Dört duvar arasında 31 yıl: Zorbalığa karşı direniş doğdu

RIHA - Cezaevinde 31 yılı aşkın bir süre tutuklu kalan Sinan Sütpak, özgür iradelerini bir saniye dahi teslim etmediklerini belirterek, tutsakların zorbalıklara karşı büyük bir savaş verdiğini söyledi. 
 
Riha’nın Curnê Reş (Hilvan) ilçesinde gözaltına alınarak 3 Mayıs 1993 tarihinde tutuklanan ve yapılan yargılamalarda müebbet hapis cezası verilen Sinan Sütpak, 31 yıl 4 ay sonra tahliye edildi. Tahliyesi İnfaz Gözlem Kurulu kararı ile “iyi halli” olmadığı gerekçesiyle 5 kez 3'er ay ertelenen Sütpak, sırası ile Riha, Semsûr, Bursa, Mereş ve en son Yozgat T Tipi Kapalı Cezaevlerinde tutuldu. Cezaevine girdiği dönem okuma yazma bilmeyen Sütpak, arkadaşlarının yardımıyla önce okuma yazma öğrendi, ardından anadili olan Kürtçenin Kirmanckî lehçesinde yazmaya başladı. Sütpak’ın Kirmanckî kaleme aldığı şiir kitabı “Jûtenya” 2016 yılında Aram Yayınları’ndan çıktı. Tahliye olduktan sonra doğup büyüdüğü Riha’nın Sêwereg (Siverek) ilçesinde bulunan ailesinin yanına yerleşen Sütpak, şuan cezaevinde kaleme aldığı, eserlerini baskıya hazırlıyor. 
 
‘KİMLİĞİMDEN TAVİZ VERMEDİĞİM İÇİN CEZA VERİLDİ’
 
Sütpak, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri, cezaevinde edebiyat ve anadil üzerindeki baskılara dair Mezopotamya Ajansı’na konuştu. Dışarıda olmanın kendisinde tam anlamıyla sevinç yaratmadığını söyleyen Sütpak, “Dört duvar arasından 31 yıl sonra çıkmak insanda bir sevince neden oluyor, ancak biz Kürt olduğumuz için bu sevincimizi tam anlamıyla yaşayamıyoruz. Eksik bir sevinç, çünkü hala arkadaşlarımız dört duvar arasında. Biz dışarıdayız şuan, ancak beynimiz hala 4 duvar arasında. Bundan kaynaklı sevinemiyoruz. Tam anlamı ile sevinmemiz için beynimizi de özgürleştirmemiz lazım. İçerde bırakmak zorunda kaldığım arkadaşlarımı ruhen yanımda hissediyorum. Türkiye’de cezaevleri denildiği zaman herkesin aklına Kürtler geliyor. Gerçek anlamda tutuklama Kürtler için geçerlidir. Kürtler dışında yapılan tutuklamalar formalitenin ötesine geçmez. Yasalar Kürtler için yapılıyor ve değiştiriliyor. Kürt olduğumuz için, dilimize sahip çıktığımız için, cezalandırma yolu seçiliyor. Ama Kürtler inatçı ve ağır cezaları göze alarak kimliklerine sahip çıkıyorlar. Ben de bunun için bedel verdim. Her hangi somut bir delil olmamasına rağmen 31 yılı aşkın süre cezaevinde tutuldum. Şuan tarafsız bir avukat dosyama bakarsa ‘örgüte yardım’ suçlamasıyla tutuklanıp müebbet ceza ile cezalandırıldığımı görür. Bana verilen ceza taviz vermememden kaynaklı oldu. Yurtsever bir Kürt olarak dilime, Kürtlüğüme, kimliğime ve onuruma sahip çıktım. Bunun bedeli de 31 yıl 4 ay oldu” ifadelerini kullandı. 
 
‘ÖZGÜR İRADE TESLİM ALINAMADI’
 
Cezaevlerinde hak ihlallerine karşı verilen mücadeleye değinen Sütpak, 31 yılda şahit olduğu direnişleri anlatmaya sözcüklerin yetmeyeceğini belirtti. Sütpak, “Tutsaklara karşı her şey bir silah olarak kullanılıyor. İçeride bulunan hava bile bize karşı kullanılıyor. İnsani olarak verilmesi zorunlu olan haklar dahi tutsaklara karşı bir silah olarak doğrultulmuş durumda. Tutsakların iradesini teslim almak için çeşit çeşit zorbalıklar yapılıyor. Bu kendisi ile birlikte bir direnişte doğurdu. Kürtler inatçı, hamurları direniş ile yoğrulmuş. Bu her gün her saat zindanda kendisini yeniliyor. Her adımda bu irade daha da güçleniyor. Teslim almaya dönük ne adım atılırsa atılsın karşısında özgür irade daha da derinleşiyor. Yasaklar kendisi ile birlikte yeni imkanlar getiriyor. Fiziki olmasa da şuan içerde büyük bir savaş var. Bu savaşta her geçen gün özgür irade daha da güçleniyor. Özgür irade kendisini tarih, felsefe ve kültürel anlamda yenileyebildiği için ayakta kalabiliyor. Adli tutsaklar cezaevine girdikten bir süre sonra her şeyleri ile teslim oluyorlar. Özgür iradeye sahip olanlar ise, bir saniye dahi teslim olmuyorlar. Dört duvar arasında bu iradeyi her geçen gün büyüten güç nereden geliyor? Bu ruhu yaratan nedir? Bilimsel anlamda bunun üzerine bilim insanlarının kafa yorması ve araştırmalar yapması gerek” ifadelerini kullandı. 
 
‘DİLİMİZ İÇİN DİRENDİK’
 
Cezaevinde kaldığı 31 yılı aşkın sürede birçok eşikten geçtiklerine değinen Sütpak, kendilerini ayakta tutan etkenlerin başında halkın direnişi olduğunu kaydetti. Fiziken cezaevinde tutulmalarına rağmen ruhen dışarıda olduklarını dile getiren Sütpak, şunları söyledi: “31 yıl boyunca 'cezaevinden çıktıktan sonra halk için ne yapabilirimin' cevabını aradım. 'Kültürümüz, tarihimiz ve dilimiz için ne yapabiliriz' diye sordum kendime. Dilimizin yasaklandığı, asimileye maruz bırakılmasına karşı cevap olmak istedik. Üstü kapatılan, derin dehlizlere gömülen gerçeğimizin yeniden gün yüzüne çıkarılmasını sağlamak için kolları sıvadık. Kendi dilimizde şiirler, şarkılar yazabilirdik ve öyle yaptık. Kurmancî ve Kirmanckî, asimilasyon politikaları sonucu her geçen gün yok olmaya daha da yaklaşıyor. Kirmanckî daha kötü bir durumda. Beni ayakta tutan şey; dışarı çıkacağım ve anadilime hizmet edeceğim oldu.” 
 
ANADİLDEKİ ISRAR VE ÇALIŞMALARI
 
Tutsakların cezaevlerini eğitim alanlarına dönüştürdüğünü kaydeden Sütpak, “Birçok arkadaşımız cezaevinde yanımıza geldiği zaman Kürtçe konuşmayı dahi bilmiyorlardı. Bu bir yara. Bu yarayı iyileştirmenin tek tedavisi o kişilere Kürtçe öğretmekti ve öyle yaptık. Son zamanda tek bir harf Kürtçe bilmeyen, yazamayan, okuyamayan arkadaşlarımız kitap yazacak seviyeye geldi. Bu kolay olmadı, direniş sonucunda oldu. Ben de cezaevine girdiğim zaman sadece ilkokul okumuştum. Yazdıklarımı kendim dahi okuyamıyordum” diye anlattı. Sütpak, anadilde yazım noktasındaki eksikliğini tespit edip bu alanda çalışma yürütme kararı aldığını ve sonunda bu eserini açığa çıkarttığını söyledi. 
 
KİTABIN ÇIKIŞ ÖYKÜSÜ
 
Cezaevini anadilde yazım noktasında değerlendirdiğini ve henüz basılmasa da birçok eser kaleme aldığını dile getiren Sütpak,  “Jûtenya” kitabının yazım sürecine dair şunları ifade etti: “Cenazelerimiz Malatya Adli Tıp’ın morguna götürülüyor. Bu morg Kürtlerin morgudur. Cenazelerimiz orada bekletiliyor ve ailelere verilmiyor. Anneler orada günlerce bekliyordu. Bir gün o annelerin gazetede çıkan röportajını okudum. Bir anne, ‘Morgun içinde çocuklarımız var. Onları almak istiyoruz, ancak bize gülüyorlar. Biz cenazemizi almaya geldik, ancak bize gülüyorlar’ diyordu. O zaman 13 arkadaş yaşamını yitirmiş ve Malatya’ya getirilmişti. Annesi ‘Ew yekê tenê bû / o bir taneydi’ diyordu.  Kurmancî ‘Ew yekê tenê bû’ Kirmanckî ise ‘Jûtenya’ anlamını geliyordu. Eserim o direnişçi kadınların adına yazıldı. Jûtenya eserinde yaşamını yitiren bütün direnişçilerin isimleri var. Kürt edebiyatı henüz açığa çıkmamış bir deryadır. Kürt edebiyatı gökyüzünden daha büyük ve sonsuzdur.” 
 
Cezaevinde iken dışarıya dair birçok bilgi anlamında eksik olduğunu ancak çıkınca gözlemleme şansına sahip olduğunu belirterek,  “Gençler Kürtçe şarkıları dinliyor, ancak Türkçe konuşuyor. Kürtçe şarkı dinlemeleri güzel, ancak Türkçe konuşmaları beni üzdü. Benim 6 torunum var, ancak onlardan 4 tanesi anadilleri olan Kirmanckî bilmiyorlar. Onlarla zorunlu olarak Türkçe ve Kürtçe konuşuyorum. Bunu çözmek için elimden geleni yapacağım. Kürtçenin konuşma dili olması için herkesin elinden geleni yapması gerek. Kendi kedimize oto sansür uygulamamız gerek. Anneler dilimizin yeminli koruyucularıdır. Çocuklarına bu dili öğretsinler” dedi. 
 
‘DİRENİŞ TARİHİNE YENİ BİR SAYFA’
 
Tutsakların infazını erteleme de İnfaz ve Gözlem Kurulları’nın hukuksuz olduğunu aktaran Sütpak, şöyle devam etti: “Tutsaklar kendilerini 30 yıla göre uyarlıyor. Tutsaklara ‘şunu demezsen seni bırakmayacağım’ diyorlar. Bu büyük bir hukuksuzluktur ve dünyada örneği yoktur. Böyle bir şey yok ve bu hukuksuzluk sadece Kürtlere reva görülmüş. Bu halkın direnişi ile ortadan kalkabilir. Cezaevi tarihinde böyle bir örnek yok. İlk defa bu bize uygulandı. Biz direniş tarihinde yeni bir sayfa açtık. Bundan kaynaklı onur duyuyoruz.” 
 
MA / Emrullah Acar
 

Diğer başlıklar

12/09/2024
09:09 İşkencenin yenemediği yurtseverlik: Agit Malgaz
09:08 Agirî Belediyesi'nden kesintisiz hizmet
09:07 Tecride Karşı Adalet Girişimi siyasi partilere bilgilendirme yapacak
09:06 Türkiye’nin 10 yıldır 'ihlal' ettiği karara dair yaşananlar
09:05 Noruzi: 'Jin, jiyan, azadî' mücadelesi İran'ın kalbine ulaştı
09:00 12 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
08:48 4 Rojhilatlı İran’a iade edilmek isteniyor
11/09/2024
23:42 İsrail Gazze'de BM okulunu vurdu: 18 ölü
22:56 DBP'li Hüseyin Memiş hayatını kaybetti
21:39 Cîran filmi Wan’da sinemaseverlerle buluştu
19:54 ÇHD: Avukat Aytaç Ünsal fiziki darp ve ölümle tehdit edildi
18:57 Narin için eylem: Önleyici tedbirler alınsın
18:49 Narin’in mezarını ziyaret eden bakanlar mahalleliyle görüşmedi
18:42 ARÎ-DER’den ‘yaşamın her alanını Kürtçe’ye çevirelim’ çağrısı
17:45 Federe Kurdistan Bölgesi sınır hattında yangın çıktı
17:12 ‘Toplumsal çürümenin reçetesi ahlaki politik toplum inşasıdır’
17:02 Yılmaz Güney İstanbul’da anılacak
16:57 9 aylık hamileyken tutuklandı, cezaevinde doğum yaptı
16:43 Amed’de gazeteciler için ücretsiz toplu taşıma kararı
16:36 Gar Katliamı'nın gerekçeli kararı: İnsanlığa karşı suç yok!
15:57 Okul öğrencilere temizletiliyor iddiası
15:50 Yavaş'a hayvan barınağı ihalesi üzerinden 'rant sağlama' suçlaması
15:27 1 yılda 66 çocuk iş cinayetinde yaşamını yitirdi
15:27 Adalet Nöbeti 21’inci gününde: İtibar hukukla sağlanır
15:22 Muhtar Salim Güran görevden uzaklaştırıldı
15:21 Sağanak yağış İzmir ve Muğla'da etkili oldu
15:06 DEM Parti Sözcüsü Doğan: Mücadele ortaklığında yeni planlamalar yapıyoruz
14:40 Adana'da doktora saldırı kınandı
14:33 Suriye Dışişleri Bakanı: Türkiye, Suriye ve Irak topraklarından çekilmeli
14:21 KCDP: Erkek şiddetine karşı 6284 seferberliği başlatıyoruz
13:56 JİTEM'ci Ersever'in fotoğrafı polis motosikletinde
13:55 Kuran Kursu'nda çocuğa cinsel taciz
13:49 27 haftadır vergide adalet istiyorlar
13:24 Eyn Îsa'da su istasyonu bombalandı
13:18 Dêrsim'de 'halay' davası ertelendi
12:27 Qoser'de temizlik kampanyası başlatıldı
12:19 Rojhilat’taki genel greve destek açıklamaları
11:59 Ölümle tehdit edilen tutsak ÖHD’ye başvurdu
11:32 İzmir'de sağanak sonrası su baskınları
11:26 Narin Güran soruşturması: İfadesi alınan imam serbest
11:20 DEM Parti: Engellilerin eğitim hakkı ihlal ediliyor
11:08 Halay çeken tutsaklara iletişim cezası
11:06 Şii Koordinasyonu'ndan ‘mutabakata’ sert tepki: Reddediyoruz
10:34 DEM Parti MYK toplandı
10:21 Vietnam’da sel: En az 143 ölü
10:12 'Umut hakkı' tartışılacak: İç hukukta düzenleme yapılmalı
09:50 Dört duvar arasında 31 yıl: Zorbalığa karşı direniş doğdu
09:42 Tüzükleri 'aykırı' bulundu: Kürtlerle bir araya gelmek kriminalize ediliyor
09:36 12 Eylül'ün üzerinden 44 yıl geçti: İktidarlar değişiyor, zihniyet aynı
09:25 'Katil, hırsız AKP' sloganına soruşturma
09:18 4 yıldır 'gizlenen' soruşturma
09:15 Halepçe'nin trajedisini 'Gynocide' ile anlatıyor
09:13 Şiddet artıyor: Özsavunma çemberi genişletilmeli
09:11 Tecride Karşı Adalet Girişimi neler yapacak?
09:10 19 aydır kaybettikleri yakınları için adalet mücadelesi veriyor
09:05 Cûdî'de çilo toplama dönemi
09:03 Hizmette kaderine terk edilen köy
09:01 Direnişte bir gözünü kaybetti: Diğerini de kaybetsem sokakta olacağım
09:00 11 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
10/09/2024
22:12 Bozkurt işareti yapan askerlerden tutsağa darp ve tehdit
21:53 Wan'daki 8 sokak Narin'in anısına 'çocuk yaşam sokağı'na dönüştürülecek
21:42 ‘Kürtlerin temel talebi anadilde eğitimdir’
21:28 Gülistan Doku Futbol Turnuvası’nda finale kalan gruplar maç yaptı
21:19 Narin’in cenazesini dereye bırakan Bahtiyar tutuklandı
19:52 Narin için eylemdeler: Münferit değil organize bir cinayet
19:39 Narin'in cenazesini dereye bırakan Bahtiyar için tutuklama istemi
18:59 Narin Güran’ın ablasının ölümüyle ilgili soruşturma başlatıldı
18:19 CİSST: Cezaevinde ölüm oranları yüzde 50 daha fazla
18:04 Amed Büyükşehir Belediyesi’nden Narin için saygı duruşu
17:17 İkinci Kobanê Davası’nın bir sonraki duruşması 5 Kasım'da
16:51 Serhat kentlerinden seslendiler: Narin için adalet istiyoruz
16:29 Gaz fişeğiyle katledilen Uytun davasında 15 yıl sonra keşif kararı
16:23 Bagok’ta yaşamını yitiren Dağdelen toprağa verildi
16:12 Rojhilat’ta genel grev çağrısı
15:56 İran’daki cezaevinde tedavi edilmeyen tutsak yaşamını yitirdi
15:50 Deniz Bülbün’ü katledenlere müebbet hapis cezası
15:12 Narin’in cenazesini dereye bırakan Bahtiyar'ın savcılık ifadesi başladı
15:08 Suriye heyeti Hakan Fidan’ı protesto etti
15:07 Katliamı yapanlar cezalandırılıncaya kadar eylemini sürdürecek
14:46 Êzidî kız çocuğunun davası ertelendi
14:32 Koçyiğit: Narin’in ölümünün ardındaki gerçekleri açıklayın
14:17 Meclis'e Narin Güran başvurusu: Komisyon kurulsun
14:11 32 yıl sonra tahliye olan Kağanarslan: Diz çökmedik
14:08 Agirî’de anadilde eğitim hakkı için yürüdüler
13:55 Mêrdîn’de avukata saldırı protesto edildi
13:27 Amed Kitap Fuarı'nın tarihi belli oldu
13:12 Amed’de Narin Güran için taziye kuruldu
13:06 Êzidî çocuk davası: Artık yeter diyoruz
12:56 Pexşan Ezîzî için 26 insan hakları örgütünden çağrı
12:54 BM: Türkiye Suriye'de suç işliyor
12:21 CHP heyeti Güran için Amed Barosu’nu ziyaret etti
12:05 Amed Büyükşehir Belediyesi Tiyatrosu perdelerini açıyor
11:29 42 aydır haber alınamayan Abdullah Öcalan için yeni başvuru
10:58 TÜİK: Geniş tabanlı işsizlik yüzde 26,5
10:39 Narin Güran soruşturmasında gözaltı süresi uzatıldı
10:16 Kürt Böreği Festivali düzenlenecek
09:43 Birçok kentte ev baskınları
09:15 Türkiye’de kaybettirilen çocuklar gerçeği
09:12 Çıplak aramaya karşı çıkan tutsağın tahliyesi uzatıldı
09:11 Sokağın Narin Güran tepkisi: Bu düzen son bulmalı
09:10 Şirketler Hasandin'in ardından Gavgas'a göz dikti
09:09 Kadınlar öfkeli: Yaşamlarımız için mücadele etmeliyiz
09:06 Aysu: Tarımda daha kötü günler bizi bekliyor
09:04 23 yılda 34 bin iş cinayeti: İşçiler hakları için örgütlenmeli
09:01 'Tîrêjên Rojê' kampanyası: Hedef Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü
09:00 MKM'de kurs kayıtları başladı
09:00 10 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
08:47 2023’te çocuğa yönelik cinsel suçtan 40 binden fazla dosya açıldı
08:40 ‘Her 3 öğrenciden biri okula aç gidiyor’
08:21 İsrail'den çadır kampa saldırı
09/09/2024
22:58 DBP: Narin’in cinayetinden iktidar ve kirli ortakları sorumludur
21:23 DEM Parti’den HÜDA PAR'a: Sorumluluklarını saklama telaşlarını anlıyoruz
20:24 Colemêrg’te 19 genç tahliye edildi
19:51 Êlih’te iki aile barıştırıldı
19:04 Narin Güran eylemleri: Ensarioğlu’nun ifadesi alınsın
18:21 Narin'in mahallesinde katliamın şüphelisiyle keşif yapıldı
18:08 Narin Güran haberlerine getirilen yayın yasağı kaldırıldı
17:58 Eğitim Sen: Yeni eğitim yılına sorunlarla girdik
17:01 Büyükşehir belediyesi çeviri atölyeleri açacak
16:43 Tecridi protesto edip Abdullah Öcalan’ın özgürlüğünü talep ettiler
16:03 Evin Cezaevi’ndeki kadın tutsaklar savcıya ifade vermeyi reddetti
16:01 Narin soruşturması: Cesedi amca verdi
15:54 Narin için eylem: Çuvala bir çocuğu yaşatamayan düzeni sığdırdınız
15:36 Ömer Öcalan: Dilimize de önderimize de sahip çıkacağız
15:32 DEM Parti’den İçişleri Bakanı’na: AKP’li vekilinin bilip söylemediği şeyler nelerdir?
15:22 'Uzun Yürüyüş'ün başlangıç noktaları belli oldu
15:18 İşçi Emekçi Birliği'nden savaşa ve pahalılığa karşı miting kararı
14:57 Hatimoğulları: Adalet, ekmek ve barış için sonuna kadar savaşacağız
14:34 Polisten eylemdeki işçilere tehdit: Çocuklarınız iş bulamaz
14:02 Eğitim Sen ve dil derneklerinin talebi ortak: Anadilde eğitim
13:47 Emine Şenyaşar 19 gündür Meclis’te ‘adalet’ arıyor
13:15 Narin Güran'ın otopsi işlemlerine dair savcılık tutanağı
13:10 Narin'in farklı mahallede defnedilmesi girişimi sonuç vermedi
12:45 Binarê Qendîl köyleri savaş uçaklarıyla bombalandı
12:44 Kadınlardan katliamlara tepki: Cüretlerini cezasızlıktan alıyorlar
12:22 AKP’liler Narin’in cenazesinde toplu fotoğraf çektirdi
11:33 Sudan’da paramiliter gruplardan saldırı: 21 ölü
11:27 Narin Güran toprağa verildi
11:12 Nijerya’da tanker kazası: 48 ölü
10:49 Garê'de çatışma: 1 üsteğmen hayatını kaybetti
10:17 Apê Musa Gazetecilik Ödülleri'ne başvuru için son 2 gün
10:04 Okullar açıldı: Halkın dili seçmeli olarak halka verilemez
09:59 Narin Güran'ın cenazesi ATK’den alındı
09:25 Birçok kent için sağanak yağış uyarısı
09:05 'Çirkin Kral'sız 40 yıl
09:04 Xwebûn ‘Soykırım Anlaşması’ manşetiyle çıktı
09:04 Yeni iki telgraf: Ankara Kürtçe okul istemiyor!
09:02 Oruç: Eğitimde tasarruf olmaz
09:00 09 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
08:37 Narin Güran protestosunda gözaltına alınanlar serbest