Amed Büyükşehir Belediyesi'nin kayyım yönetiminde olduğu 12 Kasım 2020'de, "gecekondu ve kaçak yapılaşmanın önüne geçmek, yerinde dönüşüm sağlamak" gerekçesiyle Peyas (Kayapınar) ilçesine bağlı Peyas Mahallesi için yeni bir nazım imar planı hazırlandı. Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Amed Şubesi, kayyımın hazırladığı planın "hukuka aykırı olduğu, nüfus artışı getiren plan değişikliğinde park, sağlık tesisi ve yol kullanım alanlarının azaltıldığı ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'ne aykırı olduğu" gerekçeleriyle yürütmenin durdurulması ve iptali istemiyle mahkemeye başvurdu. 

 

Diyarbakır 1'inci İdare Mahkemesi, başvuru sonrası "yürütmeyi durdurma" kararı verdi. Kayyım yönetimi, Aralık 2021'de yeni bir plan hazırladı. Kayyım yönetimi, önümüzdeki 2 yıl içerisinde 40 bin civarında nüfusun söz konusu mahalleye geleceğini ve bölgedeki inşaat sektöründeki gelişimin dikkate alınması için "kentsel dönüşüm" talep etti. 

 

PLAN YÖNETMELİĞE AYKIRI BULUNDU

 

ŞPO, kayyımın hazırladığı ikinci plana da itirazda bulundu. İtirazda, mevcut planda nüfusun artırılmış olduğu ancak nüfus artışına göre sosyal ve teknik altyapı alanlarının artırılmadığı belirtildi. Yine sağlık alanı, yol ve pazar alanının planda azaltıldığı ifade edildi. 

 

Diyarbakır 2'nci İdare Mahkemesi, 13 Mayıs 2024'te başvuruyu kabul etti. Oy birliğiyle verilen kararda, bilirkişi raporuna yer verildi. 3 Mart 2024 tarihli bilirkişi raporunda, "jeomorfolojik ve topografik yapı", "iklim verileri", "yerbilimsel veriler ve yerleşime uygunluk durumu" ile "hidrolojik yapı" durumlarının dikkate alınmadığı ifade edildi. Kayyım planında kente özgü mekânsal ve sosyoekonomik hiçbir tespit-analiz ve sentez çalışmasına yer verilmediğine işaret edildi. Raporda, planın Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'ne aykırı olduğu ifade edildi. 

 

KAMU YARARINA AYKIRI

 

Bilirkişi raporunda, plan revizyonundaki "sağlık, park-yeşil ve teknik" alanlarının değerinin altında olduğu; "pazar" alanının da mevzuata aykırılık gösterdiği ifade edildi. Raporda, planın kamu yararına aykırı olduğu vurgulandı. 

 

Mahkeme, bilirkişi raporunu esas alarak, kayyım planının "kamu yararına ve hukuka uygun olmadığına" hükmetti. Mahkeme, dava konusu işlemin iptaline karar verdi. 

 

MA / Müjdat Can