ŞIRNAK - Silopi'de, geçimlerini yer fıstığı üreticiliğinden sağlayan çiftçiler, bu yıl düşen fıstık fiyatları nedeniyle zor günler geçiriyor.
Şırnak'ın Silopi ilçesine bağlı 10 köyde 2017 yılından itibaren yer fıstığı ekilmeye başlandı. Başlangıçta 8 bin dekar alan üzerinde ekilen fıstıklar bu yıl 60 bin dekara kadar çıktı. Silopi, yer fıstığı üreticiliğinde bölgede birinci, Türkiye genelinde ise üçüncü sırada yer alırken, yaklaşık olarak 400’e yakın çiftçi de bundan gelir elde ediyor. Ancak geçimini fıstık üreterek sağlayan çiftçiler, bu yıl düşen fıstık fiyatları nedeniyle zor günler geçiriyor. Geçen yıl kilosu 10-12 TL olan fıstık bu yıl 6-7 TL'ye satılıyor.
Silopi'nin Basirin (Yankale) köyünde yer fıstığı toplama dönemi başladı. Sabahın erken saatlerinde başlayan fıstık toplama işi geç saatlere kadar sürüyor. Çevirme makinesiyle fıstıklar sökülürken, ardından selektör denilen makineye konularak ayıklanıyor. Büyük bir emekle çalışan yer fıstığı üreticileri fiyatların düşüşünden ve mazot artışından şikayetçi.
ÜRETİM ARTTI FİYAT DÜŞTÜ
Çiftçilerden Ramazan Doru, fıstık üretiminin eskisi gibi kıymetinin kalmadığını belirterek, fıstık üretiminden önce pamuk ve buğday üretimi yaptıklarını hatırlattı. Son yıllarda yer fıstığı ekmeye başladıklarını söyleyen Doru, Nisan ayıyla birlikte ekim yaptıklarını ve bu işin bir ay sürdüğünü söyledi. Yer fıstığının sulama işlemlerinin Eylül'e kadar sürdüğünü ifade eden Doru, Ekim ayından itibaren toplandığını kaydetti. Geçen yıl fıstığın kilo fiyatının 10 ile 12 TL arasında değiştiğini anımsatan Doru, bu yıl ise fiyatın 6 TL'ye kadar düştüğünü belirtti. Gübre ve mazot pahalılığından şikayetçi olan Doru, "Geçen yıl bir dönüm için aldığımız gübre 3 bin 100 TL tutardı. Ama bu yıl 6 bin TL'den aşağı tutmadı. Masrafları çok arttı. Bu nedenle artık kimse yapmak istemiyor. Bir haftadır toplamaya başladık. Kolay olduğu için çevirme makinesiyle fıstıkları söküyoruz. Makineyle sökülemeyen fıstıkları da işçileri getirerek kaldırıyoruz” dedi.
‘ZARARDAYIZ’
Emeklerinin karşılığını alamadıklarını söyleyen Doru şunları kaydetti: "Eğer yer fıstığının bakımını iyi yaparsanız 100 dönümlük araziden rahatlıkla 50 veya 60 ton fıstık elde edebilirsiniz. Ama şimdi para etmiyor. Geçen yıl çok iyi satılıyordu. Ama bu yıl bir faydası yok ve zararlı çıkan bizleriz. Bu yıl 110 dönüm ektim. Ama zararlı çıktım.”
'EMEĞİMİZİN KARŞILIĞINI ALMAK İSTİYORUZ'
Selektör makinesiyle fıstıkları ayıklayarak temizleyen İsmail Yaktı ise fıstık üreticiliğinin zorluklarına dikkati çekti. Ayıklanan fıstıkların bir alanda toplandığını söyleyen Yaktı, "Toplanılan fıstıklar buraya getiriliyor. Ardından taş ve toprağı ayıklıyoruz. Bir günde tonlarca fıstığı temizliyoruz. Bir tonunu da 80 TL’ye yapıyoruz. Bu işlem bittikten sonra satmak için hazırlıyoruz. Sadece bir yılda 500 bin ton hazırlıyoruz. Bir haftadır çalışıyoruz ve bugüne kadar 100 ile 150 ton arasında fıstığı ayıkladık. Geçen yıl mazot bu kadar pahalı değildi ama şimdi litresini 7 TL'den alıyoruz. Bu da çok masraf demektir. Bizim de talebimiz emeğimizin karşılığını almaktır" diye konuştu.
MA / Zeynep Durgut - Kadri Esen