DİYARBAKIR - Kadınların ve çocukların şiddete maruz kalmasını engellemek amacıyla İçişleri Bakanlığı’nın geliştirdiği KADES uygulamasında Kürtçeye yer vermemesi üzerine harekete geçen Diyarbakır Barosu, Kürtçe hizmet verilmesi için Bakanlığa başvurdu.
Kadına ve çocuklara yönelik şiddetin hızlı bir şekilde kolluk güçlerine bildirilmesi ve engellemesi amacıyla Kadın Acil Destek Uygulaması (KADES) bünyesinde kurulan Kadın Acil Destek İhbar Sistemi'nde birçok dilde hizmet verilmesine rağmen Kürtçeye yer verilmemesi tepkilere neden olmuştu. Türkçe, Arapça, Farsça, İngilizce Rusça ve Fransızca hizmet veren sistemde Kürtçeye yer verilmemesi üzerine harekete geçen Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Merkezi Üyesi Çiğdem Sevimli ve Diyarbakır Barosu Kürtçe Dil Komisyonu Üyesi Diyarbakır Üyesi Elif Birikli, İçişleri Bakanlığı'na KADES'in Kürtçe hizmet vermesi için talepte bulundu.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ VE ANAYASAYA ATIF
İstanbul Sözleşmesi'nin feshedildiği hatırlatılan başvuruda, ancak sözleşmenin feshinin sonuç doğurması için 3 ay süre geçmesi gerektiğine işaret edilerek, yürürlükte olan Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesinin 19'uncu maddesinde alınacak tedbirler konusunda mağdurların anlayabileceği dilde destek hizmeti verilmesini şart koşulduğuna atıf yapıldı. Avrupa Konseyi Sözleşmesinin getirdiği yükümlülük nedeniyle taraf ülkelerin yurttaşların anlayabilecekleri dilde hizmet sunma mecburiyeti bulunduğu vurgulanan başvuruda, Anayasa'nın eşitliği ilkesini düzenleyen 10'uncu maddesi de referans gösterildi.
‘MAĞDURİYET YAŞANMAMASI İÇİN ELZEMDİR'
Başvuruda şu ifadelere yer verildi: "Türkiye'de yaşayan milyonlarca yurttaşın anadili Kürtçe olduğu gibi Kürtçe dışında başka bir dil bilmeyen pek çok yurttaş da bulunmaktadır. Kadına yönelik şiddetin spesifik olarak ekonomik, sosyal, ırki, dini ve dili parametrelerle ortaya çıkmadığı aşikardır. Maalesef yeryüzünde her kadın bu şiddetin potansiyel mağduru konumundadır. Bu nedenle kadına yönelmiş şiddetin önlenmesi, şiddete maruz kalmış kadınların korunması maksadıyla oluşturulmuş bir uygulamanın, ülkede var olan konuşulan diller çerçevesinde hizmet vermesi gerekmektedir. Bu durum dezavantajlı gruplar arasında yer alan kadın kullandığı dil nedeniyle başkaca bir mağduriyet yaşanmaması için oldukça elzemdir."
Başvuruda, sıralanan nedenler ve re'sen göz önünde bulundurulacak nedenlerle KADES uygulamasında Kürtçenin de yer alması için ilgili işlemlerin yapılması talep edildi.
AYRIMCILIK KABUL EDİLEMEZ
Baro adına başvuran avukatlardan Çiğdem Sevimli, İçişleri Bakanlığı yeni dilleri duyurdu biz de bunun üzerine başvuru yapma gereğini duyduklarını ifade ederek, "Bu hem Kürtçeyi hem de Kürt kadınlarını, Kürtçe bilen kadınları ilgilendiren bir konu. Bizim açımızdan bu bir ayrımcılıktır. Şiddet durumunda, şiddet mağduruna böyle bir ayrımcılık kesinlikle kabul edilemez. Biz de bu niyetle İçişleri Bakanlığına başvuru yaptık. Ancak İçişleri Bakanlığı talebimizi kabul edip uygulamaya Kürtçeyi eklerse ne ala eklemezse konuyla ilgili idari dava açmayı, gerekirse üst mahkemeye taşımayı, gerekirse Anayasa Mahkemesine ve gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gideceğimizi belirtmek istiyorum. Çünkü bu konu bizim için ehemmiyetli. Kürtçe bilen şiddet mağduru kadınlara bile bu şekilde alenen bir ayrımcılık yapılması kabul edilemez" diye konuştu.
'BAŞKA MAĞDURİYETE NEDEN OLUYOR'
Baronun Kürtçe Dil Komisyonu Üyesi Avukat Elif Birikli de, KADES'in kadın ve çocukların uğradığı şiddete en hızlı çözümü üretmek için kurulan bir uygulama olduğunu dile getirerek, "Kadın ve çocuklar dezavantajlı gruplar arasında yer alıyor. 7 Mart'ta KADES'e Türkçeye ek olarak 5 dil daha eklendi, fakat bu dillerin arasında Kürtçe ve lehçeleri yer almadı. Bu da aslında dezavantajlı olan grupları başka bir mağduriyet konumuna getiriyor. Türkiye'de anadili Kürtçe olan milyonlarca insan yaşamakta ve Kürtçe dışında başka bir dille kendini anlatamayan, anlamayan binlerce insan yaşamakta. Şiddet dediğimiz mefhum sadece dile, ırka yönelmiş bir mefhum değil, kadın olmaktan gelen, herkesin potansiyel mağdur olabileceği bir alan bu yüzden de dil konusunda bir ayrımcılık yapılması temelde zaten hukuka aykırı. Dil konusunda böylesi bir tavır ve strateji sergilenmesi tarafımızca bu başvuruyu yapmayı gerekli kılmıştır” diye konuştu.