Van’da geçtiğimiz yıl Aralık ayında kurulan ve 10 aylık bir zaman diliminde sahnelediği oyunlarla halkın beğenisini toplayan Mencel Tiyatro, “Bir hayal, bir oyun ve özgürlük” şiarıyla 13-21 Ekim tarihleri arasında 1. Van Tiyatro Festivali düzenleyecek. Aydın Perihan AVM’de bulunan Mencel Tiyatro’da düzenlenecek festival, Adalet Ağaoğlu’nun kadınlar tarafından Kürtçe'ye çevrilen Kozalar /Kozik oyunu ile başlayacak. Diyarbakır, İzmir, İstanbul ve İran'dan da tiyatro gruplarının sahne alacağı festivalin heyecanı tiyatro severleri ise şimdiden sardı. Kozik oyunu yönetmeni Perinaz Delazy, oyunun rejisörü Berivan Budakbeyoğlu ve tiyatro oyuncusu Dilvin Abi, Van’da 9 gün sürecek olan Festivale ilişkin Mezopotamya Ajans'a (MA) konuştu. 

 

FESTİVAL KOZIK OYUNUYLA BAŞLIYOR

 

Adalet Aağaoğlu tarafından 1971 yılında kaleme alınan ve 3 burjuva kadının dışarıda eylem, protesto, açlık ve kıtlık gibi olaylara karşı bir evin içerisinde görmezden geldiği oyuna ilişkin konuşan oyun yönetmeni Perinaz Delazy,  oyunda sahnede de oyuncu olarak yer aldığını belirtti. Delazy oyunu şöyle anlattı: “Kozik oyunu tek perdelik bir komedi oyunu. Oyunda üç kadın oyuncu var. Konusu itibariyle aslında biraz gerçek bir mekanda başlayıp ütopikliğe doğru giden bir durum var.  Bu 3 kadının her biri bir sınıfı temsil ediyor. Yazar, bu 3 kadını yazarken bir kümenin elemanları gibi düşünüyor ve hatta bir isim dahi vermemişler oyunculara. Dışarıda kıyamet kopuyor, eylemler, protestolar, açlık var, çocuklar ölüyor. Yani bir kaos hali var  ama bu 3 kadın evlerinde kendilerini kapatmış çaylarını içiyorlar. 'Benim altınlarım, şunlarım falan var' diyorlar. Bu kadınlar daha sonra dışarıda 2 hırsızın bir dükkanı soyup evlerde saklandıklarını duyuyor. Bu durum da kadınları korkutuyor. Hiç olmayan kapı çalışları başlıyor, hiç olmayan uğultuları duymaya başlıyorlar ve bu kadınlar kendi düşüncelerinde kendi korkularına hapsoluyorlar. Oyunda kadınların kendi korkularının içinde hapsolma durumu var.” 

 

HER YIL BİR KADIN OYUNU

 

Oyunu yazan, yöneten ve oynayanların kadınlar olduğuna dikkat çeken Delazy, geçen yıl Mala Bernarda Alba oyunuyla yaptıkları kadına özgü çalışmalarını bu yıl ise Kozik oyunu ile yürüttüklerini söyledi. Tiyatro Mencel olarak bunu bir prensip haline getirerek her yıl bir kadın oyunu sahneleyeceklerini söyleyen Delazy, geçen yıl 24 Kadın ile oynadıkları Mala Bernarda Alba oyununun ardından bu senede Kozik oyunu ile bu geleneği sürdürdüklerini ifade etti. Kadın oyunları hakkında konuşan Delazy, “Çok oyun çevirdik ama en son Kozik oyununa karar verdik. Bu çok heyecan verici bir şey. Van’daki ilk festivali kadın oyunu ile açmak bizim için çok büyük bir mutluluk” dedi.

 

‘FESTİVALİ YAPMAK ZORUNDAYDIK’

 

Bir yaşını bile henüz doldurmayan Mencel Tiyatro'nun 9 günlük ilk festivalini yapacak olmasına değerlendiren Delazy, bu kadar kısa sürede toparlanmalarının insanlarda şaşkınlık yarattığını söyledi. “Bunu yapmak zorundaydık” diyen Delazy, çünkü genel olarak bölgede, şehirde, insanların nefes alabileceği bir kültür alanının kalmadığını söyledi. Kentte büyük çaplı festivallerin de yapıldığını belirten Delazy şöyle devam etti: "Ama bunu kurcaladığında hangi amaçla yapıldığı, nasıl yapıldığı ve perde arkasında ne olduğunu irdelediğimizde ortaya nahoş bir durumunun çıktığını görüyoruz. Gerçekten sorumluluk alarak, 'kendi halkımıza, kitlemize bir festivalle gitmeliyiz' dedik. Bu festival içerisinde 'Kürtçe, Türkçe oyunlar olmalı' dedik. Seyircilerin kendilerini görebileceği her şeyi bu festivalde yapmaya çalıştık. Çok da güzel bir program çıktı. Rojhilat’tan, İstanbul, İzmir ve Amed’den oyunlar gelecek. Tiyatro Mencel’de her zaman yaptığımız 'Lorîka Dayikan' adlı enstrüman konseriyle festivali tamamlayacağız. Yine tiyatro oyuncusu Koray Tarhan ile birlikte 3 günlük doğal atölye çalışmasını da hemen sahneye taşımayı planlıyoruz.” 

 

‘8 OYUN, 1 DOĞAÇLAMA, ATÖLYE VE KONSER’

 

Festivalde toplamda 8 oyun, bir doğaçlama atölye ve bir de konser olacağını belirten Delazy, 8 oyunun 3’ünün Türkçe, kalanların ise Kürtçe olduğunu belirterek, hazırlıklarını tamamladıklarını söyledi. 

Festival kapsamında bazı grupların ilk kez Van'da sahne alacaklarını vurgulayan Delazy,"Biz grupları, oyunları seçerken hangisi ilgi görür, seyirci toplar üzerinden değil de kente gelme imkanı az olan ve oyun kalitesini göz önünde bulundurarak program hazırladık. Dışarıdan gelecek oyunların hiçbiri bir organizasyonla gelecek oyunlar değildir. Gerçekten bu festival için çok büyük emekler verdik. Halkımızın bu oyunları izleyip festival havasına girmelerini istiyoruz” diyerek konuşmasını sonlandırdı. 

 

FESTİVALE KATILIM ÇAĞRISI

 

Kozik oyununun rejisörü Berivan Budakbeyoğlu ise 3 yıldır tiyatro ile uğraştığını ve şimdi de Tiyatro Mencel’de olduğunu söyledi. Büyük bir heyecan ve yoğunlukla ortaya koydukları Kozik oyununun emeğini almak istediklerini söyleyen Budakbeyoğlu, oyunlarını ilk kez festival kapsamında sahneleyecekleri için de çok heyecanlı olduklarını söyledi.

Oyunun kadınlar tarafından yönetilip oynanmasının da çok önemli olduğuna dikkat çeken Budakbeyoğlu,"Dünya genelinde bakınca tiyatroda artık kadınlar da var. Kadınların bir arada  hem yazıp hem yönettiği oyun büyük bir heyecan veriyor” dedi.

 

Oyunu Kürtçe’ye çevirmenin kendilerini mutlu ettiğini söyleyen Budakbeyoğlu, kendi dilleri ile oyun oynamanın ayrı bir güzellik olduğunu vurguladı. Van halkına da çağrıda bulunan Budakbeyoğlu, “Bu heyecanı beraber yaşamak istiyoruz” diyerek herkesi festivale davet etti. 

 

2 yıldır tiyatro ile uğraşan Dilvin Abi de Kozik oyunu ile sahneye çıkacak. Abi, 1971 yılında yazılan bu oyunun içerisinde yaşananların bugün de devam ettiğini söyledi. İnsanların bu oyunu izleyerek kendilerini oyunda görmelerini istediğini söyleyen Abi, herkesi festivali takip etmeye çağırdı.  

 

Tiyatro Mencel tarafından “ Bir hayal, bir oyun ve özgürlük” şiarı ile gerçekleştirilecek olan festivalin programı şöyle;

 

“* Kozik (Tiyatro Mencel) 

   13 Ekim -saat 19.30

   19 Ekim -saat 15.00

 

* Tartuffe (Amed Şehir Tiyatrosu)

14 Ekim -saat 15.00

15 Ekim -saat 19.30

 

* Kiraciyê nû (Tiyatro Yekta Hêvî)

14 Ekim- saat 19.303

15 Ekim -saat 15.00

 

* Awaza Dawi a Bayê Bakûr (Şanoya Textêreş)

16 Ekim -saat 15.00

17 Ekim -saat 19.30

 

* Ben Piêrre Riviêre (Seyyar Sahne)

16 Ekim -saat 19.30

17 Ekim -saat 15.00

 

Koray Tarhanla Doğaçlama Atölye

18 Ekim -saat 15.00

 

* Rapor (Mephisto Tiyatro)

18 Ekim saat 19.30

 

* Bêrû (Tiyatro Jiyana Nû)

 

19 Ekim -saat 19.30

20 Ekim -saat 15.00

 

* Şatonun Altında (Fiziksel Tiyatro Araştırmaları)

 

21 Ekim -saat 19.30

 

* Lorîka Dayikan  Konseri

22 Ekim- saat 19.30"

 

MA / Müjdat Can