HABER MERKEZİ - Şêx Seîd ve mücadele arkadaşları idam edilişlerinin 99’uncu yıldönümünde Xinûs’taki anmada konuşan Şêx Seîd’in torunu Bedri Fırat “Şêx Seîd’in mücadelesini bugün Sayın Öcalan sürdürüyor” dedi.
Şêx Seîd ve 46 arkadaşı 29 Haziran 1925 tarihinde Amed Dağkapı Meydanı’nda (Şêx Seîd) idam edildi. İdam edilişlerinin 99’uncu yıldönümünde Şêx Seîd ve arkadaşları için birçok merkezde anma programları gerçekleştirildi.
ŞIRNEX
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şirnex il örgütü, Şêx Seîd’in katledilişinin 99'uncu yıl dönümünde parti binası önünde anma gerçekleştirdi. Anmaya kentte ki sivil toplum örgütleri yöneticileri, DEM Parti, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) temsilcileri, DEM Parti Şirnex Milletvekili ve Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan ile çok sayıda kişi katıldı. Siyah kıyafetlerle açıklamaya katılan yurttaşlar Şêx Seîd’in fotoğrafları üzerinde, "1925'den 1999'a diz çökmedik, çökmeyeceğiz" yazılı pankartı açtı.
DEM Parti Şirnex İl Eşbaşkanı Abdullah Güngen, Şêx Seîd'in idam edilişinden 74 yıl sonra 1999'da aynı tarihte PKK Lideri Abdullah Öcalan'a idam cezası verildiğine dikkati çekerek, "29 Haziran, Kürt ve Kurdistan tarihi açısından oldukça önemli bir eşiktir. Kürt halkına dönük inkar ve imha temelindeki politikalarla yaşıyoruz. Ne Şark Islahat Planı, ne Çöktürme Planı, ne İstiklal Mahkemeleri ne DGM’ler, ne de ağır ceza mahkemeleri haklı mücadelemizi engelleyemez. Bu anlamda; faşizme, tecride ve kayyım anlayışına mücadelemiz aralıksız sürecektir" dedi.
‘HAKİKATİN ÜSTÜNÜ ZULÜMLE ÖRTEMEZSİNİZ’
DEM Parti Eşsözcüsü Ayşegül Doğan, bugünün Kürt halkı ve Kurdistan tarihi için kara bir gün olduğunu ifade ederek, "Bugün hem zulmün hem de direniş ve mücadelenin günü. Şêx Seîd idam edildiğinde bizlere bir miras bıraktı. O miras direniş ve mücadeleydi. Şêx Seîd'in idam edilişinden 74 yıl sonra bu kez Sayın Abdullah Öcalan şahsında bir kes daha Kürt halkını idam etmek istediler. Tarih bir kez daha göstermiştir ki bir halkın hakikatini zulümle örtemezseniz” diye belirtti.
Açıklama "Şehîd namirin" sloganlarıyla son buldu.
ERZİROM
Erzirom’un Xinûs (Hınıs) ilçesinde düzenlenen Şêx Seîd anmasına DBP, DEM Parti, sivil toplum örgütleri ve çok sayıda kişi katıldı. Programda konuşan DBP Xinûs İlçe Eşbaşkanı Hasan Doğan, Şêx Seîd’in mezar yerinin ailelerine ve kamuoyuna açıklanması ve tüm haklarının iade edilmesi gerektiğini belirterek, “Ne istiklal mahkemeleri ne de DGM’ler haklı mücadelemizi engelleyemez ve bizleri bu yoldan alıkoyamaz” dedi. Devletin Kürtlere yönelik inkâr politikasının 1924 yılından beri süre geldiğini belirten Şêx Seîd’in torunu Bedri Fırat ise, “Bizler Şêx Seîd’in torunları olarak Kürt halkının sorunları çözüme kavuşana dek mücadelemizi sürdüreceğiz. Kürtlerin tek çaresi barıştır. Şêx Seîd’in mücadelesini bugün Sayın Öcalan devam ettiriyor. Bizler bu topraklara barışın hakim olmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
GEVER
Colemêrg’in Gever (Yüksekova) ilçe merkezinde Zagros İş Merkezi önünde basın açıklaması düzenlendi. Açıklamaya, DEM Parti Colemêrg Milletvekilli Öznur Bartın, Gever Barış Anneleri, DBP ve DEM parti Gever ve Şemzînan ilçe örgütü yöneticileri, Gever Belediyesi eşbaşkanları ve meclis üyelerinin yanı sıra çok sayıda yurttaş katıldı. Açıklamada, “1925’ten, 1999’a diz çökmedik, çökmeyeceğiz” pankartı, Şêx Said’in fotoğrafları açılırken, Gever Barış Anneleri Meclisi üyeleri de siyah tülbent taktı.
'AMAÇLARINA ULAŞAMADILAR'
Açıklamayı yapan DEM Parti Gever İlçe Eşbaşkanı Ercan Sevmez, Cumhuriyet tarihinin, asimilasyon ve Kürdü yok sayma politikalarının başlangıcı olan katliamların bir asır geçmesine rağmen amacına ulaşamadığını dile getirdi. Sevmez, “Resmi ideolojinin bütün çarpıtma, algı çabaları ve baskı politikalarına rağmen Kürt halkı, Şêx Said İsyanı’nın ulusal karakterlerde bir isyan olduğu gerçeğini korumayı başarmıştır. 1923’te Cumhuriyet ilanı ile yapılan yasal düzenlemelerle devlet politikaları ülkedeki bütün farklılıklara karşı katı merkeziyetçi bir anlayış çizgisine çekildi. Cumhuriyet tarihinde en büyük kırılma noktası da bu politika değişiklikleri ile gerçekleşmiş oldu. Bu toprakların çok kültürlü çok renkli mirasının reddi temelinde ortaya konan politikalar, etnik kimliğe bir ulus tahayyülünün merkeze alınması çerçevesinde yeniden üretildi. Bu anlayış aynı zamanda bir asırdır süregelen devlet-toplum arasındaki yaraların ve çıkmazların derinleşmesinin adımı oldu” diye konuştu.
WAN
DBP Wan İl Örgütü öncülüğünde Şêx Saîdve arkadaşlarını idam edilişlerinin 99’uncu yıldönümünde yaptıkları açıklama ile andı. Wan’nın Artemît (Edremit) DEM Parti ilçe örgütü önünde yapılan anmaya MEBYA- DER, TUAY-DER, TJA, Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Neslihan Şedal, Emek Demokrasi Platformu, DEM Parti ve çok sayıda yurttaş katıldı. Açıklamada, Şêx Saîd’in fotoğraflarının yer aldığı, "1925'ten 1999'a diz çökmedik, çökmeyeceğiz" yazılı siyah pankart açıldı.
Açıklamayı yapan DBP Wan İl Eşbaşkanı Harun Okay, “100 yıldır süren mücadele azmini bu yolla kırmayı amaçlıyor. 29 Haziran, Kürt ve Kürdistan tarihi açısından oldukça önemli bir eşiktir. 1925'te Şeyh Said'in idam edilmesinden 74 yıl sonra 1999'da Sayın Abdullah Öcalan'a idam cezası verildi. Bu tarih elbette bir tesadüf değil, aksine Kürt halkının özgürlük arayışına açık bir mesajdır. Bu anlamda bu tarihin önemini ve etkisini hala en sert biçimde; ağırlaştırılmış tecritle, cezaevlerindeki işkence sistemiyle, Kürt halkına dönük inkar ve imha temelindeki politikalarla yaşıyoruz” dedi.
Okay, devamında şunları söyledi: “Şeyh Said ve arkadaşlarının idam edilmeleri sürecinde yaşananların çarpıtılmasında ve katliamda rolü bulunan sorumlular açığa çıkartılmalı, o dönemle yüzleşilmeli; Şeyh Said ve mücadele arkadaşlarının mezar yerleri ailelerine ve kamuoyuna açıklanmalı, tüm hakları iade edilmelidir.”
Açıklamanın ardından 5 dakika oturma eylemine geçen yurttaşlar, “Bimre koletî bijî azadî” slogan ve alkışla eylemi sonlandırdı.
RIHA
Riha'da Şêx Saîd ve idam edilen 46 arkadaşı yürüyüş, basın açıklaması ve oturma eylemi ile anıldı. Yapılan anmaya DEM Parti Milletvekili Ferit Şenyaşar, Hewag Belediye Eşbaşkanları İsmail Yıldız ve Aygül Kapıkayalı, Riha Emek ve Demokrasi Platformu birleşenlerinin yanı sıra çok sayıda kişi katıldı. Merkez Haliliye ilçesinde bulunan Ali Şelli Parkı'nda bir araya gelen kitle Ahmet Bahçıvan İş Merkezi'ne "Şêx Seîd onurumuzdur", "Direne direne kazanacağız" sloganları ile yürüdü. Meydanda yapılan açılmada "1925'ten 1999'a diz çökmedik çökmeyeceğiz" pankartı açıldı. Açıklamada ortak basın metnini DEM Parti Riha İl Eşbaşkanı Bekir Karakeçili okudu. Açıklamada konuşan DEM Parti Riha Milletvekili Ferit Şenyaşar, Şêx Seîd ve arkadaşlarının faşizme boyun etmediği için idam edildiğini belirterek "Şêx Saîd'in davası onurlu bir yaşam ve İslam davasıdır. Yolu yolumuzdur. Şêx Saîd'in sözleri torunlarım beni düşmana karşı mahçup etmesin olmuştur. Söz veriyoruz mücadelesine sahip çıkacağız" dedi. Anma oturma eylemi ile son buldu.
İZMİR
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Özgür Kadın Hareketi (TJA), Şêx Saîd ve arkadaşlarının idam edilişinin 99'uncu yıl dönümü dolayısıyla Konak Vapur İskelesi girişinde basın açıklaması gerçekleştirildi. Açıklamaya sivil toplum örgütü temsilcilerinin yanı sıra birçok yurttaş katıldı. "1925'ten 1999'a diz çökmedik, çökmeyeceğiz" pankartının açıldığı açıklamada, "Direne direne kazanacağız" ve "Tecride hayır, tutsaklara özgürlük" sloganları atıldı.
Açıklamayı yapan DBP Ege Bölge Temsilciliği Yöneticisi Yahya Kezer, tarihin ilk emperyalist paylaşım anlaşması olan Lozan Antlaşması’nın ardından yapılan yasal düzenlemelerle devlet politikalarının, ülkedeki bütün farklılıklara karşı katı merkeziyetçi bir anlayış çizgisine çekildiğini belirtti. Kezer, "Cumhuriyet tarihinde en büyük kırılma noktası da bu politika değişiklikleri ile gerçekleşmiş oldu. Bu toprakların çok kültürlü çok renkli mirasının reddi temelinde ortaya konan politikalar, etnik kimliğe dayalı bir ulus anlayışının merkeze alınması çerçevesinde yeniden üretildi. Bu anlayış aynı zamanda bir asırdır süregelen devlet-toplum arasındaki yaraların ve çıkmazların derinleşmesinin adımı da oldu. Şêx Saîd İsyanı’yla beraber devreye konan İstiklal Mahkemesi ve Şark Islahat Planı gibi uygulamalarla Türkiye halkları arasındaki bağ da devlet eliyle koparılmıştır" dedi.
74 YIL SONRA AYNI POLİTİKA
Varlığını Kürtlerin yokluğu üzerine tesis etmeye çalışan anlayışın, Kürt halkının toplumsal hafızasına tarihi yıkıcı fay hatlarını döşemekten geri durmadığını söyleyen Kezer, "100 yıldır süren mücadele azmini bu yolla kırmayı amaçlıyor. Bu anlamda 29 Haziran devlet ile Kürtler arasındaki ilişkiler açısından oldukça önemli bir eşiktir. 1925'te Şêx Saîd'in idam edilmesinden 74 yıl sonra 1999'da Sayın Abdullah Öcalan'a idam cezası verildi. Bu tarih elbette bir tesadüf değil, aksine Kürt halkının özgürlük arayışına açık bir mesajdır. Bu anlamda bu tarihin önemini ve etkisini hala en sert biçimde ağırlaştırılmış tecritle, cezaevlerindeki işkence sistemiyle, Kürt halkına dönük inkar ve imha temelindeki politikalarla yaşıyoruz" ifadelerini kullandı.
FARKLI BİÇİMLERDE İNKAR POLİTİKALARI
Kezer, inkar politikalarının 1925’te insani haklarını ve kimliğini talep eden Şêx Saîd ve arkadaşlarını idam biçiminde, 1999’da varoluş toplumsal hak arayışında olan PKK Lideri Abdullah Öcalan'a uluslararası bir komplo ile tutsak edilip mutlak bir tecritle yaşamaya mahkum edilmesi biçiminde, günümüzde de Kürt Halkının iradesini temsilen yerel yönetim görevlerine gelmiş seçilmişlerine yönelik kayyım atama biçiminde yürütülmek istenmekte olduğunu dile getirdi.
XARPÊT
DEM Parti Xarpêt İl Örgütü, Şêx Seîd’in doğum yeri olan Palo’da (Palu) anma etkinliği düzenledi. DEM Parti ilçe binası önünde düzenlenen anmaya DEM Parti milletvekili Ayten Kordu, DEM Parti Xarpet ve Dêrsim yöneticileri, Dep Belediye eşbaşkanları, Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Eş Genel Başkanı Kadriye Doğan, TJA üyeleri ve çok sayıda yurttaş katıldı. Anmada “1925’ten 1999’a diz çökmedik çökmeyeceğiz” pankartı açılırken “1925’den bu yana inkar ve imhaya karşı berxwedan”, “Tecride son ver özgürlüğe ses ver”, “Geçmişini bilmeyen geleceğini bilemez” dövizleri taşındı. Polisler tarafından anma ve basın açıklamasının engellenmesi üzerine kitle bir süre oturma eylemi gerçekleştirdi.
Oturma eyleminin ardından kitle alkışlarla Palo Köprüsü’ne doğru yürüdü. Burada konuşan Dersîm milletvekili Ayten Kordu, “Hakikatlerle yüzleşene Seyit Rıza gibi kefensiz yatanlarımızın mezarı bulunana, açıklanana ve İmralı adasındaki tecrit kalkana kadar mücadelemize devam edeceğiz. Bütün kefensiz yatanlarımıza saygıyla” dedi.
Xarpet’de DEM Parti binasının basılarak, Şêx Seîd’in fotoğraflarına el konulmasına da tepki gösteren Kordu, “Bu halka saygı duymak zorundasınız. Öyle kapıları kırarak içeri girip, posterleri indirerek, hafızalarımızdan silebileceğinizi, unutturabileceğinizi sanıyorsanız aldanıyorsunuz. Biz katliamdan geçmiş Şêx Seîd ve Seyit Rıza'nın torunlarıyız. Şimdiye kadar unutmadık bundan sonra da unutmayacağız. Hakikat ve yüzleşme çağrısına da devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Anma katledilenler için nehre karanfiller bırakılmasının ardından son buldu.
ÊLIH
Yılmaz Güney Parkı’nda gerçekleşen basın açıklamasına DEM Parti Êlih Milletvekilleri Mehmet Rüştü Tiryaki, Zeynep Oduncu, Êlih Belediyesi Eşbaşkanı Gülistan Sönük, TJA, Barış Anneleri Meclisi, DBP MYK Üyesi Murat Kılıç, Êlih Emek ve Demokrasi Platformu, DBP, DEM Parti İl Örgütleri ve çok sayıda yurttaş katıldı. “1925’ten 1999’a diz çökmedik, çökmeyeceğiz” pankartının açıldığı açıklamada Şêx Seîd’in posterleri açıldı.
Burada konuşan DEM Parti Êlih Milletvekilli Mehmet Rüştü Tiryaki, Kürtlerin tarih boyunca sürekli katliamlar ile karşı karşıya kaldığını belirterek, bu katliamlardan birinin de Şêx Seîd ve arkadaşlarına uygulandığını söyledi.Yaşanan bu katliama karışan Kürt halkının mücadeleyi büyüterek, dünyanın her yerini direniş alanına çevirdiğini kaydeden Tiryaki, “Şêx Seîd’in torunları onun mücadelesini dünyaya yaydı. Onları sonsuz bir minnet ile yad ediyor. Onların direniş mirasını devir aldık. Direneceğiz” dedi.
Ardından basın metnini okuyan DBP Êlih İl Örgütü Yöneticisi Serfiraz Azad, Kürt halkının baskılara karşı tarih boyunca direndiğini belirtti. Azad, “Ne Şark Islahat Palanı, ne Çöktürme Planı, ne İstiklal Mahkemeleri ne DGM’ler nede Ağır Ceza Mahkemeleri haklı mücadelemizi engelleyemez. Bizleri bu yoldan alıkoyamaz. Bu anlamda faşizme ve onun saldırılarına karşın katliamlara, tecride ve kayyım anlayışına karşı bundan sonrada kitlesel eylemlerimiz ve mücadelemiz aralıksız sürecektir” dedi.
Açıklama “Şehid namirin” sloganı ve sonrasında gerçekleşen oturma eylemi ile son buldu.
SÊRT
Sêrt’e ise Demokrasi Meydanı’nda gerçekleşen basın açıklaması ile anma gerçekleştirildi. TJA, Barış Anneleri Meclisi, Sêrt Emek ve Demokrasi Platformu, DBP, DEM Parti İl Örgütleri ve çok sayıda yurttaş katıldı. “1925’ten 1999’a diz çökmedik, çökmeyeceğiz” pankartının açıldığı açıklamada Şêx Seîd’in posterleri açıldı. Basın metnini okuyan DEM Parti Sêrt İl Eşbaşkanı Revşan Aslan baskılara boyuna eğmeyen bir mirası devir aldıklarını belirterek, bu mirası devam ettireceklerini söyledi.
MÊRDÎN
Mêrdîn’de DBP ve DEM Parti tarafından Karayolları Parkı’nda gerçekleştirilen anmaya çok sayıda kişi katıldı.
Anmada konuşan DBP İl Eşbaşkanı Şerafettin Aslan, Şêx Said’in mezar yerinin açıklanmasını isterken, Kürt önderlerinin mezar yerlerinin gizlenmesinin utanç verici olduğunu söyledi. Ardından söz alan DEM Parti İl Eşbaşkanı Necla Acıbuca da açıklama metnini okuyarak, Kürtlere dönük uygulamaların 100 yıldan bu yana devam ettiğine dikkati çekerek, mücadele edeceklerini söyledi.
Açıklama “Şehîd namirin” sloganıyla son buldu.
AMED
DBP ile DEM Parti Amed il örgütleri, Şêx Seîd Vakfı ve Tevgera Jinen Azad (Özgür Kadın Hareketi-TJA), Şêx Seîd Meydanı’nda açıklama yaptı. Siyah önlüklerin giyildiği eyleme, DBP, DEM Parti il, ilçe örgütleri, DEM Partili milletvekilleri, ilçe belediye eşbaşkanları, Barış Anneleri, kentteki sivil toplum örgütleriyle birlikte yüzlerce kişi katılı.
Bir dakikalık saygı duruşuyla başlayan eylemde söz alan Şex Seîd’in torunu Kasım Fırat, Kürt halkının Şex Seîd’den bu yana mücadeleden geri adım atmadığını vurgulayarak, “Şêx Seîd bize bir yol bıraktı, mücadele bıraktı. Kürt halkı bunu bilip, buna sahip çıkmalı. Bu yol bizim yolumuz. Sonuna kadar mücadele etmeye devam edeceğiz ifadelerini kullandı.
Ardından Kürtçe ve Türkçe açıklama yapıldı. Açıklamanın Kürtçesini DBP Amed İl Eşbaşkanı Sultan Yaray, Türkçesini ise DEM Parti Amed İl Eşbaşkanı Abbas Şahin okudu.
‘ABDULLAH ÖCALAN’A VERİLEN İDAM KARARI DA AYNI TARİHTE’
İdam edilen Şêx Seîd ve arkadaşlarının mezarlarının dahi saklandığını, Kürtlerin tarihi geleneklerinin ve kültürlerinin yok edilmesi üzerine bir politika üretildiğini dile getiren Abbas Şahin, bu politikanın 99 yıldır devam ettiğine dikkati çekti. Şahin, “Bu politika ayrıca devlet politikası halinde devam etmiştir. Yine aynı şekilde aynı mahkeme kodlarıyla 29 Haziran 1999’da tarihinde Sayın Abdullah Öcalan’a verilen kararın da aynı gün ve tarihe denk getirilmesi devletin Kürt halkına bakışının hiç bir zaman değişmediğinin bir göstergesidir” şeklinde konuştu. Şahin, idamla Kürt halkının yok edilmek istendiğini de sözlerine ekledi.
‘MÜCADELE DEVAM EDİYOR’
Son olarak konuşan DEM Parti Milletvekili Salihe Aydeniz, “99 yıl geçti ama biz Şex Sêid’in torunları buradayız, direniyoruz” dedi. İdam cezalarının, politikalarının şimdi tecritle devam ettirildiğine işaret eden Aydeniz, “AKP-MHP iktidarı darlığa girmiş. Gidip Rusya’nın, Amerika’nın kapısını çalıyorlar. Çare İmralı, Abdullah Öcalan’ın özgürlüğündedir. Türkiye’nin demokrasisi isteniyorsa Sayın Öcalan özgür olmalıdır. Kürt sorunu çözülmediyse, sebebi tecrittir. Biz Öcalan’ın özgürlüğünü sağlanana kadar mücadele edeceğiz. Geri adım atmayacağız. Bunu iyi bilin” diyerek, mücadele vurgusu yaptı.
Açıklama sonrası meydana Şêx Seîd’in fotoğrafı ile güller bırakılarak, mum yakıldı. Eylem “Şehîd namırın” sloganlarıyla son buldu.