HABER MERKEZİ – Yeni Zelanda’daki cami saldırılarıyla ilgili 3 kişinin gözaltına alındığı ve kimliği açıklanmayan 28 yaşındaki bir zanlının yarın mahkemeye çıkarılacağı bildirildi. Zanlılardan birinin Avustralya vatandaşı olduğu belirtildi.
BBC Türkçe, Yeni Zelanda’daki cami saldırılarını gerçekleştiren zanlılar hakkında kimi bilgiler yayınladı. BBC’deki habere göre; saldırının, saldırganın bakış açısından filme çekildiği canlı video akışı internete Brenton Tarrant adlı bir hesap tarafından konuldu. Bir video oyununa benzetilerek çekilen tüyler ürpertici görüntülerde, bu kişinin Nur Camii içinde, önüne gelen kadın, erkek, çocuk herkese yakın mesafeden nasıl ateş ettiği görülüyor.
Haberde, aynı kişinin daha önce şiddete teşvik edici aşırı sağ propaganda içeren uzun bir metni de internete yüklediği kaydedildi.
Yeni Zelanda polisi halen 3 kişinin gözaltında olduğunu ve kimliğini açıklamadığı 28 yaşındaki bir zanlının cinayet suçlamasıyla Cumartesi günü mahkemeye çıkarılacağını bildirdi.
‘ZANLILARDAN BİRİ AVUSTRALYA VATANDAŞI’
Avustralya Başbakanı Scott Morrison zanlılardan birinin Avustralya vatandaşı olduğunu doğruladı. Morrison bu kişinin "aşırı sağcı, şiddet yanlısı bir terörist" olduğunu söyledi ve Yeni Zelanda'daki soruşturmaya Avustralya makamlarının da destek vereceğini bildirdi.
‘GÖZALTINDAKİLER GÜVENLİK ÖRGÜTLERİNİN İZLEDİĞİ KİŞİLER DEĞİL’
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern gözaltındaki kişilerin hiçbirinin daha önce güvenlik örgütlerinin izlediği kişiler olmadığını söyledi. Ardern, zanlıların sorgusunun devam ettiğini o nedenle başka bilgi veremeyeceğini söyledi.
İnternete konulan canlı video akışında, filmi çeken kişinin saldırıyı doğrudan aktarmak üzere başına bir kamera yerleştirdiği anlaşılıyor. Nur Camii'ndeki saldırıyı an be an canlı gösteren video Facebook'da da kısa bir süre paylaşıldı. Saldırıyı gerçekleştirmeye giden kişinin otomobilinde arka planında duyulan müziğin, 1990'lardaki Bosna savaşı sırasında Sırp milliyetçi milisleri Çetniklere ait bir marş olduğu belirlendi. Marşta 1990'lı yıllardaki eylemlerinden dolayı uluslararası mahkeme tarafından soykırım ve savaş suçlarından mahkum edilen Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç'den övgüyle söz ediliyor.
Zanlının elindeki silahın üzerinde de Müslümanları ve göçmenleri öldürmekten mahkum olmuş kişilerin isimlerinin yazılı olduğu görülüyor.
MANİFESTO BEYAZ IRKIN ÜSTÜNLÜĞÜ FİKRİNE DAYALI
Avustralya medyası, adının Brenton Tarrant olduğunu kaydettiği zanlının Avustralyalı olup, Sidney'in 600 kilometre kuzeyindeki Grafton kasabasından geldiğini ve daha önce bir spor merkezinde çalışmış olduğunu yazdı.
Zanlının çalıştığı spor merkezini işleten Tracey Gray, yerel medyaya verdiği mülakatta Tarrant hakkında, "Aşırı görüşlü ya da dengesiz olduğunu belli edecek hiç bir şey yapmadı" diyor.
İnternete koyduğu “Büyük Yer Değiştirme” (The Great Replacement) başlıklı 74 sayfalık belgede zanlı, 2017 yılında Avrupa'yı ziyaret ettiğinde gördüğü şeylere öfkelendiğini ve döndüğünde saldırıyı planlamaya başladığını anlatıyor. Metinden, zanlının Nur Camii'ni 3 ay önce hedef olarak seçtiği, saldırıda ölmemeyi hedeflediği ve eyleminin hedefinin de korku salmak olduğu anlaşılıyor.
Onlarca sayfalık metinde uzun uzun Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden örneklerle, Avrupa halklarının yok olmakta olup onların yerini "farklı, daha aşağı ve tehlikeli kültürlerden gelen göçmenlerin" aldığı yolunda bir komplo teorisi işleniyor.
Metin esasen Müslümanlardan korkmak ve nefret etmek gerektiğini anlatan uluslararası bir ırkçı manifesto niteliğinde.
‘YÜKSEK PROFİLLİ DÜŞMANLAR’
Devletlerin ve kurumların, "küresel kapitalizmin devamını sağlayabilmek için" göçmen akışını hızlandırmak suretiyle "beyaz soykırımını" teşvik ettiği inancı da bu teorinin önemli bir parçasını oluşturuyor. Metinde, bu kapsamda "yüksek profil sahibi düşmanlar" olarak sayılan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan hakkında tehditler de yer alıyor.
Metinde ara ara Yahudi düşmanlığı da su yüzüne çıkıyor ve dünya ekonomisine egemen olan bu sistemden Yahudilerin sorumlu olduğuna ilişkin neo-Nazi iddiaları dile getiriliyor.
GİDEREK BÜYÜYEN BİR AKIM
BBC’nin haberinde, bu komplo teorisi içinde ifade edilen düşüncelerin, bir kişinin yayınladığı bir metinden ibaret olmadığı, Büyük Yer Değiştirme teriminin ilk olarak Fransa'da kullanıldığına, ancak bunun dünya çapında bir çok ırkçı grup tarafından benimsenen bir teori halini aldığına değinildi.
Bu grupları ve faaliyetlerini irdeleyen BBC muhabiri Dominic Casciani, bu teorinin önde gelen savunucuları arasında Avrupa'daki İslam karşıtı Kuşak Kimliği (Generation Identity) adlı hareketin üyelerinin bulunduğunu söylüyor. Bunun da ötesinde bu komplo teorisi, Facebook'daki kapalı gruplar ve diğer sosyal medya platformları başta olmak üzere geniş ve giderek de büyüyen bir akımın ana hattını oluşturuyor.