Qedexekirina zozanan û lêçûnên zêde sewalvaniyê diqedîne

ŞIRNEX - Li Şirnexê maliyetên ku ji ber qedexekirina zozanan û krîzê zêde bûne, hema bêje sewalvaniyê qedandiye. Li Nêrwana 200 mal lê hene, niha tenê kesek sewalvaniyê dike. 

Li Şirnexê rêjeya xwedîkirina sewalan ku yek ji çavkaniya debarê ye, roj bi roj kêm dibe. Li Şirnexa ku nifûsa wê 570 hezar û 745 e, ji sedî 22'yê zeviyên bajêr ji bo çandiniyê, ji sedî 39 wekî daristan û ji sedî 15 jî wekî mêrg-zozan tê bikaranîn. Topografyaya bajêr ku ji bo çandinî û sewalkariyê gelek guncav e, ji ber polîtîkayên ewlehiyê nayê bikaranîn. Welatî ji ber "Herêma Ewlehiyê" ku bi fermî yan nefermî tê îlankirin, ji xeynî navendên niştecihbûnê hema bêje li hemû gundan nikarin zeviyên xwe cot bikin û heywanên xwe biçêrînin.
 
Tevî heywanên sewalvanên ji derve tên zozanan berê li dora 2 milyon heywan dihatin xwedîkirin, lê ji ber qedexekirina zozanan ev hejmar her  diçe kêm dibe.
 
SEWALVANÎ KÊM DIBE
 
Li gor daneyên sala 2023'yan a Saziya Îstatîstîkê ya Tirkiyeyê (TUÎK), li Tirkiyeyê hejmara peza li gor sala borî ji sedî 6,9 kêm bûye. Li gorî daneyên Midûriyeta Çandiniyê ya Şirnexê jî li bajarê ku milyon û 427 hezar û 822 pez lê hene, sewalkarî gav bi gav kêm dibe. Welatî ji ber kêmbûna desteka Wezareta Çandinî û Daristanê, ji bêgavî dest ji sewalvaniyê berdidin. 
 
ENFLASYON Û LÊÇÛNÊN ZÊDE
 
Halîl Sarûhan (64) ku li gundê Nêrwan ê Silopiyayê dijî, tenê ew li gund bi sewalkariyê re mijûl dibe. Sarûhan anî ziman ku li gundê ku nêzî 200 mal lê dijîn her kes dest ji sewalkariyê berdaye û got ku ger wiha dewam bike ew ê jî dest ji sewalkariyê berde. Sarûhanê ku debara xwe bi sewalkariyê dike diyar kir ku ew vê pîşeyê ji bav û kalê xwe fêr bûye. Sarûhan da zanîn ku salên berê bi hatina biharê re heywanên xwe dibirin Elkê û zozanên navçeya Geverê ya Colemêrgê û zozanên aliyê Wanê û got ku niha ew tenê li gund xwedî dike. Sarûhan anî ziman ku eşira wan nêzî 30-40 gundî ye û di salên borî de her kesî sewal xwedî dikirin û wiha got: “Niha li van gundan tenê 4-5 malbat sewalkariyê dikin. Salên berê tenê li gundên me bi deh hezaran sewal hebûn."
 
Sarûhan bal kişand ku her sal hejmara heywanên ku ew xwedî dikin kêm dibe û par ji 300-400 heywanî îsal daketiye 100-150 heywanî û got ku zêdebûna lêçûnên kelûpelên wekî ceh, êm û dermanan bandoreke neyînî li wan dike.
 
Sarûhan diyar kir ku par 25 ton ceh ji bo sewalan kiriye û wiha got: “Par tonek di navbera 6 hezar û 500 û 7 hezar û 500 TL de bû. Îsal tona wê derket 8 hezar TL'yî. Dîsa par tonek ka di navbera hezar û 100 û hezar û 200 TL'yî de bû. Wekî din, derman hene. Mînak dermanek heye ku em jê re dibêjin Ken. Par me şûşeyek vî dermanî bi 600 TL'yî dikirî, lê îsal bûye hezar û 200 TL."
 
Sarûhan da zanîn ku şîr û berên şîrî yên heywanan ancax têra wan dikin û wiha got: “Carinan em pez cot bi cot difroşin, carinan jî bi fer bi fer. Niha bihayê pez di navbera 8 hezar û 10 TL'yî de diguhere. Par 6 hezar TL bû. Erê, biha pir zêde ye, lê lêçûn zêdetir e. Ji ber ku em bi xwe cehê xwe diçînin, em karê sewalkariyê didomînin. Her wiha kaya me jî ya zeviyê me ye. Yan na em ê nikaribûna ji bin rabûna." 
 
Sarûhan anî ziman ku zozanên wan ji bo wan baştir in, lê ji ber şer nikarin bi rihetî biçin zozanan. Sarûhan diyar kir ku hey diçin zozanan bi gelek astengiyan re rû bi rû dimînin û got: "Ji ber vê 2 sal in em naçin. Em heywanên xwe li gund xwedî dikin." 
 
Sarûhan diyar kir ku ji ber ku zeviyên gund qadên çandiniyê ne, ew bi giştî li malê debara xwe dikin. Sarûhan diyar kir ku ji ber germê ev rewş zehmet bûye û got ku serê sibê saet di 05:00'an de heywanan derdixin derve û ji ber germê saet di 09:00'an de dîsa dibin axur, lê belê nêzî roj biçe ava dîsa wan derdixin. 
 
MA / Omer Akin
 

Sernavên din

29/09/2024
18:08 DEM Partî dê li Konseya Ewropayê hin hivdîtinan bike
17:45 Li MED-DER’ê serdanên piştevaniyê
17:30 TJA: Em ê destûr nedin jiyana ciwanan were tarîkirin
17:10 Lubnan bi metirsiya mezin a koçberiyê re rû bi rû ye
16:18 Malbata Kabaîş giliyê peywirdarên wargehê kir
16:08 Du kesên êrişî avahiya DEM Partiyê kilrin hatin binçavkirin
16:01 Beştaş: Em ê di 13’ê cotmehê de li dijî tecrîdê dengê xwe bilind bikin
15:13 DYA’yê li Sûriyeyê du êrişên hewayî kir
14:57 Li ser rêya Agirî-Giyadînê qeza çêbû
14:38 Hatîmogûllari: Dixwazin mafê xanî dewrî sermayedaran bikin
14:21 Çalakiya ‘Deng bide azadiyê’: Eynika kesên demokrasiyê dixwazin Îmrali ye
14:05 Artêşa Îsraîlê: Rayedarê Hîzbullahê Nebîl Kavuk hate kuştin
13:40 Li Amedê 6’emîn Bazara Pevguhertinê hate vekirin
13:29 Xebatên lêgerînê yên ji bo dîtina Kabaîş didomin
13:27 Li Pasûrê operasyona leşkerî: Daristan tê bombebarankirin
12:25 Rêveberiya Xweser a Demokratîk ji ber rewşa li Lubnanê maseya krîzê ava kir
12:20 Cezayê qedexeya hevdîtinê dan girtiya cezayê îdamê protesto kirî
12:14 22 hezar û 215 lubnanî derbasî Sûriyeyê bûn
11:51 Li Pasûrê ‘herêma ewlehiya taybet’ hate ragihandin
11:43 New York Timesê tora îstîxbaratê ya Îsraîlê li dijî Hîzbullahê ava kirî vegot
11:17 Bakirhan li dijî îktîdara ekolojiyê qir dike banga rêxistinkirinê kir
10:56 Dosyayên doza tacîz û tecawizê yên li wargeha cemaetê kirin yek
10:43 Liceyî madenan naxwazin: Em ê dev ji xaka xwe bernedin
10:33 Bi komployê bersiv dan hewldanên ji bo çareseriyê
10:06 Li DYA’yê Bahoza Heleneyê: 63 kes mirin
10:04 Ji bo Nagihan Akarsel bang: Bila kesên cînayet teşwîq kirin bên darizandin
09:35 Hejmara nû ya Kovar Jinê derket
09:33 Sewalkar: Em bifiroşin jî zirar dikin xwedî jî bikin her zirarê dikin
09:04 Li Edeneyê dozeke din a ‘xespkirina îradeyê’
09:00 ROJEVA 29’Ê ÎLONA 2024’AN
28/09/2024
20:08 Li Stenbolê şahiya jinan
17:00 Ceylan Onkol di salvegera 15’emîn de hat bibîranîn
16:35 Li Licê protestoya madenê: Em ê rê nedin
15:34 Ji bo girtiyên nexweş Odûncû û Ozbek banga ‘berdana lezgîn’
15:03 Komkujiya Roboskî di meha 153'yemîn de ye: Em ê nedin jibîrkirin
14:47 Hizbulahê piştrast kir ku Hesen Nasrallah hatiye kuştin
14:35 Xizmên Windayan li çar bajaran li aqûbeta windayan pirsîn
14:22 Êrişî Şaxa YNK’ê hate kirin
14:21 Aydenîz a serdana girtiyan kir: Divê raporên tenduristiyê yên bêalî bên dayîn
13:53 Li Cizîrê fûara ‘jinên hilberîner’
13:43 Dayikên Şemiyê: Divê kujerên Abdulmecît Baskin bên cezakirin
13:17 Li Sûltangaziyê bi çekê êrişî avahiya DEM Partiyê kirin
12:01 Çîçek: Armanca tifaqê rûxandina desthilata faşist û rizgarkirina siberojê ye
11:22 Artêşa Îsraîlê îdia kir ku lîderê Hizbulahê hatiye kuştin
11:21 KASED dê ‘Festîvala Sûrfestê’ li dar bixe
11:04 Li şûna tundiya polîsan doz li çalakvan hate vekirin
10:33 Xebatkarên MED-DER’ê yên hatin berdan: Wê xebat û têkoşîna me ya ziman bidome
09:56 Derûnnas Tekînalp: Yê ku Narîn kuştî ne keseke, feraseteke
09:55 Dr. Berwarî: Plana tunekirina destkeftiyên kurdan di dewrê de ye
09:06 Wêneyên hunermend û nivîskarên kurd li ser dîwaran hatin neqişandin
09:05 ATK’ê ji bo Yildiz a li ser sedyeyê hate girtin rapora ‘dikare li girtîgehê bimîne’ da
09:04 Ji bo mitînga ‘Azadiyê’ bang: Navnîşana çareseriyê Îmrali ye
09:00 Pêvajoya ber bi 9'ê Cotmehê ve
09:00 ROJEVA 28'Ê COTMEHA 2024'AN
27/09/2024
20:50 Hevserokê MED-DER'ê yê berê Rifat Ronî hat girtin
19:36 Operasyona li dijî saziyên ziman: 2 kes bi daxwazê girtinê sewqî dadgehê hatin kirin
16:46 Ji mamosteyên kurdî yên binçavkirî 7 kesên din jî hatin berdan
16:41 Polîsê ji bo ‘parastina’ wê hatiye peywirdarkirin ew tacîz kir
16:00 Di doza protestoya komkujiya jinan de biryara beraetê
15:46 ‘Li girtîgehên Herêma Serhedê tecrîd di asta herî jor de ye’
15:44 Doza Hasret Tûtalê hate taloqkirin
15:03 Hat îdiakirin ku mamosteyekî zarokek tacîz kir
14:57 Bi hinceta ‘rojeva neyînî ava dike’ dest danîn ser nameya binpêkirinê
14:55 Jina hatibû derbkirin û tacîzkirin banga piştevaniyê kir
14:47 Ewlekariya şaredariya CHP’î li mamosteyan xist û gefa kuştinê li rojnameger xwar
14:44 Dayikên Aştiyê zextên li ser zimanê kurdî şermezar kirin
14:31 GABB’ê biryara dewrkirina avahiya akademiyê betal kir
14:08 Li Amedê sempozyûma navneteweyî: Divê avahiyên dîrokî û nirxên çandeyî bên parastin
13:12 Baroyan bertek nîşanî binçavkirina perwerdekarên kurdî dan: Bêhiqûqî ye
13:11 Îsraîlê 5 leşkerên Sûriyeyê kuştin
12:49 Micira asfaltê ji bo nedin şaredariyê rijandin sergoyê
12:20 Di doza Safîturk de daxwaza jinûvedarizandinê hate redkirin
12:18 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê dîsa serlêdan kirin
12:02 PFDK’ê cezayê pereyan da Amedsporê
11:56 Nagihan Akarsel dê li Stenbolê bê bibîranîn
11:46 Hate tespîtkirin ku li cihê cenaze lê hatiye veşartin 2 kesên din jî hebûne
11:15 Xelkê Liceyê dê sibe li dijî madenan çalakiyê li dar bixe
11:01 Turkoglû: Em ê rê nedin çeteyan û şerê taybet
11:01 Akademiya Jineolojiyê 2’yemîn Konferansa xwe li dar xist
10:56 Mamosteyên zimanê kurdî sewqî edliyeyê hatin kirin
10:30 Li Amedê berteka binçavkirinan: Em ê bi bêhtir axaftina kurdî ve bibin bersiv
10:28 Doza Ceylan Onkolê: Ji ber ku kujer dewlet e hate veşartin
10:14 Pevçûnên Îsraîl-Hîzbullahê: Wê pevçûn heta hilbijartinên DYA'yê bidomin û gur bibin
10:08 Ozbîngol: Di cînayeta Narînê de hewldanek heye ku delîlan ji holê rakin
09:33 Ji Sakik banga ji bo 'Mitînga Azadiyê': Divê bi sedhezaran kes bi hev re dengê aştiyê bilind bikin
09:04 Ji bo 2 ciwanên walîtiyê hedef nîşan dabû biryara neşopandinê hate dayin
09:04 Êrişkarên avahiya DEM Partiyê nayên darizandin
09:03 Malbatek, 2 girtî û 3 bajar!
09:02 Rojnamevan Karwan: PDK ketiye nava tirsa têkçûnê
09:02 Girtî: Serşok û daşir bi kamerayan tên temaşekirin
09:01 Du bajarên cuda du jin: Qet nebêjin ‘ez nikarim’
09:00 ROJEVA 27'Ê ÎLONA 2024'AN
26/09/2024
21:09 Şivan, li nêzî qereqolê mirî hat dîtin
20:54 'Em ê bi axaftina zimanê kurdî bersiva êrişan bidin'
18:26 Îfadeya perwerdekarên kurdî yên di binçavan de dest pê kir
16:31 Ji bo kesên komkujiyên jinan protestokirin ceza hat xwestin
16:08 Hatîmogûllari: Ji bo komeke biçûk bi milyonan kes birçî tên hiştin
15:26 Ji Şamê daxuyanî: Heta ku şertê vekişînê qebûl nekin em ê li ser maseyê nerûnin
15:18 DBP’ê banga ‘sûîqestê’ şermezar kir: Em ê li dijî vê zîhniyeta tarî bisekinin
14:59 Bi awayekî girseyî serdana şîna Ozkan kirin