İSTANBUL - İmralı'da yapılan son görüşmede "Devir Türkiye ve bölge için barış, demokrasi ve kardeşlik devridir" mesajı veren Abdullah Öcalan için yıl boyunca devam eden eylemlerde "Öcalan'a özgürlük, Kürt sorununa çözüm" talebi haykırıldı.
PKK Lideri Abdullah Öcalan, uluslararası bir komplo sonucu 15 Şubat 1999 tarihinde Türkiye'ye getirildiği günden bu yana İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi'nde ağır tecrit altında tutuluyor. Dönem dönem aile ve avukat görüşmelerine izin verilse de İmralı'daki ağırlaştırılmış tecrit her yıl daha da ağırlaştırıldı.
2024 yılı da tecridin ağır bir şekilde sürdüğü bir yıl oldu. Abdullah Öcalan'dan 25 Mart 2021 tarihli kardeşiyle yaptığı telefon görüşmesinden bu yana haber alınamıyordu. Abdullah Öcalan, 4 yıl aradan sonra yeğeni Ömer Öcalan ile yüz yüze 23 Ekim 2024 tarihinde aile görüşmesi gerçekleştirebildi. Abdullah Öcalan, görüşmede tecridin hala devam ettiğinin altını çizdi.
SON GÖRÜŞMEDE VERİLEN MESAJ
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) milletvekilleri Sırrı Süreyya Önder ve Pervin Buldan da 28 Aralık'ta İmralı'da Abdullah Öcalan ile görüştü. Abdullah Öcalan, Türk-Kürt kardeşliğini yeniden güçlendirmenin tüm halklar için kader belirleyici bir öneme sahip olduğuna vurgu yaparak, “Gereken pozitif adımı atmaya ve çağrıyı yapmaya hazırım. Devir Türkiye ve bölge için barış, demokrasi ve kardeşlik devridir” diye belirtti.
EN AZ 164 BAŞVURU YANITSIZ
Abdullah Öcalan’ın müdafiliğini yapan Asrın Hukuk Bürosu'nun Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı ve İmralı Cezaevi'ne yaptığı başvurular yıl boyu devam etti. Büro, 1 Kasım 2023-Kasım 2024 tarihleri arasında 109 avukat görüş başvurusu, 55 aile görüşü başvurusunda bulundu. 164 başvuru da yanıtsız bırakıldı.
DÖRT BİR YANDAN 'ÖZGÜRLÜK' TALEBİ
Dünyanın dört bir yanından milyonlar, uluslararası hukuk literatüründe “incommunicado (kimseyle görüştürülmeyen tutuklu)” olarak nitelendirilen bu durumun son bulması için yıl boyunca ayaktaydı.
Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılarak fiziki özgürlüğünün sağlanması ve Kürt sorununun çözümü için 10 Ekim 2023 tarihinde startı verilen kampanya, bu yıl da çeşitli eylem ve etkinliklerle sürdü. Aralarında çok sayıda yazar, gazeteci, siyasetçi, sanatçı ve insan hakları aktivistinin de olduğu isimlerin öncülük ettiği kampanya kapsamında, Abdullah Öcalan'ın fikirleri sokaklarda, üniversitelerde ve dünyanın bilinen kimi merkezlerinde yoğunca tartışıldı. Ayrıca milyonların katıldığı miting gibi kitlesel eylem ve etkinliklerle Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü haykırıldı.
YIL BOYUNCA YAPILAN EYLEMLER
7 Ocak: Amed'de "Barışa Ses Olalım" başlıklı deklarasyon açıklayan sanatçı ve yazarlar, tecrit ve savaş politikaların toplumsal krizleri derinleştirdiğine işaret ederek, “Diyalog kurmaktan, konuşmaktan korkmamalı. Toplumsal barış için cesaretli olmalı. Hükümet baskı, tecrit ve savaş siyasetinden vazgeçmelidir" çağrısı yaptı.
8 Ocak: Avrupa kentlerinden İmralı’ya kartpostal gönderilmeye başlandı. "İmralı’ya 100 bin kart" kampanyası kapsamında yıl boyunca İmralı Cezaevi'ne kartlar gönderildi.
22 Ocak: 35 barodan bin 330 avukat, Abdullah Öcalan ile görüşmek için Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulundu. Diyarbakır Adliyesi önünde yapılan açıklamada, Abdullah Öcalan ile İmralı'daki tutsaklar Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın avukatları ile görüşmelerinin hukuka aykırı bir şekilde engellendiği vurgulandı.
23 Ocak: ESP İstanbul İl Örgütü yöneticileri, İmralı tecridine karşı 3 günlük açlık grevi eylemi gerçekleştirdi.
30 Ocak: Adalet Nöbeti'nde yer alan aileler, Meclis'te Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılarak, fiziki özgürlüğünün sağlanması için adım atılması çağrısı yaptı.
BÜYÜK ÖZGÜRLÜK YÜRÜYÜŞÜ
1 Şubat: Wan ve Qers’ten “Büyük Özgürlük Yürüyüşü”nün startı verildi. İl il, ilçe ilçe, köy köy gezen yürüyüşçüler, gittikleri her yerde büyük bir coşkuyla karşılandı. Söz konusu eyleme eş zamanlı Avrupa'nın birçok merkezinde 3 günlük açlık grevi eylemim başlatıldı.
2 Şubat: Almanya’nın Berlin kentinde geniş çaplı bir dayanışma yürüyüşü düzenlendi.
9 Şubat: Fransa'da L’Humanité gazetesi, 61 isim ve kolektif tarafından hazırlanan "Kürdistan: çözüm siyasidir!" başlıklı deklarasyonu manşetine taşıdı.
10 Şubat: Halep kentinde Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğü için imza kampanyası başlatıldı.
15 Şubat: "Büyük Özgürlük Yürüyüşü"ne katılan siyasetçi ve sivil toplum örgütü temsilcileri, Amara’ya ulaştı. Yürüyüşün son gününde, "Öcalan’ın sesi herkese ulaşana ve Kürt sorunu çözülene kadar mücadele edeceğiz” mesajı verildi.
16 Şubat: Avrupa Türkiye Yurttaş Komisyonu (EUTCC) tarafından Avrupa Parlamentosu’nda (AP) düzenlenen “Türkiye’de siyasi mahkumlar: Özgürlük ve barışın yolu nereye gidiyor” başlıklı konferansta, Abdullah Öcalan'ın özgür olması gerektiği vurgulandı.
17 Şubat: Almanya'nın Köln kentinde yüzbinlerin katılımı ile yürüyüş ve miting düzenlendi. Yürüyüş ve mitinge, 7 farklı ülkeden birçok enternasyonalist grup da katıldı.
22 Şubat: Gençler, Fransa’nın Strasbourg kentindeki CPT binasına girerek sivil itaatsizlik eylemi gerçekleştirdi.
1 Mart: Kampanyanın ikinci aşamasının startı verildi. Köln kentinde basın toplantısı düzenlendi ve kampanya kapsamında yapılacak eylem takvimi açıklandı.
8 Mart-24 Mart: Kürdistan başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında Dünya Kadınlar Günü ve Newroz etkinliklerine milyonlar katıldı. Söz konusu eylem ve etkinliklere, Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü talebi damga vurdu.
4 Nisan: Abdullah Öcalan’ın 75’inci yaş günü dolayısıyla başlatılan "Özgürlük için Amara'ya" yürüyüşünde, "Abdullah Öcalan'ın fiziki özgürlüğünün zamanı geldi" mesajı verildi. 27 Kasım 2023’te açlık grevine başlayan tutsaklar, 4 Nisan'da açlık grevi eylemlerini bir üst aşamaya taşıdı. Tutsaklar, mahkemeleri boykot edip telefon ve aile görüşüne çıkmama kararı aldı. Tutsakların bu eylemi 3 Temmuz 2024 yılında son buldu.
6-16 Nisan: Abdullah Öcalan’ın 75’inci doğum günü nedeniyle İsviçre’de 6 Nisan'da yürüyüş düzenlendi. 13 Nisan'da Almanya’nın Mannheim kenti ve Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da düzenlenen mitinglerde Avrupa ülkelerinin PKK Lideri Abdullah Öcalan’a uygulanan tecride karşı sessizliği kınandı. 15 Nisan'da Avrupa Konseyi önünde yapılan mitingde, Avrupa Konseyi ve CPT'ye tepki öne çıktı.
16 Nisan: 91 kurum ve isim, CPT Başkanı Dr. Alan Mitchell'e tecride karşı harekete geçmesi ve İmralı'ya bir heyet gönderilmesi için mektup gönderdi.
17 Nisan: PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın aile ve avukatları, İmralı tecridini Avrupa Konseyi yetkilileriyle görüştü.
18 Nisan: Öcalan’ın ailesi ve avukatları, İmralı tecridine karşı sessizliğini sürdüren CPT yetkilileriyle görüştü. Görüşmelerde CPT’nin rapolarını açıklaması ve İmralı’yı ziyaret etmesi istendi. Ayrıca Abdullah Öcalan’ın cezaevindeki koşulları anlatıldı.
6 Mayıs: Tutsak yakınları, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü için eylemde olan tutsakların sesini duyurmak için 6 ilde “Özgürlüğe ses ver” eyleminin startını verdi.
8 Mayıs: Ankara’ya giden tutsak yakınları, Adalet Bakanlığı ile görüşmek istedi. Görüşmeleri engellenen tutsak yakınları, “Siz kabul etmeseniz de tecrit var. Tecridin kaldırılması talebiyle geldik" açıklaması yaptı.
DÜŞÜNÜRLERDEN AÇIK MEKTUP
8 Mayıs: Peace in Kurdistan (Kurdistan için Barış İnisiyatifi), CPT’nin İmralı Cezaevi'ne heyet göndermesi için ortak bir mektup kaleme alındı. Dilbilimci Noam Chomsky, İşçi Partisi eski Lideri Jeremy Corbyn, Britanya’nın en büyük sendikal örgütü Unite the Union’dan Simon Dubbins, Prof Dr. Michael Gunter, Prof. Dr. Bill Bowring, Prof. Dr. Mary Davis, SNP Milletvekili Chris Stephens, Siin Fein Milletvekili Chris Hazzard, Mickey Brady, İşçi Partisi milletvekilleri Kate Osamar, John McDonnell ile birlikte aralarında akademisyen, sendikacı, yazar ve gazetecilerin bulunduğu onlarca kişinin mektupta imzası yer aldı.
10 Mayıs: Tutsak yakınları “Tecride son ver” çağrısıyla Wan, Adana ve Mersin’de AKP il binaları önünde eyleme başladı.
14 Mayıs: İspanya’daki 27 milletvekili ve senatör, İmralı’ya heyet gönderilmesi için CPT’ye mektup gönderdi.
19 Mayıs: Marsilya’da yürüyüş düzenleyen Kürt gençleri, "Öcalan fiziki özgürlüğüne kavuşmadan kimse kendine ben özgürüm diyemez" dedi.
25 Mayıs: TJA, “Özgürlük” talebiyle Kurdistan ve Türkiye kentlerinde Abdullah Öcalan’ın kitaplarından derlemelerin olduğu “Hakikat okumaları” etkinliklerinin startını verdi.
29 Mayıs: İmralı tecridine karşı Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile görüşmek için Wan'dan Ankara'ya gelen anneler, başlarındaki beyaz tülbentleri yere atarak, seslerinin duyulmasını istedi.
AYDIN VE YAZARLARDAN İMRALI BAŞVURUSU
3 Haziran: Almanya’dan 95 aydın ve yazar, CPT’ye mektup yazarak, Öcalan ile görüşmek ve sağlık durumu hakkında bilgi almak için derhal bir heyet gönderilmesini talep etti.
7 Haziran: Fransa’da tecride dikkat çeken aralarında senatör, parlamenter, akademisyen ve siyasi parti başkanlarından oluşan 61 kişi, CPT’ye “İmralı’ya heyet gönder” çağrısı yaptı.
25 Haziran: CPT önünde başlatılan “Öcalan’a özgürlük” nöbet eyleminin 12’nci yıl dönümünde kitlesel eylemler gerçekleştirildi. CPT’nin sorumluluklarını yerine getirmesi çağrısında bulunuldu.
1 Temmuz: İngiltere’de uluslararası insan hakları örgütlerinin de katıldığı kitlesel basın açıklaması yapıldı.
2 Temmuz: Barış Anneleri, Meclis'te tecridi protesto etti.
4 Temmuz: Paris Barosu, avukatları ile görüştürülmeyen Abdullah Öcalan ve İmralı’daki tutsakların savunma hakkının engellenmesini kınayarak, Adalet Bakanlığı’na protesto mektubu gönderdi.
NOBEL ÖDÜLLÜ İSİMLERİN GİRİŞİMLERİ
26 Temmuz: 69 Nobel Ödüllü isim, İmralı tecridine karşı uluslararası kuruluşlar ile AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'a mektup gönderdi. Mektupta, "Öcalan'ın İmralı'dan serbest bırakılmasını ve askıya alınan müzakerelerin yeniden başlatılmasını talep ediyoruz” denildi. İmzacılar arasında Adolfo Pérez Esquivel, Betty Williams, Desmond Tutu, F. W. De Klerk, Jody Williams, José Ramos-Horta, Leymah Roberta Gbowee, Mairead Corrigan Maguire, Oscar Arias, Shirin Ebadi ve Orhan Pamuk da yer aldı.
31 Temmuz: Sivil toplum örgütleri, AİHM’in Abdullah Öcalan’a dair verdiği "ihlal" kararının uygulanıp uygulanmamasını gündemine alan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne bildirimde bulundu.
7 Ağustos: Avustralya Yeşiller Partisi Milletvekili Abigail Boyd, Abdullah Öcalan’a yönelik mutlak tecridi parlamento gündemine taşıyarak, hükümetin çözümde rol oynamasını istedi.
10 Ağustos: Kanada’nın Toronto’da kentinde Ontario Parlamento binası önünde üç günlük oturma eylemi gerçekleştirildi.
14 Ağustos: Suriye Önder Abdullah Öcalan’a Özgürlük İnisiyatifi ve Abdullah Öcalan Sosyal Bilimler Akademisi, Qamişlo’ da bulunan Rojava Üniversitesi’nde “Abdullah Öcalan'a yönelik tecrit ve demokratik ile toplumsal fikirlerinin engellenmesi” temalı çalıştay düzenledi.
21 Ağustos: Kürdistan’ın birçok ilinde ‘’Özgürlük okumaları’’ başlatıldı.
24 Ağustos: İsviçre’nin Ticino kantonunda, Kürt halkı ve dostları bir araya gelerek tecride karşı protesto eylemleri gerçekleştirdi.
24 Ağustos: "Önder Abdullah Öcalan'a Özgürlük Arap İnisiyatifi", 24 Mısır'ın Kahire kentinde panel düzenledi.
31 Ağustos: Kürt ve enternasyonalist gençler, İsviçre’nin Lozan kentinde 8 kilometrelik yürüyüş başlattı. Yürüyüş, Cenevre merkezinde bulunan Birleşmiş Milletler (BM) binası önünde yapılan mitingle tamamlandı.
1 Eylül: 1 Eylül Dünya Barış Günü dolayısıyla Türkiye, Kurdistan ve dünyanın dört bir yanında tecrit protesto edildi.
2 Eylül: TJK-E, "Tîrêjên Rojê’" kampanyası başlatarak, tecrit politikasının her yerde teşhir edilmesi için yeni bir aşamanın startını verdi.
7 Eylül: Fransa Demokratik Kürt Konseyi (CDK-F) ile Fransa Kürt Kadın Hareketi’nin (TJK-F) çağrısı ile Fransa’nın Paris kentinde kitlesel miting gerçekleştirdi.
7 Eylül: Almanya’nın Düsseldorf kentinde gençler, gerçekleştirdikleri yürüyüşle tecride tepki gösterdi ve Öcalan'ın özgürlüğünü haykırdı.
11 Eylül: Kuzey ve Doğu Suriye’de Öcalan'ın özgürlüğü için bir dizi etkinlik düzenlendi.
12 Eylül: İtalya’nın farklı kentlerinde “Umut Zamanı” şiarıyla etkinlikler düzenlendi. Milano kentinde bir panel ve konser düzenlendi.
15 Eylül: Almanya’nın Biefeld kentinde bir araya gelen Kürdistanlı ve enternasyonalist gençler, 5 günlük uzun yürüyüş eyleminin startını verdi.
15 Eylül: 'Tîrêjên Rojê’ kampanyası kapsamında Fransa’nın Strasbourg kentinde bir yürüyüş düzenlendi.
21 Eylül: Uluslararası Kürt Kültür Festivali’nin 32’ncisinde tecride tepki gösterilerek, "Öcalan'a özgürlük" talep edildi.
AMED'DE KİTLESEL EYLEM
9 Ekim: Abdullah Öcalan'a yönelik uluslararası komplonun startının yıl dönümü dolayısıyla Şirnex, Adana, Mersin, Mûş, Agirî, Colemêrg, Erzirom ve Êlih'in yanı sıra çok sayıda merkezde kitlesel açıklamalar yapıldı. Kürdistan ve Türkiye'nin yanı sıra birçok ülkede de komplo protesto edildi.
13 Ekim: Farklı kentlerden binlerce kişi "Abdullah Öcalan'a özgürlük, Kürt sorununa çözüm" eylemine katılmak için yönünü Amed'e verdi. Yurttaşlar, polis engeline rağmen kilometrelerce yol yürüyerek Amed'e vardı. Polis engeli nedeniyle gün boyunca kentin çeşitli noktalarında protesto eylemleri düzenlendi. Binlerce kişi, polis engelini aşarak Ofis Semti'nde buluştu.
16 Kasım: Almanya’nın Köln kentinde yüzbinler bir kez daha alanlardaydı. Kürtler ve dostları, 3 kilometrelik yürüyüşün ardından büyük bir miting düzenledi. Mitingin kalabalığı dünya basınında geniş bir yer buldu.
25 Kasım: Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü etkinliklerinde İmralı tecridine öfke öne çıktı.
2-3 Aralık: Gazeteci, parlamenter ve siyasi parti temsilcilerinden oluşan uluslararası bir heyet, Abdullah Öcalan’ın durumuyla ilgili bilgi almak amacıyla Türkiye’ye geldi. İlk gün Asrın Hukuk Bürosu ve ÖHD’yi ziyaret eden heyet, 3 Aralık’ta da Ankara’da DEM Parti milletvekilleri ile buluştu. Heyet, daha sonra Abdullah Öcalan ile görüşme talebiyle Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulundu.
ANKARA'YA YÜRÜYÜŞ
14 Aralık: Aydın ve yazarlar, Kürt sorununun çözümüne dair "Bir barış ve demokrasi sürecinin başlaması için gereken adımların acilen atılması çağrısında bulunuyoruz” açıklaması yaptı.
16 Aralık: Demokratik Kurumlar Platformu öncülüğünde Amed'den Ankara’ya “Demokratik Çözüm ve Özgürlük Yürüyüşü” başlatıldı.
Yarın: Kültür
MA / Ömer İbrahimoğlu