ANKARA - İngiltere’nin başkenti Londra’da tutuklu bulunan WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange'ın casuslukla suçlandığı ve ABD tarafından iadesinin talep edildiği davanın karar duruşması görülecek.

 

İngiltere'nin başkenti Londra'da geçtiğimiz Nisan ayından bu yanan tutuklanan WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange'ın iadesine ilişkin davada karar duruşması saat 13.00'de görülecek. Casuslukla suçlanan Assange’nin ABD’ye iade talebinin kabul edilmesi durumunda, davayı bir üst mahkeme taşıması oradan çıkacak kararla birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıma imkanı bulunuyor. Uzmanlar, Assange'ın iade davasının 2 yıla kadar uzayabileceğini söylüyor.

 

ABD’nin yeni yönetiminin farklı bir yönde karar almaması halinde Washington'ın da aleyhine çıkabilecek karara itiraz etmesi bekleniyor. Washington'ın "ABD tarihindeki en büyük gizli bilgi sızdırmalarından birinde rol almak" ve "casusluk"la suçladığı WikiLeaks kurucusunun iade edilmesi durumunda 175 yıla kadar hapis cezası alabileceği belirtiliyor.

 

ALMAN VEKİLLERİNDEN ÇAĞRI

 

Karar duruşması öncesinde Almanya’da bir grup milletvekili İngiltere hükümetine çağrıda bulunarak, Assange’ın korunmasını istedi. Federal Meclis'teki "Julian Assange'a özgürlük" adlı çalışma grubunun üyeleri, Sol Parti Milletvekili Sevim Dağdelen, Hür Demokrat Parti (FDP) Milletvekili Bijan Dijir-Sarai, Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partili milletvekili Frank Heinrich, Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) Frank Schwabe ve Yeşiller’den Margit Stumpp yaptıkları açıklamada, İngiltere hükümetinden Julian Assange'ı ABD'ye iade etmemesini ve engellemesini talep etti.

 

SAVAŞ SUÇLARINI ORTAYA ÇIKARDI

 

Avustralya doğumlu Assange, Washington’ın savaş suçlarını da içeren dev bir bilgi yığınını halktan gizlemesine karşı 2006’da çalışmalarına başladı. Assange ve arkadaşları o yıl İrlanda’da, ABD başta olmak üzere birçok devletin gizli bilgilerine internet yoluyla ulaşmayı ve toplumla serbestçe paylaşmayı amaçlayan WikiLeaks isimli siteyi kurdu. Assange’ın editörlüğündeki site, ABD askerlerinin Irak’ta, Afganistan’da sivil halka karşı işlediği sayısız cinayetleri, Guantanamo’da yapılan işkenceleri, ABD’li siyasetçilerin sermaye ile kirli ilişkilerini, CIA’in yurttaşların telefonlarını dinlemesini ve Taliban’a destek sağlayan ülkelerle ilgili bilgileri belgelerle ortaya çıkardı. İki Reuters çalışanının da aralarında bulunduğu bir grup Iraklıyı ateş açarak öldüren bir ABD askerinin kullandığı Apache helikopterinin 39 dakikalık bir videosunun yayımlanması savaş karşıtı eylemleri tetikledi.

 

YAZIŞMALARI İFŞA ETTİ

 

ABD Ordusu’nda eskiden istihbarat analisti olan ve daha sonra eski Başkan Barack Obama’nın affından faydalanarak hakkındaki 35 yıl hapis cezası düşürülen Chelsea Manning’in, Irak işgalinde işlenen savaş suçlarıyla ilgili WikiLeaks’e sızdırdığı belgelerin yer aldığı yaklaşık 391 bin 832 içeriğin yayımlanması da geniş yankı uyandırdı. ABD tarihindeki en büyük sızıntılarından olan bu bilgi paylaşımının ardından 2010 yılının sonlarına doğru 250 bini aşkın rapor daha yayımlandı. WikiLeaks’in ifşa ettiği bu raporlarda 270’ten fazla ABD büyükelçiliği ve konsolosluğunun yaptığı iç yazışmalar yer aldı. ABD’nin ülkeleri baskı altına alma yöntemlerinin yer aldığı bu yazışmalar Assange’ın hedef tahtasına konulması için son gerekçelerden biri oldu. ABD Casusluk Yasası uyarınca 17 farklı suçlama yöneltilen Assange hakkında aynı dönem İsveç’te de cinsel saldırı suçlamasıyla uluslararası yakalama kararı çıkartıldı. 2019’da cinsel saldırı suçlamalarından beraat eden Assange’a 2012’de Londra’da Ekvador Büyükelçiliği’ne sığındı.

 

BÜYÜKELÇİLİKTEN SONRA CEZAEVİNE

 

Ekvador’un o dönem iktidarda olan solcu lideri Rafael Correa’nın kararıyla Assange’a sığınma hakkı ve Ekvador vatandaşlığı verildi. Ancak 2017’de iktidara gelen Lenin Moreno’nun icraatlarından biri Assange’a tanınan haklarını geri almak oldu. Moreno, IMF’den bazı imtiyazlar elde etme karşılığında Assange’ı İngiltere makamlarına teslim etti. Assange Nisan 2019 tarihinde, yedi yıl kaldığı Ekvador Büyükelçiliği’nden İngiltere polisince apar topar gözaltına alındıktan sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklanarak, Belmarsh Cezaevi’ne gönderildi. O dönem İngiltere Başbakanı olan Theresa May, “Kefaletle serbest bırakılma şartlarını yerine getirmediği için tutuklandı” açıklaması yapsa da bir süre sonra Assange hakkında Washington’ın talebi üzerine ABD’ye iadesi için soruşturma süreci başlatıldı.

 

BASKI VE İŞKENCE

 

Londra’daki Old Bailey Mahkemesi’nde geçen yıl iade davası başlayan Assange’a yönelik cezaevinde yapılan işkenceler kamuoyunda defalarca dile getirildi. Assange’ın babası “Julian cezaevinde 23 saat ayakta tutuluyor. Çok fazla kilo kaybetti ve türlü işkencelere maruz kalıyor” diyerek hak ihlallerini açıklarken, Birleşmiş Milletler İşkence Özel Raportörü Nils Melzer de “Assange acımasız, insanlık dışı ve onur kırıcı muameleye maruz bırakılıyor” diyerek, son verilmesini talep etti.