Kültür kurumlarının kapatılması, belediyelere kayyum atanması ve iktidarın gün geçtikçe kültür sanat alanına uyguladığı baskılar nedeniyle bir çok tiyatro grubu küçük mekanlarda oyunlarını sahneleyerek zorlukla ayakta kalabiliyor. Bu süreçte en büyük sıkıntıyı ise Kürtçe tiyatro sahneleyen gruplar yaşıyor. “Zargotin Zêrgotine” ve "Mirin û Keçik" oyunlarının yönetmeni Nazmi Karaman, Türkiye’de tiyatronun durumu ve Kürt tiyatrosu üzerindeki baskıları değerlendirdi. 

 

'TİYATRO KÜRTÇE OLUNCA SAHNE BULAMIYOR'

 

Türkiye’de tiyatronun durumu konuşulduğunda Kürt tiyatronun ayrı tutularak konuşulması gerektiğini belirten Karaman, geçmişten bugüne kadar Kürt tiyatrosu üzerinde büyük bir baskının olduğunu ifade etti. 20 yıldır Türk ve Kürt tiyatrosunun içerisinde yer aldığını belirten Karaman, “İstanbul’da birçok uluslararası festivaller yapılıyor. Rusya, İngiltere, Almanya gibi birçok ülkeden gelip herkes kendi dilinde gayet güzel bir şekilde oyunlarını oynuyor. Nedense Kürtçeye yönelik bir önyargı var. Yıllardan beri iktidarların toplumlar üzerindeki baskısından kaynaklı Kürt tiyatrosu rahat bir şekilde sahne bulamıyor. İstanbul’da da oyun yönettim. Örneğin en basiti İstanbul’da bir CHP belediyesi bile ilk önceleri yer istediğimizde ‘tamam’ diyor. Oyunun Kürtçe olduğunu söylediğimizde ise, 'veremiyoruz', 'salonlarımız dolu' cevabı ile karşılaşıyoruz. Ben bir tiyatrocu olarak bunu hiç anlamış değilim. Neden bu kadar baskı var? Sonuçta Kürtlerin de yaşadığı bir ülke burası ve bizim de anadilimiz Kürtçe. Anadilimizde tiyatro yapma hakkımız var. Bu baskıların sanatla kırılacağını düşünüyorum. Bunu birçok alanda kırdık burada da kıracağız. Ama bunun için daha çok mücadele etmek gerekiyor” diye konuştu.

 

‘MENCEL'İN BOŞ KALMAMASI GEREKİYOR’

 

Kürtlerin yoğun yaşadığı illerde devlet tiyatrosu dışında tiyatro yapanların da oyunlarını Türkçe sahnelediğini belirten Karaman, “Van gibi Kürtlerin yoğun yaşadığı bir kentte, devlet tiyatrosu haricinde 12 tiyatro grubu var. Mencel Tiyatrosu haricinde nedense diğer gruplar oyunlarını Türkçe yapıyor. Bu nedenle Kürtçe tiyatro yapanların desteklenmesi gerekiyor. Kürtçe bir çok oyun sahneleyen Mencel Tiyatro'ya herkesin destek vermesi lazım. Çünkü izleyicisi olmayan bir yerin oyuncusu da sahnesi de olmaz. Hele bu Kürtçe ise, oyuna daha çok gelmeleri gerekiyor. Geçen ay burada festival yapıldı ve dolu dolu geçti. Bu kentin bir izleyici kitlesi var. O nedenle Mencel Tiyatro'nun hiçbir zaman boş kalmaması gerekiyor. Burada alternatif bir alan var ve bu alanın sahiplenmesi gerekiyor" dedi.   

 

‘KÜRTÇE TİYATROLAR DESTEKLENMELİ'

 

Tiyatroların yerel yönetimler tarafından ödeneklerle desteklenmesi gerektiğini belirten Karaman, şöyle devam etti: "Burada bir oyun için iki ay  boyunca oyuncu arkadaşlar kendi imkanlarıyla gelip gidiyorlar. Bir ülkede sanat yapılabilmesi için ödenekle desteklenmesi gerekiyor. Sanatla uğraşanların yaşamlarını idame etmesi için bu elzemdir. Ödenek ve kendimize ait özgün salonlar olduğunda sanatı daha çok öne çıkarabiliriz. Kendi imkan ve gücümüzle bir şeyler çıkarabiliyoruz. Ama imkanların ve ödeneklerin olması durumunda daha iyi işler ortaya çıkar. Bu nedenle tiyatrolara sahip çıkılması gerekiyor." 

 

MA / Cemil Uğur