The Guardian, The Telegraph, Daily Mail, BBC, The Sun ve Evening Standard gibi pek çok İngiliz gazetesi, İngiltere’nin Türkiye’den Nisan ayınca satın aldığı 400 bin cerrahi önlüğe, sağlık müfettişlerinin güvenlik testlerini geçemediği için el konulduğunu yazdı. Evening Standard Gazetesi, “Türkiye’den gelen 400 bin koruyucu önlük sevkiyatının ‘kullanılamaz’ olduğu tespit edildi” başlığıyla haberi duyururken, BBC “Türkiye’den sipariş edilen önlükler güvenlik standartlarını karşılamakta başarısız oldu” başlıklı haberi servis etti.

 

The Guardian, “Türkiye’den NHS (İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi) için gelen 400 bin koruyucu kıyafetin tamamı, İngiltere standartlarını karşılamakta başarısız oldu” başlıklı haberinde, İngiltere Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye’den gelen bu Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) kargosunu geri göndererek, geri ödeme isteme planladığını duyurdu.

 

TELEGRAPH: RİSKE ATABİLİRDİ

 

The Telegraph’ın “özel haber” olarak duyurduğu “Türkiye’den 'Air Jenrick'le gelen önlüklere güvenlik testlerinde başarısız olunca el konuldu” başlıklı haberinde, “Müfettişlerce incelenen (Türkiye’den gelen) ekipmanların sağlık çalışanlarını riske atabileceğini ortaya çıkarmalarından sonra kıdemli kaynak bu ekipmanların ‘dev bir para ve zaman kaybı’ olduğunu söylüyor” şeklinde çarpıcı ifadelere yer verildi. Haberin devamında, “Hava Jenrick bir Kraliyet Hava Kuvvetleri uçağı. Tıbbi önlük gibi hayati bir sevkiyat için bir Türk havaalanında bekliyor. İngiltere’nin ciddi KKE kıtlığı, ön saftaki işçilerini güvende tutmak için gerekli ekipmanı güvence altına almak için çırpınıyor. Bugün Telegraph bu görevin felaketle sonuçlandığını ilan edebilir” denildi.

 

Haberde, Sağlık Bakım Malzemeleri Derneği Başkanı Mark Roscrow’ın şu sözlerine de yer verildi: “‘Burada çok yanlış bir şey oldu. Neden her zamanki gibi önce numune almadığımız ve bu önlüklerin amaca uygun olmadığını önceden test etmediğimizi anlamıyorum. Yetkili kişilerin, bu hayati ekipmanı bizim adımıza nasıl güvence altına alacaklarını bildikleri söylendi, ancak kontroller belli ki uygun şekilde uygulanmadı. Özellikle hastaneler yüksek kalitede KKE gerektiren diğer hizmetleri yeniden açmaya başladığı için, bu tür ekipmanlara hala yakıcı ihtiyaç var.”

 

DAILY MAIL: İŞE YARAMAZ ÇIKTI

 

Daily Mail Gazetesi de konuyu “Türkiye'den RAF uçağıyla İngiltere'ye büyük tantana ile uçurulan 400.000 acil durum önlüğü İŞE YARAMAZ ve kalite testlerinden kaldıktan sonra bir depoda bekletiliyorlar” diye duyurdu. Haberde sırası ile şu bilgiler yer aldı: “Sevkiyat 18 Nisan'da Konut Bakanı Robert Jenrick tarafından açıklandı. Ancak, sonunda İngiltere'ye varmasından önce birkaç gün ertelendi. Şimdi, 400.000 önlük güvenlik testlerinde başarısız olduktan sonra bir depoda oturuyor. İngiltere sağlık ve güvenlik müfettişleri önlükleri inceledi ve onları 'işe yaramaz' olarak etiketledi.”

 

Daily Mail’in bilgi aldığı güvenilir NHS kaynakları, Türkiye’den gelen önlüklerdeki problemin “kullanılan malzemenin tipi ve önlüklerin kol uzunlukları” olarak saptanmış olabileceğini söyledi. Daily Mail’de eleştirel yorumlarla paylaşılan şu bilgiler dikkat çekti: “Ankara hükümeti ile uluslararası bir şamatanın ortasında NHS'ye en fazla birkaç saat yetecek sayıda önlüğü taşıyan sevkiyat, nihayet 22 Nisan'da İngiltere'ye vardı. Ancak başka bir saçma olay oldu ve Sağlık ve Güvenlik müfettişleri 400.000 önlüğü işe yaramaz olarak etiketledi ve şimdi bir depoda terkedilmiş haldeler.”

 

FİRMA DÖRT AY ÖNCE KURULMUŞ

 

Daily Mail, haberde önlüğün İstanbul’da kurulu “Selegna” firmasına ait olduğu bilgisini paylaştı. Haberin devamında Türkiye’de “Selena Tekstil” adıyla faaliyet yürüten bu firmaya dair şu ifadeler dikkat çekti: “İngiliz yetkililer, ilk olarak sevkiyatın arkasındaki İstanbul merkezli firma Selegna ile temasa geçmişti. 17 Nisan’da imzalanan nihai sipariş Jenrick’in basın toplantısında verdiği söz ile duyuruldu. Ancak plan iki gün sonra RAF uçağının malları almaya gitmesiyle saçma bir hal almaya başladı. Uçak ihracat lisansı alınmadığı için 24 saat boyunca Türkiye’deki havalimanında bekletildi. Türk hükümeti daha sonra devlete ait sağlık şirketi Ushas’a koruyucu sağlık ekipmanı gönderilmesi talimatını verdi, böylece uçak İngiltere’ye geri dönebilecekti. Ancak ilk uçuşta sadece 32.000 civarında önlük alındı. İki büyük RAF uçağı Selegna tarafından sağlanan önlüklerin geri kalanını almak için o haftanın ilerleyen günlerinde İstanbul'a gitti. Bununla birlikte, İngiliz yetkililer Selegna yapımı önlükleri incelediklerinde, NHS personeli tarafından kullanım için çok tehlikeli hale getiren çeşitli hatalar buldular. Geçen ay, Selegna’dan bir yetkili bu şirketin koruyucu sağlık ekipmanı siparişinde sadece dört ay önce sahibinin kız kardeşi tarafından kurulduğunu açıkladı. Firma normalde sadece gömlek ve eşofman üretirken, dünyada koronavirüs salgını başlamasıyla birlikte koruyucu sağlık ekipmanı üretimine geçmiş.”

 

GÜVENLİK TESTİNDE SINIFTA KALDILAR

 

The Telegraph, “Üst düzey kaynaklar, geçen ay Türkiye'den gelen 400 bin koruyucu giysinin her birinin, müfettişlerin bu ekipmanların ‘işe yaramaz’ olduğunu ve İngiltere standartlarının gerisinde kaldığını belirlemelerinden sonra, Heathrow Havaalanı dışındaki bir depoya kapatıldığını söyledi” diye yazdı. Haberde, “Bakanlar dün gece ekipman sevkiyatı için ödenen paranın geri alınıp alınamayacağı ve halka ekipmanlara el konulduğuna dair neden daha önce bilgi verilmediği konusunda sorularla karşı karşıya kaldılar” ifadeleri yer aldı.

 

GERİ ÖDEME TALEBİ

 

The Guardian, konuyla ilgili şu dikkat çekici ifadeleri kullandı: “Geçen ay, sağlık çalışanlarının KKE kıtlığı konusundaki korkunç uyarılar arasında, bakanlar NHS için ‘çok önemli’ bir KKE sevkiyatı taşıyan bir RAF kargo uçağı filosunun, Türkiye'den yakın zamanda ulaşacağını duyurmuştu. İki haftadan daha uzun süre sonunda gelen 400.000 koruyucu giysinin hiçbirinin İngiltere standartlarına uymadığı tespit edildikten sonra hepsine gümrükte kanunen el koyuldu. Sağlık ve Sosyal Hizmet Bakanlığı (DHSC) Çarşamba akşamı, Türkiye’den gelen eşyaların Heathrow havaalanı yakınında bir tesiste tutulduğunu doğruladı. Bu ekipmanları geri gönderilecekleri ve geçmişte benzer durumlarda yaptığı gibi DHSC’nin geri ödeme talep ettiği anlaşılıyor.”

 

GUARDIAN: SEVKİYATI DUYURMAYIN DEMİŞTİK

 

Guardian’da dikkat çeken diğer bir detay ise Nisan ayında Guardian’a konuşan DHSC’de çalışanı kıdemli bir kaynağın, Türkiye'den NHS personeli için beklenen koruyucu kit sevkiyatının geri tepme olasılığını göz önünde bulundurarak, daha en baştan duyurulmaması gerektiği konusunda Matt Hancock’un Sağlık Bakanlığı’nı uyardığı oldu. Ancak hem bakanlığın hem de Downing Sokağı’nın (Başbakanlık Ofisi) bu uyarıyı göz ardı ettiği kaydedildi. 

 

Çeviri: Mezopotamya Ajansı