Dersim’in Mazgirt ilçesi Akpazar beldesinde yaşayan Halil Bozkurt (73), çocukluğundan bu yana topraktan çömlek ve süs eşyaları yaparak tarihi kültürü yaşatıyor. Dersim’in son çömlek ustası olan Bozkurt, mesleği Ermeni bir ustadan öğrendiğini söylüyor. Toprağı Munzur kıyısından getiren Bozkurt, yaşı ilerlemesine rağmen günde ortalama 15 çömlek, 100’e yakın süs eşyası yapıyor.

 

60 YILDIR ÇÖMLEK YAPIYOR

 

Mesleğini daha iyi icra etmek ve farklı ülkelerden deneyim elde etmek için ABD, Fransa İngiltere gibi 12 ülkeyi gezen Bozkurt, yaptığı ürünleri bölge başta olmak üzere Türkiye illeri ve dünyanın birçok ülkesine satıyor. 

 

Çömlek ustası Halil Bozkurt, 60 yılı aşkın süredir icra ettiği mesleğinin yok olmaması için nelerin yapılması gerektiği konusunda Mezopotamya Ajansı’na (MA) konuştu.  

 

‘ERMENİLERE AİT BİR MESLEK’

 

Bozkurt, çömlek yapımının Ermenilere ait tarihi bir meslek olduğunu söyleyerek, “Eskiden insanlar desti çömleklerde yemek yapar, kışlık erzaklarını muhafaza eder, sürahi yerine su doldurup içerdi. Sağlık açısından da çok iyiydi.  Şimdi bu naylonlar çıktı, her yer hastalık doldu” diye konuştu. 

 

ÇÖMLEK NASIL YAPILIR?

 

Bozkurt, çömleğin yapım aşamasını ise şöyle anlattı: “Munzur kıyısından kırmızı toprağı getiriyorum. Doğal toprağı da dağlık alanlardan getirip pekiştiriyorum. Her toprak ataşe gelmez. Her toprak da olmaz. Kullandığım toprağı önce araştırıyorum. Sonra işime yarayanı getirip eleğe vuruyorum. Toprağı bir güzel temizliyorum. Sonra bir naylon üzerinde su döküp toprağın mayalanması için bekliyorum. Ardından toprağı ürüne dönüştürüp kurumasını bekliyorum. Kuruduktan sonra fırında ısıtarak kırılmamasını sağlıyorum. Daha sonra satışa sunuyorum.”

 

‘BU SANATIN ÖLMESİNİ İSTEMİYORUM’

 

Dersim’de geçmişte kendisi ile birlikte 16 çömlek ustası olduğunu, ancak zamanla kendisinin tek kaldığını belirten Bozkurt, mesleğinin yok olma endişesini paylaştı. Bozkurt, “Bu sanatın ölmesini istemiyorum. Geleceğimize aktarmak için çocuklara öğretmek istiyorum. Bu talebimi birçok kuruma bildirmişim. Şu anda belediye eşbaşkanlarımıza illetim, bakalım ne yapacaklar. Özelikle okul okumayan, evde oturan gençlerimizi teşvik edelim” dedi. 

 

‘ÜCRETSİZ DERS VERMEK İSTİYORUM’

 

Mesleği çocuk yaşta öğrenmenin daha faydalı olduğunu söyleyen Bozkurt, “Bundan sonra günlük olarak çocuklara çömlek yapımı eğitimini vermek istiyorum. Hem sanat hem de meslek öğrenmiş olurlar. Akpazar’da çömlek mesleğini öğrenmek isteyen herkese ücretsiz teşvik edici sanat okulu gibi bir yerin açılmasını talep ediyorum. Şimdi de öğrenmek isteyen herkese kapım açık” diye davette bulundu. 

 

‘MESLEĞİMİ SEVİYORUM, HUZURUM TOPRAKTIR’

 

Yaşı ilerlemesine rağmen hiçbir şekilde yorulmadığını, aksine mesleği ile huzur bulduğunu dile getiren Bozkurt, “Rüyamda bile mesleğimi görüyorum. Çocuklarım, yaşlandım diye artık mesleği icra etmemi istemiyorlar. Ama ben bırakamıyorum. Mesleğimi çok seviyorum. Yüzüm gözüm çamur olmadan rahatlamıyorum. Bizim aslımız topraktır. Topraktan geldik, toprağa gideceğiz. Huzurum topraktır” diye konuştu.

  

MA / Semra Turan – Mehmet Şah Oruç