Döviz kurlarındaki yükseliş ve koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinden kaynaklı ev ve işyeri kiralarında yaşanan artış devam ediyor. Söz konusu durumun en çok hissedildiği merkezlerden biri olan Van ve ilçelerinde, sadece bu yıl ev ve işyeri kiralarında yüzde 30’u aşan bir artış yaşandı. Kent merkezinde geçtiğimiz yıl 700 ila bin 250 TL arasında değişen fiyatlarla kiraya verilen evlerin bu yılki kiraları bin ila bin 600 TL’ye kadar yükseldi. Bu durum, ekonomik krizden kaynaklı geçim derdi yaşayan kent sakinlerini daha da olumsuz etkiliyor.  

 

KİRALAR ZORLUYOR

  

Yaşanan artışı değerlendiren Van Emlakçılar Derneği Başkanı Orhan Özdek, her yıl kiralarda yüzde 10’luk bir artışın yaşandığını ancak bu yılki artışın yüzde 30’lara kadar çıktığını ifade etti. Kentte dar gelirli ailelerin ev kiralarını ödeme noktasında ciddi sorunlar yaşadığına dikkati çeken Özdek, “Ev sahiplerine hep şunları söylüyoruz; Dışarıdan gelen vatandaşa, öğrencilere, dar gelirli insanlara ve memurlara yardımcı olun. Çünkü insanlar mağdur oluyor. Kentte eskiye göre bir gelir de yok. Çünkü sınır kapıları kapatıldı ve pandemiden sonra ticaret olgusu tamamen durdu. Ticaretin azalması, piyasadaki para akışının durması, dolar ve altının bu kadar yükseliş göstermesi Van’da ciddi sorunlara yol açtı. İşsizlik oranı da giderek artış gösteriyor” dedi. 

 

‘KİRALARIN DÜŞÜRÜLMELİ’

 

Yıllık kira artışının yüzde 10 olması gerektiğine vurgu yapan Özdek, “Kentte 3+1 daireler için bin 300 ya da bin 400 TL istenmekte. Bu daireler için fiyat aralığı en fazla 800 ile bin TL olmalı. 4+1 dairelerin fiyatı ise yaklaşık bin 400 ya da bin 600 TL. Bu fiyatların biran önce düzeltilmesi gerekiyor. Bu nedenle yüzlerce insan sokaklarda, uygun kiraya ev arıyor ancak bulamıyor. Kiraların düşürülmesi ve olması gereken fiyat aralığına getirilmesi lazım” şeklinde konuştu. 

 

KONUT SAYISININ ETKİSİ 

 

Yeni yapıların yapılmamasından kaynaklı da sorunların yaşandığını ifade eden Özdek, yeni imar alanların açılması gerektiğini söyledi. Özdek, şöyle devam etti: “Son zamanlarda kente almış olduğumuz yoğun göç nedeniyle insanlar konutlara ihtiyaç duyuyor. Yeni imar yerleri açılmadığı için ciddi sıkıntılar yaşanmakta. Bu sorunların üstesinden gelmemiz için bir çalışma yapılmalı. Yetkili kişilerin bu konuda proje üretmesi gerekmektedir. Konut sayısı az olunca kiralarda da artış oluyor. Kiracı olan insanlar istedikleri konumda ev bulamamakta. Buldukları evler ise yüksek kiralı evler. Ev sahipleri bu konuda yurttaşa yardımcı olmak zorundadır.”

 

BİR YIL DOLMADAN ZAM 

 

Salgın nedeniyle bir süre işyerini kapatmak zorunda kalan Cihan Kaya ise, bu süre boyunca kira ödediğini ve bir yıl dolmadan kiraya zam yapıldığını aktardı. Kaya, “5 yıllık bir kira sözleşmem var. Pandemi dönemine 3 ay kapalı kaldık. Kapalı olduğumuz halde de kira ödedik. Sözleşmedeki bir yılım dolmadan kiraya yüzde 10 zam istedi. Bu dönemde devlet de destek vermedi. Kira sahipleri de bu şekilde üstümüze geldiler. Çalışmadığımız için birçok borcumuz oldu. “Normalleşme” süreciyle birlikte iş yerimizi açtık ancak elimizde hiçbir şey yoktu” şeklinde konuştu. 

 

MA / Özlem Yayan