Qedexekirina zozanan û lêçûnên zêde sewalvaniyê diqedîne

ŞIRNEX - Li Şirnexê maliyetên ku ji ber qedexekirina zozanan û krîzê zêde bûne, hema bêje sewalvaniyê qedandiye. Li Nêrwana 200 mal lê hene, niha tenê kesek sewalvaniyê dike. 

Li Şirnexê rêjeya xwedîkirina sewalan ku yek ji çavkaniya debarê ye, roj bi roj kêm dibe. Li Şirnexa ku nifûsa wê 570 hezar û 745 e, ji sedî 22'yê zeviyên bajêr ji bo çandiniyê, ji sedî 39 wekî daristan û ji sedî 15 jî wekî mêrg-zozan tê bikaranîn. Topografyaya bajêr ku ji bo çandinî û sewalkariyê gelek guncav e, ji ber polîtîkayên ewlehiyê nayê bikaranîn. Welatî ji ber "Herêma Ewlehiyê" ku bi fermî yan nefermî tê îlankirin, ji xeynî navendên niştecihbûnê hema bêje li hemû gundan nikarin zeviyên xwe cot bikin û heywanên xwe biçêrînin.
 
Tevî heywanên sewalvanên ji derve tên zozanan berê li dora 2 milyon heywan dihatin xwedîkirin, lê ji ber qedexekirina zozanan ev hejmar her  diçe kêm dibe.
 
SEWALVANÎ KÊM DIBE
 
Li gor daneyên sala 2023'yan a Saziya Îstatîstîkê ya Tirkiyeyê (TUÎK), li Tirkiyeyê hejmara peza li gor sala borî ji sedî 6,9 kêm bûye. Li gorî daneyên Midûriyeta Çandiniyê ya Şirnexê jî li bajarê ku milyon û 427 hezar û 822 pez lê hene, sewalkarî gav bi gav kêm dibe. Welatî ji ber kêmbûna desteka Wezareta Çandinî û Daristanê, ji bêgavî dest ji sewalvaniyê berdidin. 
 
ENFLASYON Û LÊÇÛNÊN ZÊDE
 
Halîl Sarûhan (64) ku li gundê Nêrwan ê Silopiyayê dijî, tenê ew li gund bi sewalkariyê re mijûl dibe. Sarûhan anî ziman ku li gundê ku nêzî 200 mal lê dijîn her kes dest ji sewalkariyê berdaye û got ku ger wiha dewam bike ew ê jî dest ji sewalkariyê berde. Sarûhanê ku debara xwe bi sewalkariyê dike diyar kir ku ew vê pîşeyê ji bav û kalê xwe fêr bûye. Sarûhan da zanîn ku salên berê bi hatina biharê re heywanên xwe dibirin Elkê û zozanên navçeya Geverê ya Colemêrgê û zozanên aliyê Wanê û got ku niha ew tenê li gund xwedî dike. Sarûhan anî ziman ku eşira wan nêzî 30-40 gundî ye û di salên borî de her kesî sewal xwedî dikirin û wiha got: “Niha li van gundan tenê 4-5 malbat sewalkariyê dikin. Salên berê tenê li gundên me bi deh hezaran sewal hebûn."
 
Sarûhan bal kişand ku her sal hejmara heywanên ku ew xwedî dikin kêm dibe û par ji 300-400 heywanî îsal daketiye 100-150 heywanî û got ku zêdebûna lêçûnên kelûpelên wekî ceh, êm û dermanan bandoreke neyînî li wan dike.
 
Sarûhan diyar kir ku par 25 ton ceh ji bo sewalan kiriye û wiha got: “Par tonek di navbera 6 hezar û 500 û 7 hezar û 500 TL de bû. Îsal tona wê derket 8 hezar TL'yî. Dîsa par tonek ka di navbera hezar û 100 û hezar û 200 TL'yî de bû. Wekî din, derman hene. Mînak dermanek heye ku em jê re dibêjin Ken. Par me şûşeyek vî dermanî bi 600 TL'yî dikirî, lê îsal bûye hezar û 200 TL."
 
Sarûhan da zanîn ku şîr û berên şîrî yên heywanan ancax têra wan dikin û wiha got: “Carinan em pez cot bi cot difroşin, carinan jî bi fer bi fer. Niha bihayê pez di navbera 8 hezar û 10 TL'yî de diguhere. Par 6 hezar TL bû. Erê, biha pir zêde ye, lê lêçûn zêdetir e. Ji ber ku em bi xwe cehê xwe diçînin, em karê sewalkariyê didomînin. Her wiha kaya me jî ya zeviyê me ye. Yan na em ê nikaribûna ji bin rabûna." 
 
Sarûhan anî ziman ku zozanên wan ji bo wan baştir in, lê ji ber şer nikarin bi rihetî biçin zozanan. Sarûhan diyar kir ku hey diçin zozanan bi gelek astengiyan re rû bi rû dimînin û got: "Ji ber vê 2 sal in em naçin. Em heywanên xwe li gund xwedî dikin." 
 
Sarûhan diyar kir ku ji ber ku zeviyên gund qadên çandiniyê ne, ew bi giştî li malê debara xwe dikin. Sarûhan diyar kir ku ji ber germê ev rewş zehmet bûye û got ku serê sibê saet di 05:00'an de heywanan derdixin derve û ji ber germê saet di 09:00'an de dîsa dibin axur, lê belê nêzî roj biçe ava dîsa wan derdixin. 
 
MA / Omer Akin
 

Sernavên din

13/10/2024
13:51 Ji Xana Axparê ber bi Amedê ve meşa ‘Azadiyê’
13:14 Li her çar aliyên Amedê daxwaza azadiya Abdullah Ocalan
12:59 Werîşe Mûradî dest bi çalakiya greva birçîbûnê ya bêdem kir
12:58 Xelkê Amedê ji bo mitînga ‘Azadiyê’ kom dibe
11:41 Li gelek baroyan hilbijartin dest pê kirin
10:58 Di qezaya trafîkê de 2 karker mirin û 13 jî birîndar bûn
10:50 Şemsa Bagdû: Heta faîl tên cezakirin dê têkoşîna me bidome
10:21 Li Bursayê cenazeyên 3 kesan hatin dîtin
10:20 Bi hezaran kes ji bo ‘Mitînga Azadiyê’ ber bi Amedê ve diherikin
10:00 Bertek nîşanî qetilkirina jinan dan: Bila edalet pêk were
09:48 Abdullah Ocalan: Ger dilê wan û çareseriyê hebe wê li hev rûnên, yan na merhebakirina sembolîk nabe
09:47 Meclis li hezar û 93 kesan qedexe ye
09:16 Bafel Talabanî: Em ê tişta li me tê ferzkirin biguherînin
09:00 ROJEVA 13’Ê COTMEHA 2024’AN
08:45 Hejmara 85’an a Kovara Jinê derçû
08:44 Ji bo 7 bajaran bi koda zer hişyariya barîna zêde hate kirin
08:15 Astengkirina ‘Mitînga Azadiyê’ hate protestokirin
12/10/2024
22:05 Ji astengiya polîsan re gotin 'Em ê bi berxwedanê bi ser bikevin'
19:52 Abdullah Findik bû serokê Baroya Şirnexê
16:45 Banga beşdariya mitînga ‘azadiyê’ li gelê Botanê hat kirin
16:37 Aldar Xelîl: Divê gelê Başûr dengê xwe bide kesên bikarin nûnertiya wan bikin
16:29 Grûba Parêzerên Netewperest êrişî parêzerên kurd kirin
15:32 Li Enqere û Stenbolê xwestin Hatîce Onaran bê berdan
15:01 Kongreya Baroya Amedê: Nêzîkatiya li hemberî Îmraliyê nayê qebûlkirin
14:15 Li çar bajaran li aqûbeta windayan hat pirsîn
14:06 Li Dîlokê dayikek û çar zarokên xwe hatin qetilkirin
13:57 Dayikên Şemiyê li aqûbeta 11 windayan pirsîn
13:38 Beriya mitînga ‘azadiyê’ astengî: Her der Amed her der berxwedan
12:59 Bakirhan soz da astengdaran: Em ê li Wanê û Mêrdînê jî daîreya xizmeta astengdaran ava bikin
12:45 Şofêrên TIR’an çalakî li dar xistin
12:38 Li Stenbolê coşa mitînga ‘azadiyê’
12:09 Kongreyên baroyên bajarên bakurê Kurdistanê dest pê kirin
11:27 Bultena Tecrîdê: 24 sal 7 meh û 28 roj in tecrîd tê sepandin
11:17 Li girtîgehan divê 'mafê tenduristiyê' dîl neyê girtin
10:44 Li mamosteya zimanê kurdî sê meh ceza hat birîn
09:55 Parlamenterên DEM Partiyê: Em ji bo azadiyê li Qada Îstasyonê bin
09:35 'Em ê tim li ser rêya Hevrîn Xelef bin'
09:34 Di serdegirtina malê de îşkence: Dîmen bi gefxwarinê jê birin e
09:33 Rihayî: Em ê bi awayê herî xurt beşdarî mitîngê bibin
09:01 Her gavên siyasetmedarên girtî sûc hatiye hesibandin
09:01 DEDAŞ li gundê ku ceyrana wê her tim qut dike li 'ceyrana qaçax' digere!
09:00 ROJEVA 12'Ê COTMEHA 2024'AN
11/10/2024
19:08 Hevserokê DBP'ê yê Dîlokê Ozhan hat girtin
18:01 Xebatên ji bo Kabaîşê destpêkirî di roja 14’an de ye
16:30 Ji Enqereyê banga ‘mitînga azadiyê’
16:04 Bakirhan: Em dikevin pêvajoyek nû, yê birêxistinkirî bi ser dikeve
15:33 Li Stenbolê 3 kes hatin girtin
15:32 Wezaretê bersiva qedexekirina ‘Pêşî Peya’ da: Ne li gorî standartan e!
15:13 Şaredariya AKP’ê gelek heywan qetil kirin
15:08 Hunermendê NÇM’ê Engîn Cengîz hat berdan
15:00 Xwegihandina 3 nûçe û parvekirinan hate astengkirin
14:45 Mehmet Uzun li ser gora xwe hat bibîranîn
14:34 Êrişkarê bi maske 3 kesan birîndar kir
14:34 Jina 77 salî li sînor hate binçavkirin
14:29 Ahmet Turk: Em di 13’ê Cotmehê de li Qada Îstasyonê ne
14:25 ÎHD: Bila Lijneyên Îdare û Çavdêriyê bên girtin
13:52 Lêpirsîna der barê Orhan de bi encam bû
13:48 Danişîna ewil a Akiş hate lidarxistin: Axaftinên min sûc nînin
13:32 Li Dîlokê êrişî karkeran kirin: 3 jê giran 8 kes birîndar kirin
13:11 DFG'ê ji bo berdana rojnameger Andan bang kir
13:07 Ji bo Abdullah Ocalan serî li ÎHÎK’ê da: Divê îşkence bi dawî bibe
13:07 Rojnameger Verîm sewqî Girtîgeha Erzînganê hate kirin
12:56 Girtiyê nexweş ê nayê tedawîkirin 40 roj in di greva birçîbûnê de ye
12:44 Stenbol ji mitînga ‘azadiyê’ re amade ye
12:44 Xelata Aştiyê ya Nobelê dan saziya li dijî nukleerê
12:16 Aktar: Helwesta siyasî ya Mizrakli hat cezakirin
11:51 Rojnamevan Andan û gelek kes hatin binçavkirin
11:04 Diyanetê 70 milyon TL ji bo çapxaneyê xerc kir
11:04 Koma 'Berxwedana' Îslamî ya Iraqê êrişî Îsraîlê kir
11:03 Danişîna doza GOÇÎZDER’ê hate taloqkirin
11:02 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
11:02 'Girava Mirazan' a Mehmet Şîrîn Bulga ji Weşanên Arê derçû
10:59 Li gorî DEM Partiyê rêyên ‘krîtîk’ ên li pêşiya Enqereyê
09:30 Girtiyên nexweş bi mirinê re rû bi rû ne: Divê qanûna cihêkar biguhere
09:20 VAT-ÎŞ-KOOP'ê dest bi debara duyem kir: Armanca me civakeke hilberîner e
09:03 Koyluoglû: Hilbijartin dê di navbera xeta welatparêzî û xeta xiyanetê de be
09:02 ‘Ji roja destpêkê ve di windabûna Rojînê de xemsarî û guman hene’
09:01 Banga 13'ê Cotmehê: Rêya xelasiya ji krîza piralî bi azadiya Ocalan pêkan e
09:00 Ji ber ferzkirina lêgerîna tazî û li hundirê dev dermankirin tê astengkirin
09:00 ROJEVA 11’Ê COTMEHA 2024’AN
08:55 Li Afyonê otobûsa rêwiyan wergeriya: 21 kes birîndar bûn
08:54 Ji bo 3 herêman hişyariya barîna zêde hate kirin
08:54 Di qezaya li Şirnexê de gelek sewal mirin
10/10/2024
19:21 Xebatên mîtînga Amedê: Em bi ruhê seferberiyê tevlî mîtîngê bibin
19:15 Desmala Kabaîşê li qeraxa golê hat dîtin
18:28 Ji bo Abdullah Ocalan pêşnûmayek pêşkêşî Senatoya Îspanyayê kirin
18:25 Hunermend Helîmê Omerî û Azad Bedran serbest hatin berdan
17:01 Zarokên ku li Hezêxê winda bûbûn hatin dîtin
16:48 Êrişên li dijî Yenî Yaşamê hatin protestokirin
16:11 Rojnameger Onver îfade da
15:48 Cezayê hefsê dan rojnameger Ozkaptan
15:39 Rêvebera ÎHD’ê Onaran a cezayê wê hate pejirandin kete girtîgehê
15:25 Mizrakli yê cezayê wî hate erêkirin: Min çok nedanî, bila ev ji we re bibe derd
15:09 Eniya Jinên Başûrê Kurdistanê: Divê di hilbijartinê de li dijî xakfiroşan xwedî helwest bin
15:08 Bangên ji bo 13’ê cotmehê didomin: Mitîng dê bibe destpêka pêvajoyeke nû
14:51 Rêveberên MEBYA-DER’ê qeza kir
14:46 Teqwîma hilbijartinê ya Herêma Kurdistanê bi dawî bû
14:44 Li pêşiya Şaredariya Beyoglûyê teqîn çêbû
14:25 UNICEF: Zêdetirî 370 milyon zarokên keç rastî êrişa zayendî tên
14:22 Kesên hatin qetilkirin nehatin jibîrkirin: Bîranînên wan têkoşîna me ronî dikin