MARDİN - Koruculuk dayatması yüzünden boşaltmak zorunda kaldıkları köylerinde badem hasadına başlayan Acar ailesi, eskiden pirinç, mercimek, bulgur dahil birçok şey yetiştirdiklerini söyledi.  

 

Mardin'in Dargeçit ilçesine bağlı Çukurdere (Gelîkur) köyünü 1990'lı yıllarda koruculuk dayatması nedeniyle boşaltmak zorunda kalarak Şırnak’ın İdil içesine yerleşen Acar ailesi, kış mevsiminde tüketmek üzere hasat zamanı gelen bademleri toplamak üzere köyün yolunu tuttu. 

 

İŞ BÖLÜMÜ YAPILIYOR

 

Aileden 12 kişinin katıldığı badem toplama işbölümü şeklinde yapılıyor. Erkekler ağacın tepesine çıkarak dalları silkelerken, kadın ve çocuklar düşen bademleri topluyor. Toplama işine katılan Sultan Acar, “Bizim köyümüz 90’lar da boşaltıldı. Dargeçit’te köyümüz bademiyle meşhurdur. Her yıl sonbaharın gelmesiyle birlikte biz ailecek badem toplamaya geliriz. Badem toplama aşamasında biri ağaca çıkarak bademleri silkeler. Ağaca çıkmak ise göründüğü gibi kolay değil ve çok yorucu. Bu nedenle silkeleme daha çok erkekler tarafından yapılıyor. Biz kadınlar ve çocuklar ise dökülen bademleri topluyoruz" dedi. 

 

KIŞIN TÜKETİYORLAR

 

Bir ağacın 2 saatte toplanabildiğini belirten Acar, "Sıcaklardan kaynaklı biz sabah erkenden gelip bademleri toplamaya koyuluyoruz. Bademlerimizi topladıktan sonra kendi aramızda bölüştürüyoruz.  Topladığımız bademleri satmıyoruz, kış aylarında tüketiyoruz” diye konuştu. 

 

KÖYDE GERİYE BADEM KALDI!

 

Badem toplama işine katılan Abdullah Acar da 90’lı yıllarda devletin “Ya korucu olacaksınız, ya da köyünüzü terk edeceksiniz” baskısı nedeniyle koruculuğu reddederek İdil'e göç ettiklerini hatırlattı. "Korucu olacağımıza köyümüzü terk ederiz dedik. Bizler bu dayatmayı kabul etmedik ve köyümüz boşaltıldı. Eskiden bizim köyümüzde pirinç, mercimek, bulgur istediğiniz her şey yetişiyordu. Ama köy boşaltıldıktan sonra kimse artık gelmedi ve üretim adına bir şey kalmadı" diyen Acar, köylerinde kalan tek ürünün badem olduğunu söyledi. 

 

SUYA İHTİYAÇ DUYMAYAN AĞAÇ

 

Her yıl hasat zamanı köye geldiklerini anlatan Acar, şöyle devam etti: "Badem ağaçlarının bugünümüze kadar gelmesinin nedeni de iklim şartlarına dayanıklı olmasıdır. Mesela dolu yağdığında diğer ağaçların meyveleri zarar görürken bademin meyveleri zarar görmez. Bu da önemli bir avantaj. Yazın birkaç kez yağmur yağarsa su vermeye gerek olmuyor. Hatta hiç sulamadığımız da oluyor. Çok suya ihtiyaç duyan bir ağaç değil. Ama su verildiği zaman da tabii ki daha da güzel oluyor. Bu yıl yağmur düzenli yağdığı için de bademden iyi ürün elde ettik." 

 

Topladıkları bademleri güneşte kurutan sonra da kabukları ayıran Acar ailesi, hasadı satmadıklarını ve kış aylarında tükettiklerini dile getirdi.