DİYARBAKIR - Diyarbakır Kadın Cezaevi'ndeki tutukluların “tatbikat” adı altında baskılandığını ve hijyenik malzemelere erişimin engellendiğini söyleyen İHD Şube Başkan Yardımcısı Ezgi Sıla Demir, ihlallere karşı hukuki süreci başlattıklarını söyledi. 

 

Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi'nde kadın tutukların yaşadıkları ihlaller her geçen gün artıyor. Tutukluların, aileleriyle yaptıkları telefon görüşmesinde, son günlerde yaklaşık 15 gardiyanın katıldığı saldırı tatbikatlarının yapıldığı belirtildi. İHD Diyarbakır Şubesi Hapishaneler Komisyonu ise ailelerin başvurusu üzerine konuya ilişkin yerinde gözlem yaptı. 

 

Gözlemler sonrasında cezaevinde; saldırı tatbikatı adı altında tutukluların baskılandığı, ifade özgürlüğünün kısıtlandığı, uyudukları ve giyindikleri alanda kameraların yer aldığı, kitapların verilmediği, yemeklerde porsiyonun azaltıldığı, telefon görüşmelerinin 10 dakika ile sınırlandığı ve denetimli serbestlik için 45 puan şartı getirildiği ortaya çıktı. 

 

İHD Diyarbakır Şubesi Başkan Yardımcısı ve Kadın Komisyonu’ndan Ezgi Sıla Demir, Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi'nde devreye konulan antidemokratik uygulamaları ve hak ihlallerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Demir, yaşanan hak ihlallerine karşı hukuki süreç başlatacaklarını söyledi. 

 

'ÜRÜNLER FİYATINDAN FAZLA SATILIYOR'

 

Cezaevi komisyonları tarafından oluşturulan heyetle Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’ne bir ziyaret gerçekleştirildiğini aktaran Demir,  “Beslenme meselesiyle ilgili bir sıkıntı vardı. Bütçe, ekonomik sıkıntılar gerekçe gösterilerek cezaevindeki yemeklerin porsiyonların azaltıldığını ifade etmişler. Daha sonra vejetaryen olan mahpuslara sadece patates verildiği, diğer beslenme türlerine ilişkin geniş bir menü sunulmadığına ilişkin şikayetlerde bulunulmuş. Ayrıca kantin fiyatlarının artışında, özellikle hijyen ürünlerinin erişiminde sıkıntı yaşadıklarını, kadınların ped gibi temel ihtiyaçlarının dışarıdaki fiyattan daha fazla fiyata verildiği ve bunu satın alma konusunda daha fazla zorlandığına ilişkin beyanlar vardı" diye konuştu. 

 

ÇİFTE STANDAR 

 

Cezaevlerinde daha önce kovid bahanesiyle sosyal aktivitelere izin verilmediğini, şimdilerde ise spor faaliyetleri, avlu da vakit geçirme gibi faaliyetlere zorluk çıkarıldığını aktaran Demir, "Son gelen genelgeye göre, güvenlik gerekçesiyle çıkarılmadıkları ifade edilmiş. Sosyal aktivitelere sadece odalarda kalan mahpuslar çıkartılıyormuş ancak koğuştaki mahpuslar çıkartılmıyormuş. Bu da bir nevi aslında mahpuslar arasında çifte standart uygulandığını gösteriyor" şeklinde ifadeler kullandı. 

 

‘TELEFON HAKLARI KISITLANDI’

 

Tutuklu kadınların kamera sistemine dair şikayetlerinin de olduğunu aktaran Demir, şunları söyledi, “İç ve dış kamera sistemi oluşturulmuş. Dış kamera sistemini güvenlik gerekçesiyle koridorlara, avlulara yerleştiriyorlar. Fakat özel alanlara ilişkin görüntülerin alındığı, görüntülerin çekildiği veya giyinme esnasında görüntülerin alındığına dair ciddi rahatsızlıklar söz konusu. Bunu özellikle dile getirdiler. Yine görüntülü konuşma hakkında yararlanmadıkları, telefon haklarının 10 dakikanın altında kullanabildiklerini ifade ettiler. Genel olarak böyle bir çerçeve çizebiliriz." 

 

‘TATBİKAT’ İLE BASKI

 

Saldırı tatbikatına da değinen Demir, “Saldırı tatbikatı” adı altında bazı cezaevi personellerinin siyasi tutuklu şeklinde gösterildiğini ve söz konusu personellerin “Baskılar bizi yıldıramaz” sloganı attığı sırada; diğer personellerin saldırıda bulunma biçiminde onları bastırmaya çalıştığı ifadelerinin kendilerine aktarıldığını ifade ederek, yapılmak istenilenin ifade özgürlüğe yönelik baskı unsuru olduğunu kaydetti. Demir, “‘Saldırı tatbikatı’ deyip hapishane personeli, bu baskı unsurlarını geliştirmek amaçlı eğitim düzenliyor. Buna ilişkin bir durum söz konusu” diye belirtti.

 

PUANLAMA SİSTEMİ

 

Demir ayrıca denetimle serbestlikten faydalanmak için cezaevindeki idari kurum tarafından bir puanlama sistemi getirildiğini ve tutukluların bu durumdan faydalanabilmek için de 85 ila 100 arasında bir puan almaları gerektiren bir sistem geliştirildiğini aktardı. Demir, “Bunun neye göre, kimler tarafından, neye ilişkin ve hangi kıstaslara göre verildiği çok net değil. Çok net olmadığı için de; özellikle de siyasi mahpuslara 45 gibi bir puanlama getirerek, denetimli serbestlikten faydalanmalarını engelleyici bir tutumla karşı karşıya kaldıklarını söylediler” dedi. 

 

PEDLERE ERİŞİM SORUNLARI

 

Demir, kadın tutukluların hak ihlallerine maruz kaldıklarını söyleyerek, “Giyim kuşam meselelerinde kadınlara ilişkin ayrımcı bir tutum söz konusu. Giyilen kıyafetlerin rengine karışma, elbiselerin desenlerine karışma, elbiselerin renklerinin propaganda amaçlı renkleri olduğu gibi iddia etme gibi gerçeklikten yoksun bir takım gerekçelerle aslında bir takım ayrımcılığa maruz kalıyorlar. Diğer yandan hijyen koşulları, özellikle kadınların doğal döngüsü olan regl süreciyle ilgili aslında pedlere temel bir erişim hakkı olması gerekirken, bu kadar pahalı olması ve ulaşılabilir olmasının engellenmesi de aslında kadınlara yönelik ayrımcı bir tutum olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı. 

 

‘HUKUKİ SÜREÇ BAŞLATTIK’

 

Tüm bu ihlallere karşılık hukuki işlem başlattıklarını aktaran Demir, şunları söyledi:  "Biz zaten başvurular üzerinden hapishanelere gidip ziyaretlerde bulunuyoruz. Bu başvurular üzerinden cezaevlerine, İçişleri Başkanlığı’na, cezaevi savcılığına, çeşitli hukuki yazışmalarımızla bu şikayetleri dile getirecek hukuki işlemlerimizi yapıyoruz. Rapor haline getirip yayınlıyoruz. Siyasi partiler de  bu raporlardan faydalanarak, hapishanelerdeki durumu gündeme taşıyabilirler. Gerekten iç açıcı durumlar yaşanmıyor. Bizde son ihlallere ilişkin süreci başlattık” şeklinde konuştu. 

 

MA / Eylem Akdağ