İSTANBUL- Üst üste gelen zamlardan kaynaklı geçinemediklerini belirten Yemeksepeti işçileri, buna rağmen ücretlerinde artışa gidilmediğini ve tehdit altında olan gelecekleri için direnmeye mecbur olduklarını söyledi.
Yemeksepeti işçileri, yüzde 11’lik zam teklifine karşı İstanbul, Ankara ve İzmir gibi birçok kentte eylem gerçekleştirdi. İşçilerin İstanbul Levent’te bulanan Ana Merkez binası önünde başlattığı eylem 9’uncu gününe girdi. İşçiler hem burada hem de çalıştıkları depo ve işyerlerinde itirazlarını sürdürmeye devam ediyor. İşçiler, aldıkları asgari ücretin yetersiz olduğunu bu nedenle ücretlerinin 5 bin 500 TL’ye çıkarılmasının yanı sıra sendikal haklarının tanınmasını talep ediyor.
Levent’teki Yemeksepeti Genel Merkez binası önünde eylemini sürdüren işçiler arasında bulunan Harun İlan, yaklaşık 9 aydır Yemeksepeti’nde çalıştığını söyledi. İşe, “heyecanla” başladığını kaydeden İlan, bu heyecanının ilk başlarda ücretlerin yeterli gelmesinden kaynaklandığını belirtti. Asgari ücretin düzenlemesi aldıkları ücretin 4 bin 250 TL olduğu bilgisini paylaşan İlan, bu artış kararının ise kendilerine mail yoluyla bildirildiğini aktardı.
ZAMLAR NEDENİYLE YETERSİZ
Bu ücretin ekonomik krizle birlikte elektrik, su ve doğalgazın yanı sıra gıda ürünlerine gelen zam nedeniyle artık kendilerine yetmediğini ve zam istediklerini dile getiren İlan, işverenin yüzde 11’lik zam teklif ettiğini hatırlattı. Ancak bu zam teklifinin kendilerine yetmediğini ifade eden İlan, ücretlerinin en az 5 bin 500 TL olması gerektiği vurguladı.
ELDE AVUÇTA BİR ŞEY KALMIYOR
8 saat çalışma karşılığında kendilerine ödenen ücret dışında paket pirimi, mesai ve yemek ücreti aldıklarını paylaşan İlan, bunları zamlar nedeniyle yetmediğini belirterek, şunları söyledi: “Ev kiramız bin 500 TL geliyor. Bunun yanında elektrik ve doğalgaz faturasının toplamı da bin 400 TL’ye denk geliyor. Su da ortalama 100 TL geliyor. Bunları toplayıp ücret ile karşılaştırdığında elde avuçta bir şey kalmıyor. Bu nedenle bir yılla yakındır üstüme elbise alamıyorum. Sadece ev ihtiyaçlarını karşılayabiliyorum. Bir de çocuklarıma bir şeyler alabiliyorum. Evliyim bir çocuğum var. Ve ona bir gelecek hazırlayamıyorum” dedi.
‘ONLARIN İŞİ DE BİTER’
Eylemlerini sürdürdükleri bu süreç boyunca Yemeksepeti yetkilileri ile hiç görüşemediklerini vurgulayan İlan, şölle devam etti: “Bizim üstümüzden para kazanıyorlar. Biz olmadan onlar kazanamaz. Çünkü en son şey biziz. Siparişi götüren biziz. Müşteriye ulaştıran biziz. Kuryeler olmazsa bence hiçbir şey olmaz. Biz işi bırakırsak onların da işi biter.”
GÜVENCESİZ ‘YENİ KURYE’ SİSTEMİ
Yemeksepeti’nin artık doğrudan işçi çalıştırmadığını, Kurye Mex, Lümen Kurye ve LM Kurye gibi taşeron şirketler üzerinden iş yaptığına dikkati çeken İlan, devamla şunları ifade etti: “Esnaf kurye diye bir olay çıktı. Yemeksepeti bu tür şirketlere paket başına para ödüyor. Yaklaşık 20 TL para ödüyor. Bu şirketler de kurye bularak onlara 17 TL karşılığında paket teslimi yapmasını istiyor. Bu şirketlere çalışan kuryeler motorlarını kendileri alıyor. Sigortaları olmuyor. Hiçbir güvencesi olmuyor. Bu şekliyle Yemeksepeti işin arka planında kalıyor. Bir sorun olsa kimse Yemeksepetine çalıştığını dahi bilmeyecek.”
‘ÖLÜME’ ZORLANYORLAR
Kendilerinin de bu kurye sistemine girmek istemediklerini ancak buna zorlandıklarını belirten İlan, “Kaza yapsak ve ölsek şirket tarafından hiçbir şey karşılanmıyor. Başına bir iş gelse Yemeksepeti seni tanımıyor bile. Bizi bu yöne çekmeye çalışıyorlar. Biz de geçmek istemiyoruz” diye kaydetti.
‘İŞİNİZİ YAPIN’
Yaşadığı sorunlara AKP’nin sebep olduğunu sözlerine ekleyen İlan, “Doğru düzgün bir hükümet olsaydı şu an yanımızda olurdu. Şu anda hükümetin medya kanalları, milletvekilleri burada değil. Bizi desteklemiyor” diye tepki gösterdi. AKP’nin yanlarında olmadığını belirten İlan, “Eğer yanımızda olsaydı çoktan kazanmıştık. Onlara sesleniyorum; işinizi güzel yapın” diye konuştu.
İŞLER DEĞİŞTİ ÜCRET DEĞİŞMEDİ
Yemeksepeti’nde yaklaşık bir yıldır çalışan Tanju Karakoç da, birçok sorun yaşadığını paylaştı. Yemeksepeti’nin bir yıl önce herkesten daha çok ücret verdiğini belirten Karakoç, bu nedenle burada çalışmaya başladıklarını kaydetti. “Ancak zaman geçtikçe bu tam tersi olmaya başladı” diye aktarımda bulunan Karakoç, şartlarının gün geçtikçe daha da zorlaştığını dile getirdi. Daha önce siparişleri depodan aldıklarını ancak şimdilerde ise vale ve evlere siparişler çıktığını paylaşan Karakoç, “İşler daha da zorlaştı. Yalnız aldığımız ücret verdiğimiz emeğin karşılığı değil” dedi.
‘KELE KOLTUKTA MOTOR İŞİ’
Verilen ücretin yetersiz olduğunu ve ücret karşılığında daha rahat işlerde de çalışabileceğini anlatan Karakoç, şunları dile getirdi: “Bu ücretle garsonluk yapabilirim. Eğer asgari ücret verilecekse kele koltukta motor işini neden yapayım? Çalışma esnasında kaza yapıp yaşamını yitiren arkadaşlarımız oluyor. Kollundan ya da bacağından olan var. Sırf bu işi yaptığı için. Birçoğumuz kolumuz ve ayağımızdan yaralıyız. Kimimizin ayağında kırık ve platin var. Hala kazan yapan ve ameliyat olan arkadaşlarımız var.”
TEHDİT EDİLİYORLAR
“Böyle riskli bir işe asgari ücret verilmesi haksızlıktır, vicdansızlıktır” diye tepkisini sürdüren Karakoç, şunaları ifade etti: “Burada direndiğimiz için ‘tazminatlarınız verilmeyecek’ diye tehdit edilen arkadaşlarımız var. ‘İşten kovulacaksınız’ diyorlar. Bu şekilde direnen arkadaşlarımızın vazgeçmesini istiyorlar. Bu yüzden işe devam eden arkadaşlarımız var. Ancak onlara gelin haklarınızı savunun diyorum. Bu gün geri adım atarlarsa yarın aynı durum yine yaşanacaktır.”
‘AÇIKLAMA YAPMIYORLAR’
Yemeksepeti yönetiminin kendilerini kale almadıklarını paylaşan Karakoç, bugüne değin herhangi bir görüşme yapmadıklarını ifade eden Karakoç, “Herhangi bir zam yapacağız veya yapmayacağız şeklinde bir açıklama ya da bilgilendirme dahi yapmadılar. Tazminata dair de bir şey yapmadılar. Bu ‘asgari ücretle çalışın’ da demiyorlar” dedi. Yemeksepeti’nin esnaf kurye modeline geçmeye çalıştığına dikkati çeken Karakoç, bu durumun çok fazla ihlale neden olacağı uyarısında bulundu. Karakoç, “Bu işin hiçbir garantisi yok. Sigortası yok. Bu şekilde sorumluluktan kaçmak istiyorlar. Böyle işlerine geliyor. Biz sigortalı olan çalışanları da işten çıkarma niyetlerindeler. Bu şekilde mobbing uyguluyorlar” diye konuştu.
‘DİRENMEYE DEVAM EDECEĞİZ’
Yemeksepeti’nin yarattığı bu sorunda AKP’nin de rolünün olduğuna vurgu yapan Karakoç, şöyle dedi: “İşçilerin ücretlerinin yetersiz olmasının ve hakkını aramak zorunda kalmasının en büyük nedeni malumumuz bu zamlar. Ülkenin ekonomik krizde olmasından kaynaklanıyor. Ücretler insanlara yetmiyor en büyük sorun buradan geliyor.”
İNSANCA YAŞAMAK İSTİYOR
İşçilerle birlikte Yemeksepeti Ana Merkezi önünde bulunan Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi avukat Ezgi Kaya, Kovid-19 salgınıyla birlikte motor kuryelerinin ciddi sorunlar yaşadığını söyledi. İşçilerin aynı zamanda çok kötü koşullarda çalıştığını ifade eden Kaya, “Karda, kışta ve lodosta çalışmak zorunda bırakıldılar. Herhangi bir iş güvencesi alınmadan bu koşullar altında çalıştırılıyorlar. İşçiler insanca yaşamak istiyor” ifadelerini kullandı.
DESTEK ÇAĞRISI
Herkesi Yemeksepeti’ni boykot etmeye davet eden avukat Kaya, şunları söyledi: “Sipariş vermemeye davet ediyoruz. Sadece bununla da kalmayıp gelip burada işçilerle birlikte direnmelerini istiyoruz. Destek ve dayanışmaya davet ediyoruz.” İşçilerin meşru taleplerle direndiğini ve bu nedenle şu anda yanlarında bulunduklarını ifade eden Kaya, sendikal faaliyetlerinin engellendiği ve haklarını alamadıklarını belirtti.
MA/ Mehmet Aslan