İSTANBUL - Salgınla birlikte yaşadıkları sorunların her geçen gün arttığını söyleyen Kadıköy-Pendik hattında çalışan minibüsçüler, “Her geçen gün minibüs giderlerimiz artıyor, gelirlerimiz azalıyor” diyerek sorunlarına çare bulunmasını istiyor.
İstanbul ulaşımında önemli bir yeri olan minibüslerde koronavirüs salgınıyla birlikte belli kısıtlamalara gidildi ve yolcu sayısı düşürüldü. Yolcu sayısının yarı oranında düşürülmesi, minibüsçüleri ekonomik olarak kötü etkilerken, içine girdikleri zorlukta herhangi bir yardım alamıyorlar. Yaşanan sorunlar karşısında artık dayanacak güçlerinin kalmadığını söyleyen şoförler, yetkililerin sorunlarını görmesini ve kendilerine destek verilmesi talebinde bulundular.
ÇİFTE STANDART
25 kilometrelik Kadıköy-Pendik hattında çalışan minibüsçülerinden Onur Yıldız, salgının ilk ortaya çıktığı zamanda alınan önlemler kapsamında yolu 7 yolcuyla gittiklerini ve bunun araçların mazot paralarına bile yetmediğini ifade etti. 6 aydır bu durumda çalıştıklarını belirten Yıldız, aynı yolcu kısıtlamasının belediye otobüslerinde geçerli olmadığını söyledi. Yıldız, “Bu süreçte uygulama sadece hatlı minibüslere uygulandı. Burada bir çifte standart uygulandı. Çevirmelerde arkadaşlarımıza yüklü miktarlarda cezalar verildi” dedi.
GELİR DÜŞÜYOR, GİDER ARTIYOR
Salgın döneminde yolcu sayısında yaşanan düşüş nedeniyle ciddi ekonomik sorunlar yaşadıklarının altını çizen Yıldız, “Geliri düşen arkadaşlarımızın muhakkak bir yere borcu var. Gelirimiz düşüyor fakat giderlerimiz her gün artıyor. Geçen sene 300 liraya aldığımız bir lastiği şimdi 800 liraya zor alıyoruz. Fiyatların bu kadar artması bizi sıkıntıya düşürdü. Artık esnafın sıkacak dişi kalmadı. İnsanlar çalıştığı halde borçlanıyor. Araç sahipleri şoförlerin sigortalarını bile karşılayamıyor. Gün geçtikçe daha kötü duruma geliyoruz” diye belirtti.
YETKİLİLERE SESLENDİ
Minibüsçüler arasında çıkan sorunların nedenini gelirlerinin düşmesine bağlayan Yıldız, şöyle devam etti: “İnsanlar evine ekmek götüremeyince psikolojileri bozuluyor. Sakin bir insan agresif hale geliyor. Hiç kimsenin artık tahammül gücü kalmadı. Kötü olarak anılıyoruz. Fakat bundan bizi bu duruma getiren kurumları sorumlu tutmak gerekiyor. Salgın sürecinde sadece sigorta konusunda kısa vadeli ertelemeler aldık. Fakat bunların da zamanının geçmesiyle hanemize borç olarak yazıldı. Biz belediyeden ya da iktidardan bizim sorunlarımızı görmesini istiyoruz.”
‘HERŞEYDEN ÖDÜN VERİYORUZ’
Aynı hatta çalışan şoförlerden Murat Tarhan, önceden minibüsçü olarak istekli bir şekilde çalıştığını, fakat salgın nedeniyle para kazanamadığından çalışma isteğinin kalmadığını belirtti. Her geçen gün minibüs giderlerinin arttığını fakat gelirlerinin azaldığının altını çizen Tarhan, “Bazen iki kuruş fazla kazanmak için şoför arkadaşlarımızla bile kavga ediyoruz. Önceden 8’de çalışmayı bırakırken şimdi gece 12’ye kadar çalışmak zorunda kalıyoruz. Bu kadar fazla çalışmamız bile ancak geçinebilmemize yarıyor. Borçlarımızı ödemekte zorluk çekiyoruz. Başta kendimiz olmak üzere her şeyden ödün veriyoruz” diye konuştu.
ÇIKMA LASTİK KULLANIYORLAR
Bir diğer minibüs şoförü Şenol Küçüktunca, salgından önce geçinmek konusunda sıkıntı yaşamadıklarını fakat salgının hayatlarına girmesiyle birlikte geçim sıkıntılarının arttığına dikkati çekerek, şunları ifade etti: “Arkadaşlarımız evine para götüremiyordu. Araba sahibi olduğum halde zorluklar yaşıyorum. Para kazanamadığımız için araçların bakımı, vergisi sıkıntıya giriyor. Çoğu arkadaşımız yeni lastik alamadığı için çıkma lastik kullanıyor.”
Çalıştığı hatta sorunlarından birinin minibüs fazlalığı olduğunu dile getiren Küçüktunca, “2 saattir sıra bekliyorum. Boş çıkarsam araba dolmayacak. Peş peşe gidiyoruz ama hiç kimsenin aracı dolmuyor” dedi.
‘DAYANMAMIZ ZOR’
Kadıköy-Pendik Minibüsçüleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Genel Sekreteri İbrahim Bilgiç ise derneğin kurulmasının üzerinden 11 ay geçtiğini ve kurulma amaçlarının minibüsçülerin kendi aralarında yaşadıkları sorunları çözüme ulaştırmak olduğunu kaydetti. Kurulma amaçlarını yerine getirmeye başladıklarını anlatan Bilgiç, “Şoförler arasındaki kavgalar neredeyse bitti. Bu konuda yolcularımızdan ve arkadaşlarımızdan olumlu tepkiler aldık” diye belirtti.
Bulundukları hatta toplam 366 tane aracın olduğunu fakat işlerin yoğun olmaması nedeniyle 90 aracı çalıştırmadıklarını ifade eden Bilgiç, bu duruma rağmen şoförlerin geçinemediklerini söyledi. Bilgiç, “Salgın devam ederse dayanmamız zor görülüyor. Arkadaşlarımız bankalardan almış olduğu paralarla devam ediyor” ifadelerini kullandı.
‘RAHAT BİR NEFES ALIR’
Yaşadıkları sorunlara karşı iktidar ve belediyeden çeşitli talepleri olduğunu dile getiren Bilgiç, kendilerine söz verilen 150 minibüsün ticari taksi plakasına çevrilmesi ve belediye otobüslerine yapılan mazot yardımının kendilerine de yapılmasını istedi. Bilgiç, taleplerinin yerine getirilmesi durumunda ancak şoförlerin rahat bir nefes alacağını söyledi.
MA / Kadir Güney