Eski Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Genel Başkanı ve Hakkari eski Milletvekili Hamit Geylani'nin "Şeyh Ubeydullah Nehri, Kürt Mücadelesinin En Geniş Damarı" adlı kitabı raflardaki yerini aldı. Belge yayınlarından çıkan kitapta, Kürtlerin özgürlük arayışının iki yüzyılını 1880 Şeyh Ubeydullah Nehri Hareketi perspektifinden ortaya koyuyor. İmparatorlukların, “böl-yönet” yöntemiyle nasıl hâkimiyetlerini sürdürdüklerine, coğrafyanın kadim yerli halklarının nasıl dayanışma ve birlikte özgürleşme yerine birbirine düşürüldüklerine dikkati çekilen kitapta, 1880 Şeyh Ubeydullah Nehri Hareketinin, kendi dönemine kadar devam eden diğer Kürt isyan ve hareketlerinden nasıl farklı olduğunu sunuyor. 

 

Geylani, çıkardığı kitap ve ulusal birliğe ilişkin Mezopotamya Ajansı'na konuştu. 

 

OSMANLI VE KAÇAR HANEDANI'NA KARŞI

 

Tarihteki Kürt hareketlerinin iyi incelenip hataların tekrar edilmemesi gerektiğini dile getiren Geylani, "100 yıl önce bir hareket bir serhildan (isyan) olmasaydı, bugünlere kolay kolay gelinemezdi. Şeyh Ubeydullah Hareketi, Kürt mücadelesinin en geniş kapsamlı bir hareketidir. Hareket Osmanlı ve Kaçar Hanedanı'na (İran) karşı yapıldı. Osmanlı ve Kaçarlara karşı 4 parça Kürdistan'da verilen mücadele, sadece Kürt birliğini değil, Kürdistani birliği yani Kürt olmayan, değişik inanç ve aidiyetlerin birliğini sağlayarak, bu hareketi başlatmıştır" dedi.

 

BÜTÜN HAREKETLERE KATKI SUNDU

 

Şeyh Ubeydullah'ın Mekke'ye sürgün edilip Mekke'de öldüğünü hatırlatan Geylani, “Ubeydullah'ın ardıllarının Kürdistan mücadelesinde önemli katkıları oldu. Şeyh Ubeydullah'ın en çok bilinen ardılı torunu olan Seyit Abdulkadir de, Şeyh Said İsyanı'nda oğluyla birlikte idam ediliyor. Seyit Abdulkadir hem Kürt Teali Cemiyeti'nin başkanı hem de Şeyh Ubeydullah Hareketi’nde başkomutanlık görevini yapmıştır. O ve onun ardılları hem Barzani hareketinde, hem Mahabad Kürt Cumhuriyeti Hareketi’nde hem de Türkiye'deki bütün hareketlere katkısı olmuştur" diye konuştu.

 

UMUDUN İLK YEŞERDİĞİ YILLAR

 

Şeyh Ubeydullah Nehri Hareketi’nin milli niteliklere sahip olduğunu vurgulayan Geylani, “Ubeydullah Hareketi yerelliğin ve dar anlayışların çeperlerini kırarak tüm Kürt coğrafyasını ve burada var olan diğer inanç ve aidiyetlerle beraber en geniş Kürt birliğini hedeflemiş ve Kürt siyasetinde bugün de tartışılan ‘demokratik ulus’ kavramının gelişiminde belirleyici olmuştur. Bugün Qamişlo’da, Rojava'da Kürtler, Araplar, Türkmenler, Nasturiler, Süryaniler ve Ermenilerin omuz omuza verdikleri mücadele, konseylerdeki birliktelikleri ve bütününde kadınların hayatın her alanında aldığı eş roller, tüm aidiyet ve inançları kapsayan özgür bir gelecek için umut veriyor. İşte bu kitap okurları, resmi tarihin ‘demokratik ulusal’ kimliğini görmezden gelip din parantezine sıkıştırmaya çalıştığı Kürtlerin özgürlük arayışı umudunun ilk yeşerdiği yıllara götürüyor” diye belirtti. 

 

Kitabının kapsamına dikkati çeken Geylani, "Umarım, daha yetkin Kürt araştırmacıları benim kitabımdaki eksikliklerimi tamamlarlar, fazlalıkları ayıklarlar. Çünkü konu başlıklarının her biri ayrı bir araştırma konusu ortaya koyar. Umarım okurlar beğenirler, eleştiri, görüş ve önerilerin bekliyorum" diye belirtti.

 

ULUSAL KONGRE

 

Ubeydullah döneminde de ulusal birliğin önemli olduğunu dile getiren Geylani, şöyle devam etti: “Kürtlerin mücadelesinde birlik duygusu önemlidir. Bu birlik hanede başlar. İnsan önce kendi evinde, köyünde, beldesinde, ülkesinde kendi kardeşleri ile birliği sağlar. Yaşım itibarıyla hep duymuşumdur; İran'da Kürt ile Acem kardeştir, Suriye ve Irak'ta Kürt ile Arap kardeştir, Türkiye'de Kürt ile Türk kardeştir. Bunlar güzel bir söylem ama içten gelerek ve ete kemiğe bürünerek Kürt'te Kürt demediler. İşte bu eksiktir." 

 

Geylani, sözlerini şöyle tamamladı: "Bu eksikliği ancak Ulusal Kongre tamamlar. Güney Kürdistan'da bunun farkındadır. Bundan sonra umutluyuz. Kürt Ulusal Kongresi ile Kürtlerin birliği sağlanacak. Kürtlerin birliği ile Türkiye'de yaşayan tüm inanç ve aidiyetlerin, halkların birliği de sağlanacaktır. Tüm emperyalist güçlere karşı, AKP-MHP faşizmine karşı demokratik bir mücadelenin ayak seslerini duyuyoruz. En yakın zamanda bu günleri göreceğiz, umuyorum ve diliyorum." 

 

MA / Mehmet Halit Çetinbaş