Ekonomik kriz ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar en çok inşaat sektörünü etkiliyor. Son aylarda inşaat malzemelerine zam üstüne zam yapıldı. Zamlardan, inşaat sektörünün vazgeçilmezi olan briket de nasibini aldı. Batman’da briket üretimi yapan 32 fabrikadan birçoğu, girdi fiyatlarının artması nedeniyle üretimi durdurdu. Geriye kalan fabrikalarda ise, daha az briket üretiliyor. 

 

İŞÇİLER MAĞDUR

 

Yağ, mazot, palet bantı, çimento, kira, elektrik ve su gibi giderlerin artması briket fiyatlarını da arttırdı. Daha önce 1 TL civarında satılan briketlerin fiyatı, zamlarla birlikte 2 ila 2,5 TL'ye kadar yükseldi. Fiyatlar yükselince briketlerin çoğu fabrikalarda kaldı. 

 

Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Urfa ve Siirt illerinin briket ihtiyacının karşılandığı fabrikalarda üretimin durdurulması, aynı zamanda 300'e yakın işçinin işsiz kalmasına da neden oldu. 

 

GİRDİ MALİYETLERİ

 

Batman’da 12 yıldır briket işiyle uğraşan Abdullah İş, geçen yıla oranla fiyatların çok yükseldiğini söyledi. İş, "Briketin ana maddesi olan ponzanın kamyonunu bin 200 TL’ye alıyorduk. Şimdi 2 bin 150 TL. Çimentonun tonunu 260 TL'ye alıyorduk, şimdi 520 TL. Mazot 7 TL iken 11 TL'ye, palet banttı 110 TL'den 340 TL'ye çıktı. Bunun elektriği, suyu ve işçi maliyeti de var” dedi. 

 

Girdi maliyetlerinden kaynaklı fabrikaların yarısının üretimi durdurduğunu aktaran İş, "Büyük inşaat şirketlerinin etkilenme oranı az. Ancak orta derecede olan şirketlerin büyük oranda etkilendiğini görüyoruz. Bu şirketler briket alımını durdurduğu için fabrikaların yarısı işini durdurmuş durumda. 7 aydır hiçbir şekilde üretim yapamayan fabrikalar var. Üretim yapanlar da kotayı düşürmüş durumda. Yarı yarıya bir üretim durumu var. O da ellerinde kalmış” diye kaydetti. 

 

FABRİKALAR İFLASIN EŞİĞİNDE

 

Briket fabrikalarının çek karşılığında çalıştığını ve zamanı gelen çekleri ödeyemediklerini kaydeden İş, borçlarına da her gün yenisinin eklendiğini söyledi. İş, “Briket alanlar daire karşılığı briket alıyor. Ancak bizim ödememiz gereken giderlerimiz var. Bu giderler zamanında ödenmezse banka üstüne faiz koyuyor. Bu da yine zararımıza. Yani şu an burada piyasa yüzde 80 durmuş durumda. Buna bir çare bulunmazsa kalan fabrikalar da üretimi durdurmak zorunda kalacak. Bir an önce buna bir çare bulunması lazım” diye kaydetti.

 

MA / Fethi Balaman