URFA – UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde olan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2019 yılını atfettiği Göbeklitepe’ye giriş 36 lira, ören yerini tanıtacak rehber ise yok.
İnsanlığın doğduğu yer olarak kabul edilen 12 bin 500 yıllık geçmişiyle dünyanın en eski tapınağı olan Göbeklitepe’yi bu yılın ilk 7 ayında 2 milyon 100 binin üzerinde yerli ve yabancı turist ziyaret etti. Turistler büyük bir heyecan ve istekle geldikleri Göbeklitepe’de, giriş ücretinin 36 lira olmasından yakınırken, kazı alanında rehber olmamasından dolayı istediklerini alamayarak ayrılıyor.
Bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2019 yılının "Göbeklitepe Yılı" olarak ilan edilen alana gelen turistler, giriş ücretinin 36 lira olduğunu duyunca şok yaşıyor. Turistler, verdikleri yüksek ücrete rağmen kazı alanında gördükleri yapıya dair aklında oluşan soruları soracakları bir rehber olmamasına da anlam veremiyor. Ziyarete ilk 20 liradan açılan Göbeklitepe, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müze ve ören yerlerine bu yıl içerisinde yüzde 70 zam yapmasından dolayı 36 liraya kadar çıkarken Göbeklitepe’deki yaşamı konu edinen kısa sinevizyon gösterimiyle birlikte turistler ziyarete toplamda 42 lira ödüyor.
Turistler geldikleri uzun yolun ardından parayı ödeyip alanı görmeyi tercih etse de, fiyatın yüksek olmasından dolayı geri dönen turistlerin sayısı da azımsanacak kadar değil. Urfa Bölgesel Turist Rehberleri Oda Başkanı Müslüm Çoban, Göbeklitepe’yi görmeleri için götürdüğü 45 kişilik bir gezi grubunun 3’te 1’inin fiyatın yüksek olmasından dolayı kazı alanını görmeden döndüğünü anlattı.
‘URFA’NIN MİSAFİRPERVERLİĞİNE YAKIŞMIYOR’
Göbeklitepe’yi görmek için Hakkari’den geldiğini söyleyen Mücahit Kahraman, Urfa’ya yol güzergahlarındaki kentleri gezerek geldiklerini anlattı. Giriş ücretini çok yüksek bulduğunu belirten Kahraman, fiyatı fahiş olarak nitelendirdi. Sinevizyonla birlikte 42 lira ödediklerini kaydeden Kahraman, şöyle konuştu: “Ücret konusunda iyileştirme yapılmalı diye düşünüyorum. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarihi mekânları halkın ziyaret etmesi adına kolaylık sağlaması gerekiyor. Halk da gelip buraları görmek istiyor. Bu fiyat Urfa’nın misafirperverliğine de yakışmıyor. Biz hiç 42 lira diye beklemiyorduk. Yani 10 ile 20 lira arasında bir fiyat bekliyorduk. Urfa’ya tekrardan gelirim ancak Göbeklitepe’yi tekrardan ziyaret etmem. Çevremdeki insanlara da gelip Göbeklitepe’yi görmeleri konusunda tavsiyede bulunurum, ancak giriş ücretini duyduktan sonra geleceklerini zannetmiyorum.”
‘GİRİŞ ÜCRETİ YÜKSEK, REHBER YOK’
İstanbul’dan Antep’e, Antep’ten de Göbeklitepe’yi görmeye geldiklerini belirten Bünyamin Kapucu ise, Göbeklitepe’nin atmosferini çok merak ettiklerini söyledi. Göbeklitepe’de çok önemli bir tarihin yattığını aktaran Kapucu, “Ancak maalesef burayı sadece seyretmekle yetindik. Çünkü kazı alanında rehber yok. Sadece girişe bir gişe kurulmuş. Gişede de sadece para almayı biliyorlar. Yani insanlar burada gördüklerini anlamlandırma noktasında soru soracağı bir kimse yok. En azından burada birkaç rehber olmalıydı. Giriş için 36 lira alınıyor. Fiyatı çok yüksek bulduk. Biz 5 kişi geldik. Bir hizmette görmedik. Dünyanın her tarafından milyonlarca insan burayı görmeye geliyor. Ama buradaki tarihi anlatacak bir rehber dahi bulamıyorlar. Fiyatı çok yüksek bulduk, ancak görmeden geri dönmekte çok büyük talihsizlik olurdu diye mecburen ödedik. Burası dünyanın kaderini belirleyen bir yer, ancak tanıtım eksikliğinden dolayı sönük kalıyor. Burada dünyaya yön veren bir tarih var. Fakat ciddi anlamda tanıtım eksikliği var” diye konuştu.
‘SORU SORABİLECEĞİM BİR KİMSE YOK’
Mardin’i gezdikten sonra Urfa’ya Göbeklitepe’yi görmek için geldiklerini söyleyen İzmirli Lamiha Küçük de tavsiye üzerine gelenlerden. Kazı alanında gördüğü yapının kendisini çok şaşırttığını ifade eden Küçük, “O günün tekniğiyle böyle bir yapı nasıl inşa edilmiş? Tonlarca ağırlıktaki taşlar nasıl kaldırılmış. İnsanda büyük bir hayranlık uyandırıyor. Gördüğüm tarih karşısında kafamda onlarca soru oluştu. Ancak burada soruları sorabileceğim kimse yok. Bir rehber yok” diyerek tepkisini dile getirdi.
‘REHBER KONUSUNDA DESTEK SUNARIZ’
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 1 yıl içerisinde iki defa zam yapmasının alışılmamış bir durum olduğunun altını çizen Müslüm Çoban, ilk zammın yüzde 20 ikinci zammın ise 50 oranında olduğunu vurguladı. Sinevizyonla birlikte ücretin 42 lirayı bulduğuna dikkat çeken Çoban, “4 kişilik bir aile görmeye geldiği zaman büyük bir meblağ tutuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı müze kart almaya teşvik ediyor. Ancak çoğu misafirlerimiz sadece yılda birkaç geziye giden insanlardır. O bakımdan müze kart almayı pek düşünmüyorlar. Müze ve ören yerleri giriş ücretlerinin çok fazla artması vatandaşlarımızı zorluyor. Tabi bakanlık bunu Avrupa’daki müze ve ören yerleriyle kıyaslıyor ama Türkiye’deki yaşam standartlarıyla Avrupa’daki yaşam standartları eşit değil. Göbeklitepe kazı alanında Kültür ve Turizm Bakanlığı rehber görevlendirme kararı alırsa, biz Şanlıurfa Rehberler Odası olarak işbirliği yapmaya hazırız" ifadesinde bulundu.
Çoban, tüm ören yerlerinde rehber olması gerektiğine dikkat çekti.
MA / Muhamed Abdulkadir Esen