ABD merkezli New York Times gazetesi, Donald Trump'ın Amerikan insansız hava aracını düşüren İran'ı vurmaya onay verdiğini, ancak daha sonra "aniden" emrin uygulanmasını durdurduğunu duyurdu. NYT, haberini görüşmelerde yer alan ya da görüşmeler hakkında bilgilendirilen, ismini vermediği birden fazla üst düzey yetkiliye dayandırdı.

 

Yetkililerin gazeteye aktardığına göre, Trump füze bataryalarının da aralarında olduğu bir dizi hedefin vurulmasına onay verdi.

 

İRAN'DAKİ HEDEFLERİN VURULMASINI BEKLİYORLARDI

 

BBC Türkçe’de yer alan NYT'nin haberine göre, Trump'ın üst düzey ulusal güvenlik danışmanları ve Kongre temsilcilerinin Beyaz Saray'da yaptığı yoğun görüşmelerden sonra Amerikan askeri ve diplomatik yetkilileri, yerel saatle 19.00 sıralarında İran'daki hedeflerin vurulmasını bekliyorlardı.

 

Gazeteye konuşan bir üst düzey yetkili, emir iptal edildiğinde operasyonun başlangıç aşamalarında olduğunu söyledi. Yetkiliye göre, uçaklar ve gemiler atış pozisyonundaydı, ancak iptal emri gelince herhangi bir füze atılmadı.

Gerçekleşseydi bu, Trump yönetiminin Orta Doğu'yu üçüncü kez vurması anlamına gelecekti. Trump 2017 ve 2018'de Suriye'deki bazı hedefleri vurmuştu.

 

 

NYT: SALDIRININ İLERİKİ SÜREÇTE GERÇEKLEME İHTİMALİNE İLİŞKİN NETLİK YOK

 

NYT, Trump'ın saldırılar ile ilgili fikrini mi değiştirdiğinin yoksa yönetimin lojistik veya stratejik nedenlerle mi vazgeçtiğinin belli olmadığını kaydediyor. Gazeteye göre saldının halen gerçekleşme ihtimaline yönelik bir netlik de bulunmuyor.

 

Gazete, saldırı planlarına ilişkin sorulara Beyaz Saray ya da Pentagon yetkililerinden yanıt alamadıklarını açıkladı. Yetkililerin olası bir saldırı ihtimaline karşı gazeteden haberi bekletmelerini istemedikleri de haberde yer alan bir diğer ayrıntı.

 

SALDIRI MİSİLLEME OLARAK PLANLANDI

 

Saldırı planları hakkında bilgilendirilen üst düzey bir yetkili, İran'ın 130 milyon dolar değerindeki Amerikan insansız hava aracını karadan havaya füzeyle düşürmesine misilleme olarak bu saldırının planlandığını belirtti. Haberde, İran ordusuna ve sivillere yönelik zarar riskinin en aza indirilmesi için saldırının Cuma sabahı şafak vaktinden önce yapılmasının planlandığı belirtildi.

 

SALDIRIYA DAİR GÖRÜŞLER FARKLI 

 

NYT, Trump'ın ulusal güvenlik danışmanlarının bir saldırı düzenlenmesi konusunda farklı fikirlerde olduklarını yazdı. 

 

Gazeteye konuşan yönetimden üst düzey yetkililer, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun, Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'ın ve CIA direktörü Gina Haspel'in askeri bir yanıt verilmesini taraftarı olduğunu, ancak üst düzey Savunma Bakanlığı yetkililerinin bölgedeki Amerikan güçlerine yönelik tehdidi artırmakla birlikte tansiyonu daha da yükselteceği uyarısında bulunduklarını söylediler. Beyaz Saray'daki Durum Odası'nda Kongre temsilcilerinin durumla ilgili bilgilendirildiği bilgisi de haberde yer alıyor.

 

İRAN’IN İNSANSIZ HAVA ARACINI VURMASI GERİLİMİ TIRMANDIRDI

 

İran'ın RQ-4 Global Hawk (Küresel Şahin) tipi insansız hava aracını vurması, Umman Körfezi'nde vurulan tankerlerden Washington'ın Tahran'ı sorumlu tutması nedeniyle bölgede artan gerilimi daha da şiddetlendirmişti. Tahran, dünyanın en önemli petrol koridoru Hürmüz Boğazı'ndaki tankerleri vurduğu suçlamasını reddediyor.

 

İran Devrim Muhafızları insansız hava aracının kendi hava sahalarına girince düşürüldüğünü iddia etmiş, ABD Başkanı Trump ise İran tarafından fırlatılan füzenin hava aracını uluslararası hava sahasında düşürdüğünü söylemişti. Trump, "Sadece kelimelerle değil, bilimsel olarak da belgelendi" dedi.

 

İran'ın paylaştığı GPS koordinatlarında, İran'ın hava aracını kendi kara suları içerisinde olduğunu söylediği 12 deniz mili kapsamında vurduğu görülüyor.

 

İran'ın BM Daimi Temsilcisi Majid Takht-Ravanchi, Güvenlik Konseyi'ne gönderdiği mektupta, hava aracını vurmadan önce defalarca uyarıda bulunduklarını yazdı. "Tahran'ın savaş çıkarma çabasında olmadığı ancak kara, hava ve su sınırlarını korumaya kararlı olduğu" da mektupta belirtildi.

 

TRUMP'A ‘TANSİYONU DÜŞÜRME’ ÇAĞRISI

 

Beyaz Saray'daki Durum Odası'nda bilgilendirilen Kongre temsilcilerinin ise, Donald Trump'a "tansiyonu düşürme" çağrısı yaptığı bildirildi. Temsilcilerin, herhangi bir askeri saldırı düzenlenmeden önce Kongre'nin onayının alınmasını istediği belirtiliyor. Temsilciler Meclisi'nin Demokrat Partili Başkanı Nancy Pelosi, "Bu tehlikeli bir durum" dedi. Washington'ın İran ile savaş istemediğini söyleyen Pelosi, "Tansiyonun düşmesi için elimizden geleni yapmalıyız" ifadelerini kullandı.

 

ABD Senatosu Azınlık Lideri Chuck Schumer ise, gazetecilere yaptığı açıklamada, Trump'ın bir savaşa gireceğinden endişelendiğini söyleyerek, Demokratların İran ile bir savaşa girmeden Kongre'den onay alınması gerektiği inancında olduklarını kaydetti.

 

Geçen yıl Trump, İran ile yapılan çok uluslu nükleer anlaşmadan çekilmiş ve Tahran'a yeni yaptırımlar getirmişti. İran da hafta başında, 2015'te uluslararası nükleer anlaşma ile belirlenen ve tarafların üzerinde mutabık kaldığı zenginleştirilmiş uranyum üretimi limitini 27 Haziran'da aşacağını duyurmuştu.

 

İRAN’A UMMAN ARACILIĞYLA MESAJ

 

Bu gelişmeler yaşanırken Reuters ise, Trump’un Umman aracılığıyla İran'a mesaj gönderdiğini duyurdu.

 

Trump mesajında İran'a saldıracakları tehdidinde bulundu. Trump, "Savaş değil müzakere istiyoruz" dedi ve İran'a müzakerelere başlamak için süre verdi. Mesajına cevap için süre tanıdı.