DİYABAKIR - Kürt Dil Bayramı etkinlikleri kapsamında dil üzerine araştırma yapan isimlerin katıldığı panelde konuşan yazar Adar Jiyan, çocuklara mutlak suretle Kürtçe öğretmek gerektiğini vurgulayarak, "Şayet bir dili sadece yaşlılar konuşursa bu o dilin kaybolacağına işarettir" dedi.
Mezopotamya Dil ve Kültür Derneği (MED-DER) ile Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Diyarbakır Şubesi, 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı etkinlikleri kapsamında Eğitim Sen 1 No’lu Şube’de “Ziman Hebûn û Perwerde / Dil, Varlık ve Eğitim” konulu panel düzenledi.
Panelde, konuşmacı olarak Kürt dili üzerine inceleme ve araştırmaları olan yazarlar Selim Temo, Adar Jiyan ile Süleyman Yılmaz yer alırken, çok sayıda dinleyici de katıldı. Panelin yapıldığı salona, “Her Netew bi zimanê xwe heye / Her ulus kendi diliyle vardır” pankartı asıldı.
‘ÜÇ BİN DİL UNUTULMAK ÜZERE’
Panelin moderatörlüğünü yapan Enise Ekinci, panelistleri tanıttıktan sonra sözü konuşmacılara bıraktı. Konuşmasına Kürt Dil Bayramı’nın önemine değinerek başlayan yazar Adar Jiyan, dilin düşünce yapısı üzerinde çok etkili olduğunu belirtti. Dilin oluşumu için uzun bir zamana ihtiyaç olduğunu kaydeden Jiyan, dilin sürekli gelişim içinde olduğuna işaret etti. Dünya tarihinden bu yana 10 bin dilin var olduğunu ifade eden Jiyan, bunların 4 bininin şu an unutulduğuna dikkat çekti. Dünyada 250 dilin çok konuşulduğunu belirten Jiyan, 3 bin dilin de unutulmaya yüz tuttuğunu vurguladı.
‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALI’
Bir dilin çocuklar tarafından kullanılmasının o dilin canlı ve asimile olmayacağının göstergesi olduğunun altını çizen Jiyan, “Çocuklarınıza mutlak suretle Kürtçe öğretin. Şayet bir dili sadece yaşlılar konuşursa bu o dilin kaybolacağına işarettir” uyarısı yaptı.
Birleşmiş Milletler’de (BM) 195 üye devletin olduğunu kaydeden Jiyan, Kürtçenin kullanımının birçok üye devletten daha yaygın olduğuna dikkat çekti. Kürtçenin asimilasyon tehlikesinden kurtulması için resmi dil olması gerektiğinin altını çizen Jiyan, tüm Kürtlerin bunun için mücadele etmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
‘ANADİLİMİZİ ÖĞRENMELİYİZ’
Akademisyen ve yazar Selim Temo da, dünyada yaşanan asimilasyon karşısında mücadele eden toplumlardan dil mücadelesinden örnekler verdi. Temo Kürtçenin yaşatılması için daha çok mücadele edilmesi gerektiğini söyledi. Kürtçe yazan çok sayıda yazar ve şairin varlığının iyi bir gelişme olduğunu ifade eden Temo, Kürtçenin kelime haznesinin çok güçlü olduğunu belirtti. Çocuk yetiştirmede öğretilen ilk dilin anadil olması gerektiğinin altını çizen Temo, “Anadilinde ne kadar kelime bilirse kişi diğer dillere de o kadar hakim olur. Bir insan anadilini iyi konuşamıyorsa ikinci bir dili tam anlamıyla öğrenmesi mümkün değildir” ifadelerini kullandı.
‘DEVLET KÜRTÇE İÇİN HİÇBİR ŞEY YAPMADI’
Kürtçe tarihine kısaca değinerek medrese ve dengbêjlerin Kürtçenin korunması için büyük katkısı olduğunu dile getiren Temo, Celadet Eli Bedirxan ve ailesinin Kürt dili için büyük emeklerinin olduğunu vurguladı. Temo, Kürtçe için en büyük eksikliğin Ehmedê Xanî’nin dediği gibi resmi dil olmaması olduğunu kaydetti. Kürtlerin dil ve kurumlarına sahip çıkması gerektiğini belirten Temo, devletin Kürtçe için doğru düzgün bir şey yapmayacağını ifade etti.
Konuşmalardan sonra panel, soru cevap şeklinde devam etti. Kürt Dil Bayramı etkinlikleri 15 Mayıs’a kadar sürecek.