerên Sûriyeyê kuştin
12:49 Micira asfaltê ji bo nedin şaredariyê rijandin sergoyê
12:20 Di doza Safîturk de daxwaza jinûvedarizandinê hate redkirin
12:18 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê dîsa serlêdan kirin
12:02 PFDK’ê cezayê pereyan da Amedsporê
11:56 Nagihan Akarsel dê li Stenbolê bê bibîranîn
11:46 Hate tespîtkirin ku li cihê cenaze lê hatiye veşartin 2 kesên din jî hebûne
11:15 Xelkê Liceyê dê sibe li dijî madenan çalakiyê li dar bixe
11:01 Turkoglû: Em ê rê nedin çeteyan û şerê taybet
11:01 Akademiya Jineolojiyê 2’yemîn Konferansa xwe li dar xist
10:56 Mamosteyên zimanê kurdî sewqî edliyeyê hatin kirin
10:30 Li Amedê berteka binçavkirinan: Em ê bi bêhtir axaftina kurdî ve bibin bersiv
10:28 Doza Ceylan Onkolê: Ji ber ku kujer dewlet e hate veşartin
10:14 Pevçûnên Îsraîl-Hîzbullahê: Wê pevçûn heta hilbijartinên DYA'yê bidomin û gur bibin
10:08 Ozbîngol: Di cînayeta Narînê de hewldanek heye ku delîlan ji holê rakin
09:33 Ji Sakik banga ji bo 'Mitînga Azadiyê': Divê bi sedhezaran kes bi hev re dengê aştiyê bilind bikin
09:04 Ji bo 2 ciwanên walîtiyê hedef nîşan dabû biryara neşopandinê hate dayin
09:04 Êrişkarên avahiya DEM Partiyê nayên darizandin
09:03 Malbatek, 2 girtî û 3 bajar!