Siyasi partilerin 31 Mart yerel seçim çalışmaları devam ederken, seçim sonuçları merak edilen kentlerden birisi de Agirî merkez. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 verilerine göre Agirî'nin toplam nüfusu 511 bin 238. Agirî, ülkenin en yoksul kentleri arasında yer alıyor. Tarım ve hayvancılık başlıca geçim kaynağı. Ancak iktidarın tarım ve hayvancılık politikaları nedeniyle bu geçim kaynağı da gün be gün yok oluyor.  

 

İşsizlik, yoksulluk ve siyasi baskılar nedeniyle son yıllarda binlerce kişi kentten göç etti. Özellikle kentin genç nüfusu Avrupa ve batı kentlerine göç ediyor. Son 5 yılda en az 40 bin kişinin ekonomik ve siyasi sebeplerden dolayı yurt dışına gitmek zorunda kaldığı belirtiliyor. 

 

2014 yerel seçimlerinde kentin belediyesini Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) kazandı. DBP döneminde kentin birçok noktasının çehresi değişti. Ayrıca birçok kişiye istihdam alanı yaratıldı. Ancak 2017 yılında belediyeye kayyım atandı. 2019 yılında belediyeyi AKP kazandı. "Büyük vaatlerle" iş başına gelen AKP'li Savcı Sayan, belediye başkanlığı süresince sık sık yolsuzluk ve usulsüzlüklerle gündeme geldi. Sayan, 28 Temmuz 2022 tarihinde Agirî sokaklarından uzun namlulu silahlarla gezerek, halkı tehdit etti. Yetmedi akrabaları bir işçiyi darp etti. Bu süreçte akrabalarını belediyede işe alan Sayan, il özel idareye bağlı iş makineleriyle de Dutax'ta (Tutak) bulunan köyünün yolunu yaptı. 

 

Önümüzdeki seçimlerde kentte ibre Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nden (DEM Parti) yana. DEM Parti, Hazal Aras ve Mehmet Akkuş’u aday gösterdi. Aras ve Akkuş, kentte çalmadık kapı bırakmıyor. Farklı çevreler ve siyasi görüşteki insanların da kapısını çalan eşbaşkan adayları, “Şimdi kent için yeni bir başlangıç zamanı” diyor. 

 

Aras ve Akkuş, kente dair hedeflerini ve kenttin seçim havasına dair konuştu. 

 

'AGIRÎ GÖZDEN ÇIKARLIMIŞ BİR KENT'

 

AKP’nin Agirî kentini gözden çıkardığını belirten Aras, “Agirî kenti yıllardır göz ardı edilmiş, gözden çıkarılmış ve hizmetten yoksun bırakılmış bir kenttir. Kent, alt ve üst yapı sorunlarıyla cebelleşen ama bir türlü bu sorunların muhatabını bulamayan bir durumdadır. Yaklaşık 19 yıllık AKP iktidarının belediyecilik anlayışının sonucu Agirî’de hizmetten yoksun bir fotoğrafla karşı karşıyayız. Özellikle kadın, gençlik ve toplumun tüm kesimine dönük sorunlar silsilesi sürekli artıyor. 2014 yerel seçimlerinde Agirî Merkez, Giyadîn (Diyadin), Panos (Patnos) ve Bazîd (Doğubayazıt) ilçesinin kazanmıştık. Fakat daha sonra kayyım atandı. 2014 yılında belediyeleri aldığımızda hayatta geçirdiğimiz birçok proje kayyımlarla birlikte iptal edildi. İşte biz o projelerin bir kez daha hayata geçirilmesi için mücadele edeceğiz” diye konuştu.

 

‘SEÇİMDE ZAFERLE ÇIKACAĞIZ’

 

Kurdistan kentlerinde devreye konulan özel savaş politikasının en fazla yürütüldüğü yerlerin başında Agirî’nin geldiğini söyleyen Aras, seçildikten sonra özel savaş politikalarına karşı alternatifler geliştireceklerinin altını çizdi. Aras, “Kurdistan’da savaşın sadece silahlarla yapılmadığını herkes biliyor. Savaş; kültür, dil, renk ve cins kırımıyla yürütülüyor. Yani özel savaş böyle bir konsepte sahiptir. Kayyım politikalarıyla özellikle, dil, kültür, cinsiyete dönük ciddi saldırlar gerçekleşti. Bizim belediyeler bünyesinde kurulan gençlik kültür merkezleri, kadın dayanışma merkezleri ve Kürtçe dil kursları direk kayyım politikalarının hedefi oldu. İlk kayyım eliyle kapatılan bu kurumlar oldu. Akabinde toplumda çok ciddi sorunlar ortaya çıktı. Mesela Agirî gençliğinin şu an cebelleştiği uyuşturucu problemi var. Maalesef kentte bir fuhuş furyası var. Bunlar daha önce vardı ama bu kadar yüksek düzeye çıkmamıştı. Topluma yeni bir yaşam modeli sunmazsanız, bu noktada gençlik dinamizmini katacağı bir alan yaratmazsanız, kadına öz gücüne dayalı bir toplumsallaşma alanı var etmezseniz, dolaylı yoldan aslında toplumu özel savaşa kanalize ediyorsunuzdur. Bizler 31 Mart seçiminden zaferle çıkarak, tekrar bizden alınanları kurma noktasında ciddi mücadele vereceğiz. Kadın kültür merkezleri ve dayanışma merkezleri, yaşam alanları, gençlik kültür merkezi, dil kursları, spor ve sporcuyu teşvik edecek alanlar gibi birçok projemiz tekrar hayat bulacak” diye konuştu.

 

DEMOKRATİK BELEDİYE ANLAYIŞI 

 

Toplumcu ve demokratik belediyeciliği oluşturacaklarını kaydeden Aras, “Demokrasi yerellerden başlar. Yerel demokrasiyi hayatta geçirmemiz için DEM Parti diyoruz. AKP iktidarı tekçi anlayışla hareket ediyor. Sloganları da ‘tek devlet, tek bayrak, tek bayrak’ olarak belirtiyorlar. Buna bir de tek cinsiyeti eklemek gerekiyor. Eril bir politika üretiyorlar. Dolayısıyla toplumun birçok kesimini ötekileştiren bir yaklaşım sergiliyorlar. Biz toplumun tüm dinamiklerini yerel demokrasiye katabileceğimize inanıyoruz. Kadının dönüştürücü gücünün bu eril siyaset alanında söz sahibi olmasını istiyoruz. Yine toplumun en dinamik kesimlerinden olan gençleri, tüm o enerjisiyle yerel demokrasiye katacağız. Çocukların kendi gelecekleri içen söz sahibi olmasını gerektiğine inanıyoruz. Alınacak tüm karalara halkı dahil edeceğiz, şeffaf olacağız. 31 Mart’ta başta kadınlar ve gençleri olmak üzere toplumun tüm dinamikleri, DEM Parti’den yana tercihini kullanacak. Belediyeyi büyük bir farkla alacağız ve yerel demokrasi temelinde belediyecilik anlayışını hayatta geçireceğiz” diye aktardı.

 

'AGIRÎ KOCA BİR KÖY HALİNE GETİRİLDİ’

 

AKP’li Belediye Başkanı Savcı Sayan’ın 2019 yerel seçimlerden halka verdiği vaatleri yerine getirmediğini söyleyen DEM Parti Agirî Belediye Eşbaşkan Adayı Mehmet Akkuş ise, AKP'nin kenti "koca bir köye dönüştürdüğünü" söyledi. Akkuş, “Agirî, Türkiye’nin en yoksul kentti. 2019 yılı yerel seçimlerinde AKP’den belediye başkanı olan Savcı Sayan halka birçok vaat bulundu. Gittiği her haneye insanlara iş sözü verdi. Ancak AKP sayesinde Agirî kocaman bir köy haline geldi. AKP insanlara vaatten başka bir hizmet yapmadı. Agirî Belediyesi şu an ağır borç altındadır. Kısacası belediye diye bir şey kalmamış. Halk bu duruma ciddi tepki gösteriyor. AKP iktidarı döneminde Agirî’de 40 bin genç yurt dışında gitti. Gençliğe yönelik hiçbir hizmet yapılmadı” dedi.

 

‘TARIM VE HAYVANCILIĞI YENİNDEN CANLANDIRACAĞIZ’

 

Agirî’de insanların AKP’nin ekonomideki yanlış politikalarından kaynaklı giderek yoksullaştığını belirten Akkuş, kentteki yurttaşların hayvancılık ve tarım ile geçimin sağladığını ancak o alanın da bittiğini söyledi. Tarım ve hayvancılığın tekrar canlanması için birçok proje gerçekleştireceklerini aktaran Akkuş, “AKP’nin 22 yıllık iktidar siyaseti Agirî’ye de ciddi tahribatlar yarattı. Özellikle kentin geçim kaynağı olan hayvancılık ve tarım diye bir şey bırakmadı. Bizim bu sorunlara yönelik projelerimiz var. Kooperatifleşme çalışmasına ağırlık vereceğiz. Tarım ve hayvancılığın kalkınması için kuracağımız ekoloji komisyonlarıyla beraber bütün köylerde bu çalışmayı yürüteceğiz. Tarım mühendislerinden oluşan komisyonlar kuracağız. Bunu yaparken de köy kent arasındaki bağı da güçlendirmeyi hedefliyoruz. Örneğin ‘mandıra projemiz’ var. Özellikle tarımsal alanın gelişmesi için kentte çok şey katacağına inanıyorum. Kentte gençlik nefes alamaz noktaya gelmiş. Dışarda görüşmelerimizle beraber iş verenlerle gençlere istihdama katacağız. Projelerimizin bu kentte hayat bulacağına inanıyorum” diye konuştu.

 

‘DEM PARTİ KAZANACAK’

 

Seçimde DEM Parti’nin kazanacağını söyleyen Akkuş, halkla birlikte birçok yeniliğe imza atacaklarını söyleyerek, sözlerini söyle tamamladı: “AKP’nin 22 yılık iktidar dönemini yaptıklarını hem Türkiye halkları hem de Agirî halkı gördü. Ben yıllardır bu kentte esnaflık yapıyorum. Bizim bir ilkeli ve ahlaki duruşumuz var. Bizim halkımızla beraber yapmayacağımız bir şey yoktur. Halkımızın ortak kararıyla bu memlekete güzel şeyler yapacağız. Agirî halkı da 31 Mart’ta iradesinin sandığa yansıtacak, eminim ki biz kazanacağız.”

 

HAZAL ARAS KİMDİR?

 

Agirî Belediye Eşbaşkanı Adayı Hazal Aras, 1975 yılında doğdu. İnönü Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Anadolu Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nü bitiren Aras, 2004 yerel seçimlerinde Demokratik Halk Partisi’nden (DEHAP) belediye meclis üyesi olarak seçildi. 2012 yılında Bazîd’de (Doğubayazıt) 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliklerinden dolayı tutuklandı, 8 ay cezaevinde kaldı.  Aras, cezaevinden çıktıktan sonra Kadın Siyaset Akademisi’nde çalışmalarını sürdürdü. 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimlerde Barış ve Demokrasi Partisi’nden (BDP) Giyadîn (Diyadin) Belediye Başkanı olarak seçilen Aras, 2016 yılında belediye başkanı iken tutuklandı. Bir buçuk yıl cezaevinde kalan Aras, 2018 yılında bir kez daha tutuklandı ve 6 ay cezaevinde kaldı. 

 

MEHMET AKKUŞ KİMDİR?

 

Mehmet Akkuş, 1969 yılında Ağrı'da doğdu. 1992 yılında cezaevinden çıktıktan sonra İstanbul'a göç eden Akkuş, İstanbul DEHAP yönetiminde aktif olarak yer aldı. 2015 yılında Ağrı HDP İl Yöneticiliği ve İl Başkanlığı görevlerini üstlenen Akkuş, 2019 yerel seçimlerinde HDP Belediye Eşbaşkan adayı oldu.

   

MA / Hakan Yalçın