Rapor: Li Sîncanê ‘qedexeya îşkence û miameleya xerab’ tê binpêkirin

  • rojane
  • 15:37 14 Nîsan 2025
  • |

ENQERE - Koordînasyona Şopandina Binpêkirinên Mafan da zanîn ku li Girtîgeha Hejmar 1 û Hejmar 2 ya Sîncanê mafên tenduristiyê, azadiya xweîfadekirinê, agahîgirtin û mafên civakî tên binpêkirin û ev yek tên wateya binpêkirina qedexeya îşkence û miameleya xerab. 

Koordînasyona Şopandina Binpêkirinên Mafan ên li Girtîgehên Herêma Anatoliyaya Navîn, rapora xwe ya têkildarî binpêkirinan aşkera kir. Rapor, li avahiya Şaxa Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) a Enqereyê hate aşkerakirin. Endamê ÎHD’ê parêzer Bariş Barişik rapora lêkolînkirinê ya 12’ê Adarê aşkera kir û got ku girtî di şert û mercên tecrîda girankirî de tên ragirtin. 
 
Barişik, diyar kir ku mafê tenduristiyê yê girtiyan tê astengkirin, mafên civakî tên bisînorkirin û mafên azadiya xweîfadekirin û agahîgirtinê tên binpêkirin. Barişik, got ku di dema serdanan de bi girtiyan re yek bi yek hevdîtin tên kirin û binpêkirinên hatine tespîtkirin wiha rêz kir: 
 
“*Bêyî cureyê cezayê û dema wê were nihêrtin, li tevahiya girtiyên li girtîgehên bi ewlekariya bilind tên ragirtin mercên înfazê yên hikûmxwarên cezayê muebbeta girankirî tên ferzkirin. 
 
*Girtiyan bi tena serê xwe dişînin hewşa girtîgehê, hewş hevpar nînin, odeyên din li blokên dûr in, saetên derketina hewşê bi awayekî derî mewzûatê tên bisînorkirin, piştî dinya tarî bû li girtîgehan her saetê carekê ronahî tên vêxistin, her serê saet hejmartin tê kirin, girtî di mercên tecrîdê de dibin hewşa girtîgehê û qedexeya îşkence û miameleya xerab tê binpêkirin. 
 
*Qawîşên girtîgehan bi şêweyeke ku hewa û tav nekeve hundir hatine çêkirin, têlên ku têketina ronahiya tavê û hewayî asteng dikin bi pacan ve hatine xistin lewma rewşa girtiyan hêj girantir bûye, ev rewş ji hêla fîzîkî û psîkolojîk ve bandoreke neyînî li girtiyan dike û bi vê yekê re qedexeya miameleya xerab û îşkenceyê tê binpêkirin. 
 
*Mîhat Ozturk ê li Girtîgeha Hejmar 1 a bi Ewlekariya Bilind a Sîncanê tê ragirtin ev 56 û Bakîcan Işik ev 112 roj in; li Girtîgeha Hejmar 2 ya bi Ewlekariya Bilind a Sîncanê Alî Araci û Alî Hasan Akgul jî ev 51 roj in bi daxwaza girtina girtîgehên bi ewlekariya bilind di çalakiya greva birçîbûnê de ne. 
 
*Hat tespîtkirin ku sewqên girtiyên ên ji bo nexweşxaneyan qet nayên kirin an jî tên vehêlandin, bijîşkên revîra nexweşxaneyê birêkûpêk nayên, tedawiyên diranan nayên kirin, derman nayên peydakirin, daxwaza wan a xwarinên diyetê nayên pêşwazîkirin, di rewşên lezgîn de jî li şûna ambulansê girtiyan bi wesayîta rîngê dibin nexweşxaneyê, mercên neyînî yên wesayîtên rîngê û qawîşên girtiyan ên nexweşxaneyan hene, di wesayîtên rîngê de destên girtiyan tên kelemçekirin, ev yek jî bi xwe re binpêkirina mafê tenduristiyê tîne û binpêkirina qedexeya miameleya xerab û îşkenceyê ye. 
 
*Hinek bijîşkên ji Nexweşxaneya Perwerde û Lêkolînê ya Sîncanê çendek rojên hefteyê tên Nexweşxaneya Kampusê û xizmetê didin, bijîşkên kadroya wan li Nexweşxaneya Kampusê jî nayên lewma ev yek li pêşiya mafê xizmeta tenduristiyê dibe astengî û mafê tenduristiyê binpê dike, li Nexweşxaneya Kampusê 3 Polîklînîkên Diranan hene lê gelek nexweş nikarin tedawiya diranan bibin, ev rewş nayê qebûlkirin û binpêkirina mafê tenduristiyê ye. 
 
*Xwarinên tên dayin kêm in, bihayê tiştên kantînê giran e, tiştên kantînê bêqelîte ne, destûr nayê dayin kevçî, çetel û firaqên hesin bên bikaranîn lewma girtî ji neçarî yên plastîk bi kar tînin, ev rewş zorê dide girtiyan, bi vê yekê re mafên xwarinê û tenduristiyê tên binpêkirin. 
 
*Pirtûk û nameyên bi Kurdî tên desteserkirin, tevî ku pirtûkên bi Tirkî qedexe nînin jî bi hinceta peyvên ‘fikaredar’ nayên dayin, bi vê sepana derhiqûqî re mafê agahîgirtin û azadiya xweîfadekirinê yên girtiyan tên binpêkirin. 
 
*Mafê sihbetkirinê yê girtiyan bi qasî tê xwestin nadin bikaranîn, mafê wan ê atolyeyê tê binpêkirin, di hefteya hevdîtina vekirî de mafên atolye, spor û sihbetê nayên dayin û demek piştre ev yek nayê telafîkirin, astengkirina van mafan rê li ber îzolasyonê vedikin. 
 
*Ji ber kamerayên li odeyên 3 kes tê de dimînin, mafê jiyana taybet ê girtiyan tê binpêkirin. 
 
*Li dijî pirsgirêkên li girtîgehê tekane tişta girtî bikarin bikin bikaranîna mafê protestoyê ye lê ev maf tune tê hesibandin, der heqê girtiyan de lêpirsînên disiplînê tên vekirin, çalakiyên li dijî şert û mercên miameleya xerab û îşkenceyê tên lidarxistin ku mafê xweparastinê ne weke sûc tên qebûlkirin û bi cezayên disiplînê re mafê azadiya xweîfadekirinê û binpêkirinên girêdayî wê tên kirin.” 
 
DAXWAZ ZELAL IN 
 
Barişik, da zanîn ku dê serdanên koordînasyonê bidomin û binpêkirinên tên kirin bişopînin. Barişik, daxwazên girtiyan wiha rêz kir: 
 
“*Divê polîtîkayên tecrîda sehekî, civakî û fîzîkî yên li ser girtiyan demildest bê bidawîkirin û şert û mercên girtiyan li gorî rûmeta mirovahiyê bên amadekirin. 
 
*Divê tevahiya astengiyên li pêşiya xizmetên tenduristiyê bên rakirin. 
 
*Hewceya cezayên disiplînê yên keyfî bên bidawîkirin û rêz ji mafên protesto û xweîfadekirinê re bê girtin. 
 
*Kurdî jî di nav de, hewceye xwegihandina hemû amûrên weşan û ragihandinê yên zimanên din bê misogerkirin. 
 
*Li dijî sepanên înfazê yên tecrîdê giran dikin û liijneyên îdare û çavdêriyê, hewceye mekanîzmayên venêrîn û sererastkirinê yên bibandor bên avakirin. 
 
*Divê rê were dain ku saziyên serbixwe bikarin li girtîgehan venihêrînê bikin û divê di van qadan de şefafî hebe. 
 
Ev rapor, asta rejîma girtîgehên bi ewlekariya bilind ên li Tirkiyeyê gihiştinê û aliyên vê rejîmê yên rûmeta mirovahiyê tune dihesibînin radixe pêş çavan. Ji bo temamiya van binpêkirinên mafan bên bidawîkirin û der heqê berpirsyarên wan de mekanîzmayên îdarî û cezayî bên cîcibîkirin, di serî de Wezareta Dadê, em bangl i tevahiya saziyên cemaweriyê yên têkildar dikin ku li peywira xwe rabin. Di serî de Girtîgehên bi Ewlekariya Bilind ên Sîncanê, ji bo li tevahiya girtîgehan şert û mercên li gorî rûmeta mirovahiyê bên avakirin, em ê binpêkirinan bidomînin.” 
 
 

Sernavên din

16:18 Nêrgiz Mihemedî ji NY’ê re name şand
16:05 Ozel ji bo pêvajoyê got: Bînin Meclisê
15:57 ÎHD’ê çalakiya ‘Şandina pereyan a ji girtiyan re sûc nîne’ li dar xist
15:24 BES-AR: Sînorê birçîtiyê 34 hezar TL derbas kir
15:23 Di 15 rojan de 4 zarokan di cînayetên kar de jiyana xwe ji dest dan
15:08 CPT dîsa neçû serdana Îmraliyê
14:55 'Bi wezîrê dadê re dê gelek mijar bên axaftin'
14:17 AYM’ê di doza teqîna muhimatê de piştî 20 salan biryara ‘binpêkirinê’ da
13:46 SOHR: 17 jin û zarok hatin revandin
13:45 AKP a ku 23 sal in pêşniyara ‘Cejna Newrozê’ red dike niha pêşnûme da
13:29 DEM Partî: Em bi coşa 8’ê Adarê û Newrozê biherikin qadên 1’ê Gulanê
12:55 Polîsan taziyeya Abdurrahîm Erzen asteng kirin
12:44 Tulay Hatîmogûllari: Heke îktîdar li gorî bangê gavan neavêje dê demokratîkbûn çênebe
12:40 Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê hedefên xwe aşkera kir
12:11 Renée Le Mignot: Modela Rojava hêvî ye
12:04 Şandeya Parlamenteran a Ingilistan-YE’yê li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ye
11:28 Macron bi Abbas re hevdîtin kir: Divê Hamas were bêçekkirin
11:27 Prof. Dr. Dunbar: Dema ji ziman û çandan re rêz hate girtin dê aştî bibe
11:01 Parêzeran ji bo biçin Îmraliyê serlêdan kirin
10:50 Qada bêhnvedanê ku qeyûm dabû cendirmeyan hatiye îstîmlaqkirin!
10:44 Weqfa Mezopotamyayê kursa 9’an a folklor û edebiyata gelêrî li dar dixe
10:14 Li Antalyayê dawetên Kurdan bi hinceta ‘qedexeyê’ tên astengkirin
10:02 Ji bo Cîgirê Şaredarê Beykozê biryara binçavkirinê
09:58 'Aştî û çareserî yekalî nabe’
09:53 Pîrozbahiyên Newroza Rojhilat: Banga Ocalan mora xwe li pîrozbahiyan xist
09:04 Înîsyatîfa Jinan a ji bo Sûriyeyê hat avakirin: Çalakiya ewil di 24'ê Nîsanê de ye
09:03 Parêzerên OHD'î: Divê 'mafê hêviyê' bê bicihanîn
09:02 Qirêjiya li Gola Wanê zêde dibe, populasyona candaran tune dibe
09:00 Ferîde Eralp a feminîst: Bêyî jinan aştî ne pêkan e
09:00 ROJEVA 15’Ê NÎSANA 2025’AN
14/04/2025
16:24 ‘Hêza sereke ya ku dê civakê demokratîk bike jin in’
15:38 Îtîraza li dijî girtina Îmamoglû hate redkirin
15:37 Rapor: Li Sîncanê ‘qedexeya îşkence û miameleya xerab’ tê binpêkirin
15:00 Meclisa Jinan a DBP’ê atolyeyan dide destpêkirin
14:42 Doza Narîn Guranê: Daxwaza beşdarbûnê ya UCÎM û Wezaretê hat qebûlkirin
14:40 4 sal û 8 meh cezayê hefsê li lîstikvana Kurd hate birîn
14:32 Rojnamegeran bertek nîşan dan: Mafê agahîgirtinê yê gel tê astengkirin
13:52 Xalê Jîna Emîniyê hate girtin
13:15 Li Qersê jinek hate qetilkirin
13:10 Ji bo rojnameger Necla Demîr Arvas biryara ceza û tehliyeyê
12:44 Doza Narîn Guranê didome: Heqîqetê derxînin holê
12:29 Cûma Çat hate definkirin
12:25 Dîroka hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Wezareta Dadê diyar bû
11:52 Platforma Yekitina Jinên Kurd hate avakirin
11:31 Gulistan Kiliç Koçyîgît: Di hevdîtina Erdogan de aliyên pêvajoyê dixitimînin hatin axaftin
11:21 Hunermend Dîna Zaurub di êrişa Îsraîlê de hate qetilkirin
11:08 Bi ser Enfalê re 37 sal derbas bûn: Me efû nekir û dê ji bîr nekin
10:57 Li Geliyê Botanê qûleya leşkerî hate avakirin
10:41 Duyemîn doza cînayeta Narîn Guranê dest pê kir
10:10 Xwebûn bi manşeta ‘Hunermend rayberî biko’ derket
09:10 Piştî Soylu hedef nîşan dayî bêyî ‘delîlan’ cezayê muebbeta girankirî lê hate birîn
09:06 Qeyûmê Mêrdînê dê 35 neguhêzbarên bifiroşe
09:04 Curado: Bêyî berdana Abdullah Ocalan pêvajo nameşe
09:03 'Bombebarana ser Kurdistanê bide sekinandin dê bibînî ka aborî çawa baş dibe’
09:01 Birayê girtiyê nexweş Akay: Lijneyên Çavdêriyê mîna giyotînê dixebitin
09:00 ROJEVA 14'Ê MIJDARA 2025'AN
09:00 Cûma Çat jiyana xwe ji dest da
13/04/2025
16:54 OHD: Bi banga Abdullah Ocalan re hevkêşeya sedsalî xera bû
16:34 Karkerê li Şirnexê di bin hezazê de ma jiyana xwe ji dest da
16:30 Rûsyayê bi fûzeyan êrişî Ûkraynayê kir: Herî kêm 32 kes mirin
15:35 Endamên DÎK’ê çûn serdana şîna Sungur
15:29 Komxebata Egîtîm Senê di roja duyan de dom kir: Zanîna xelet mirov dike kole
13:44 Wêneyekî Abdullah Ocalan ê heta niha nehatibû weşandin derket holê
13:07 Piştî 4 mehan ceyran gihişt Kobanê û gundên wê
13:05 Bendên kontrolê yên li Helebê tên rakirin
12:42 Li Wanê li pey hev erdhej çêbûn
12:00 Îran: Di hevdîtinên bi DYA’yê re em gelek nêzî muzakereyan bûne
11:23 Îsraîlê li Xezeyê nexweşxaneyek bombebaran kir
11:17 Komeleya Aştî û Azadiyê ya Ewropayê hate avakirin: Li dîasporayê siyaseteke nû
10:38 Bi îdiaya ‘bombeyê’ hate girtin bi hinceta ‘raporê’ ceza lê hate birîn
10:13 Hejmara nû ya kovara Jinê derket
10:08 Darren Millar piştgirî da banga Abdullah Ocalan û got: Modela IRA’yê dikare bibe mînak
10:05 Herêma êriş lê didomin kişandibû: Li hin gundan 200 Elewî hatibûn qetilkirin
09:30 Bi ser bangê re 46 roj derbas bûn: Yek ji gavan statuya Kurdî ye
09:23 Kampanyaya ‘Pirtûka bi Tirkî bîne, pirtûka bi Kurdî bistîne’ tê destpêkirin
09:03 Ji bo girtiyên nexweş bang kir: Divê dewlet gavan biavêje
09:02 Dayikan bang li îktîdarê kirin: Demildest Ocalan berdin
09:01 Geliyê Botanê bi rengên biharê xemilî
09:00 ROJEVA 13’Ê NÎSANA 2025’AN
12/04/2025
16:37 Xwestin Akay û Aladag bên berdan
15:36 Cenazeyê nivîskar Îbrahîm Sungur hat veşartin
14:48 Xizmên windayan: Ji bo çareserkirina pirsgirêka Kurd bi rabirdûyê re hevrûbûyîn divê
13:17 Li Colemêrgê mirineke biguman
12:54 Ji Egîtîm Senê komxebata perwerdehiya bi zimanê dayikê
12:46 Tevî biryara agirbestê jî êriş didomin: 2 HPG'iyan jiyana xwe ji dest dan
12:38 Ji Weşanên Aramê 8 pirtûkên nû
09:31 Ji hiqûqnasan ji bo 'mafê hêviyê' amadekariya serlêdanê
09:07 Ji Weşanxaneya Aryenê du jê rêziman 4 pirtûkên nû
09:05 Êrişî abîdeya 10'ê Cotmehê kirin: Malbat dixwazin kiryar bên tespîtkirin
09:00 ROJEVA 12'Ê NÎSANA 2025'AN
11/04/2025
16:05 Rojnamegerên tên darizandin: Em ê parastina rûmeta rojnamegeriyê bidomînin
16:01 Jin li Mûglayê li ser aştiyê axivîn
15:54 Başboga û Akkurt piştî 32 salan hatin berdan
15:46 Uveyş Ocalan li ser gora xwe hate bibîranîn
15:44 Di doza rojnamegeran de dê mutalaa bê amadekirin
14:49 Ji bo 59 kesan biryara tehliyeyê hat dayin
14:46 Uveyş Ocalan hat bibîranîn: Em ê aştiyê bi civaka demokratîk tacîdar bikin
14:38 'Bila girtîgehên bi tîpa bîrê bên girtin’
13:29 Li Rojhilat 4 kes hatin binçavkirin
13:27 Di şewata mala prefabrîk de 2 zarokan jiyana xwe ji dest dan